تومور مغزی اولیه تومور مغزی است که از مغز یا نخاع شروع می‌شود. این تومورها اغلب گسترش نمی‌یابند (متاستاز می‌دهند)، حتی اگر به سرعت رشد کنند. معدود تومورهای مغز و ستون فقرات که متاستاز می‌کنند معمولاً فقط در فضای مغز و نخاع منتشر می‌شوند و به بقیه بدن گسترش نمی‌یابند.
یک نوع تومور مغزی به نام گلیوما، بیشتر سرطان‌های اولیه مغز و ستون فقرات را در بزرگسالان تشکیل می‌دهد، در حالی که یک نوع تومور به نام مننژیوم اکثریت بزرگ تومورهای غیر سرطانی را تشکیل می‌دهد. مشاهدات این است که برخی از مننژیوم‌ها می‌توانند مانند تومورهای بدخیم رفتار کنند و برخی از گلیوم‌ها را می‌توان به طور موثر درمان کرد و در صورت عدم درمان، برای سال‌ها در حالت بهبودی باقی ماند.
انواع تومور مغزی
بیشتر از ۱۳۰ نوع تومور مغزی وجود دارد. این تومورها می‌توانند در هر بخشی از مغز یا نخاع شروع شوند. نامگذاری آنها معمولا بر اساس سلول منشاء آنها است. شایع‌ترین نوع تومور مغزی در بالغین، گلیوبلاستوم مولتی فرم (GBM) است. تومورهایی که از مغز شروع می‌شوند، تومور مغزی اولیه نامیده می‌شوند. سرطان‌هایی که از ناحیه دیگری از بدن شروع شده و به مغز منتشر می‌شوند، سرطان مغزی ثانویه یا متاستاز مغزی نامیده می‌شوند. در این صفحه از ایران سرطان، لیستی از انواع تومور مغزی را آورده‌ایم.
آستروسیتوم‌ها
آستروسیتوم‌ها که شایع‌ترین تومور سیستم عصبی مرکزی هستند، در هر نقطه‌ای از مغز یا نخاع ایجاد می‌شوند و از سلول‌های کوچک ستاره‌ای شکل به نام آستروسیت‌ها ایجاد می‌شوند. در بزرگسالان، آستروسیتوما اغلب در مغز، بزرگ‌ترین بخش مغز رخ می‌دهد. مغز از اطلاعات حسی استفاده می‌کند تا به ما بگوید در اطراف ما چه می‌گذرد و بدن چگونه باید پاسخ دهد. مغز همچنین گفتار، حرکت و احساسات و همچنین خواندن، تفکر و یادگیری را کنترل می‌کند.
گلیوما
گلیوما یکی از انواع تومور مغزی هستند. ساقه مغز نوعی آستروسیتوم است که در ساقه مغز تشکیل می‌شود و بسیاری از عملکردهای حیاتی مانند دمای بدن، فشار خون، تنفس، گرسنگی و تشنگی را کنترل می‌کند. ساقه مغز نیز تمام سیگنال‌ها را از مغز به بدن منتقل می‌کند. ساقه مغز در پایین‌ترین قسمت مغز قرار دارد و مغز و نخاع را به یکدیگرمتصل می‌کند. درمان تومورهای این ناحیه امکان دارد دشوار باشد. اکثر گلیوماهای ساقه مغز آستروسیتومای با درجه بالا هستند.
گلیوبلاستوما
گلیوبلاستوما مولتی فرم که با نام‌های گلیوبلاستوم، GBM یا آستروسیتوم درجه 4 نیز شناخته می‌شود، یک نوع تومور مغزی تهاجمی و با رشد سریع است که بر روی بافت حمایتی مغز ایجاد می‌شود. گلیوبلاستوما شایع‌ترین سرطان مغز درجه 4 است. گلیوبلاستوما در هر لوب مغز ظاهر می‌شود، اما بیشتر در لوب فرونتال و تمپورال ایجاد می‌شود. گلیوبلاستوما معمولاً بزرگسالان را مبتلا می‌کند.
مننژیوم در سلول‌های غشایی که مغز و نخاع را احاطه کرده است، ایجاد می‌شود. مننژیوم‌ها (که به آنها تومورهای مننژ نیز گفته می‌شود) تقریباً 15 درصد از کل تومورهای داخل جمجمه را تشکیل می‌دهند. بیشتر این تومورها خوش خیم (غیر سرطانی و با رشد آهسته) هستند. مننژیوم معمولا با جراحی برداشته می‌شود. برخی از مننژیوم‌ها امکان دارد نیاز به درمان فوری نداشته باشند و برای سال‌ها ناشناخته باقی بمانند. اکثر مننژیوم‌ها در زنان بین 30 تا 50 سال تشخیص داده می‌شوند.
به غیر از آستروسیتوما، تعدادی تومور اولیه مغزی و دیگر تومورهای سیستم عصبی وجود دارد که از سلول‌های گلیال تشکیل می‌شوند. آنها عبارتند از:
اپاندیموم‌ها
یکی از انواع تومور مغزی اپاندیموم‌ها هستند که معمولاً در پوشش بطن‌ها یا فضاهای مغز و اطراف نخاع ایجاد می‌شوند. اگرچه اپاندیموم می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، اما این تومورهای سرطانی مغز در کودکان و نوجوانان شایع‌تر هستند. اپاندیموم‌ها نیز یک تومور شایع نخاعی هستند.
الیگودندروگلیوما
الیگودندروگلیوما در سلول‌هایی که میلین تولید می‌کنند، پوشش چربی که از اعصاب مغز و نخاع محافظت می‌کند، ایجاد می‌شود. این تومورها بسیار نادر هستند و معمولاً در مغز ایجاد می‌شوند. آنها به کندی رشد می‌کنند و به طور کلی در بافت مغز اطراف پخش نمی‌شوند. این تومورهای مغزی اغلب در بزرگسالان میانسال رخ می‌دهد. آنها معمولاً نتایج مطلوب‌تری نسبت به آستروسیتوم دارند.
گلیوماهای مختلط دارای دو نوع سلول تومور هستند. اولیگودندروسیت‌ها و آستروسیت‌ها. این نوع تومور مغزی اغلب در مغز تشکیل می‌شود.
تومورهای هیپوفیز
تومورهای هیپوفیز یکی از انواع تومور مغزی هستند. آنها توده‌هایی هستند که در غده هیپوفیز تشکیل می‌شوند، غده کوچکی به اندازه یک نخود که در داخل پوست قرار دارد. درست زیر مغز و بالای مجرای بینی. غده هیپوفیز هورمون‌هایی تولید می‌کند که سطوح هورمون‌های دیگر ترشح شده توسط غدد درون ریز در سراسر بدن را کنترل می‌کند و به آن نقش مهمی در کنترل عملکردهای کلیدی بدن و سیستم هورمونی می‌دهد.
ضایعه، تومور یا سرطان؟
ضایعه یک ناهنجاری است. ضایعات می‌توانند بافت اسکار، عفونت، کیست‌های خوش خیم یا تومورهای بدخیم باشند. معمولاً ضایعه چیزی است که پزشک شما در مورد آن مطمئن نیست و بنابراین آزمایشات بیشتری را توصیه می‌کند. تومور رشد بیش از حد سلول‌ها است که باعث ایجاد توده یا توده غیرطبیعی در بدن می‌شود. برخی از تومورها بسیار کند رشد می‌کنند، به ساختارهای موضعی (مانند استخوان) حمله نمی‌کنند و گسترش نمی‌یابند (متاستاز). به این نوع تومورها، تومورهای خوش خیم گفته می‌شود. سرطان نوعی تومور است که می‌تواند به سرعت رشد کند، به ساختارهای موضعی حمله کند یا متاستاز دهد. گاهی اوقات می‌تواند همه این کارها را انجام دهد. به این تومورهای بدخیم یا با درجه بالا گفته می‌شود.
گلیوما یا تومور گلیال
گلیوم‌ها تومورهایی هستند که از سلول‌های گلیال به وجود می‌آیند که ساختار پشتیبان مغز و نخاع را تشکیل می‌دهند. رایج‌ترین انواع سلول‌های گلیال که تومور را تشکیل می‌دهند عبارتند از:
- آستروسیت‌ها منجر به آستروسیتوم می‌شوند.
- الیگودندروسیت‌ها منجر به الیگودندروگلیوما می‌شوند.
اپاندیموم، نوع دیگری از تومور گلیال، اما به دلیل رفتار متفاوت، به طور جداگانه گروه بندی می‌شود.
گلیوماها را می‌توان براساس ظاهر آنها در زیر میکروسکوپ تقسیم بندی کرد، تقسیم بندی آنها به رفتار تهاجمی آنها مربوط می‌شود. این تقسیم بندی عبارت است از:
گلیوماهای با درجه پایین
درجه 1: این گلیوم‌ها عمدتاً در کودکان دیده می‌شوند.
درجه 2: این گلیوماهای درجه پایین معمولاً به آرامی رشد می‌کنند.
گلیوماهای با درجه بالا
درجه 3: این گلیوماهای آناپلاستیک با سرعت متوسطی رشد می‌کنند.
درجه 4: این گلیوماها گلیوبلاستوم هستند و سریع‌ترین رشد را دارند.
گلیوماهای درجه 2، 3 و 4 در بزرگسالان بیشتر احتمال دارد.
همه گلیوماها به بافت طبیعی مغز اطراف نفوذ کرده یا رشد می‌کنند (خوشه‌های میکروسکوپی سلول‌های تومور از بدنه اصلی تومور جدا می‌شوند)، که حذف تمام سلول‌های تومور را با جراحی غیرممکن می‌کند. مقادیر میکروسکوپی سلول‌های تومور باقی مانده پس از جراحی، هدف از درمان اضافی، پرتودرمانی و یا شیمی درمانی است.
یکی از ویژگی‌های دیگر گلیوم‌های درجه پایین، امکان تبدیل یا تبدیل شدن به نوع تهاجمی‌تر گلیوم است. این یک دلیل برای نظارت مداوم MRI پس از درمان اولیه است.
مننژیوم
مننژیوم‌ها یکی از انواع تومور مغزی هستند. آنها معمولا تومورهای غیر بدخیم و با رشد آهسته‌ای هستند که از مننژها، بافتی که مغز و نخاع را می‌پوشاند، شروع می‌شوند. این تومورها ساختارهای طبیعی مغز را از مسیر خود خارج می‌کنند (مثل سنگی که در کفش شما از بیرون پای شما فشار می‌آورد) در حالی که رشد می‌کنند.
علائم مننژیوم
اغلب، علائم مننژیوم تا سال‌های زیادی ظاهر نمی‌شوند.
درجه 1: این مننژیوم‌ها پس از برداشتن کامل توسط جراحی بعید است که دوباره رشد کنند.
درجه 2: این مننژیوم‌ها پس از برداشتن کامل میزان عود موضعی تا حدودی بالاتری دارند.
درجه 3: این مننژیوم‌ها بدخیم هستند، سریع رشد می‌کنند و به مغز حمله می‌کنند.
غده هیپوفیز از چهار قسمت تشکیل شده است!
لوب قدامی (جلو) و لوب خلفی (پشت) که مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند و همچنین ناحیه میانی بین دو لوب و ساقه‌ای که هیپوفیز را به مغز متصل می‌کند. (که شامل تالاموس، هیپوتالاموس و اپی تالاموس می‌شود). بیشتر تومورهای هیپوفیز در لوب قدامی تشکیل می‌شوند. آنها به ندرت در لوب خلفی ایجاد می‌شوند. تومورهای هیپوفیز 9 تا 12 درصد از تومورهای اولیه مغز را تشکیل می‌دهند.
اکثریت قریب به اتفاق تومورهای هیپوفیز آدنوم هیپوفیز هستند، تومورهای خوش خیمی که فراتر از جمجمه گسترش نمی‌یابند. اگرچه این تومورها سرطانی نیستند، اما اغلب باعث مشکلات پزشکی دیگر می‌شوند زیرا در نزدیکی مغز قرار دارند و ممکن است باعث شوند هیپوفیز هورمون‌های اضافی تولید کند.
