بیوپسی تومور مغزی و نخاعی، به معنی برداشتن یک نمونه بافتی از مغز یا نخاع و بررسی آن زیر میکروسکوپ است. این کار به پزشک کمک می‌کند که در خصوص بهترین درمان برای بیمار تصمیم گیری کند. معمولا بیوپسی تومور مغزی یا نخاعی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. یعنی در طول بیوپسی بیهوش خواهید بود و چیزی حس نخواهید کرد.
انجام بیوپسی ممکن است برایتان فرآیند ترسناکی به نظر برسد. باید بدانید پزشکانی که این کار را انجام می‌دهند بسیار بامهارت هستند. می‌توانید نگرانی‌های خود را با تیم درمان خود در میان بگذارید. آنها می‌توانند اتفاقات پیش رو را برای شما توضیح دهند.
انواع بیوپسی تومورهای مغزی و نخاعی
بیوپسی توسط یک پزشک متخصص به نام جراح مغز و اعصاب صورت می‌گیرد. بیوپسی معمولا به عنوان بخشی از عمل برداشتن تومور صورت می‌گیرد، اما به تنهایی نیز انجام می‌شود. انواع مختلفی از بیوپسی وجود دارد. تفاوت بین این بیوپسی‌ها بر اساس روشی است که جراح برای بیوپسی اتخاذ می‌کند. بیوپسی به روش‌های زیر انجام می‌شود:
- انجام بیوپسی به عنوان بخشی از عمل برداشتن تومور
- بیوپسی با سوزن
- بیوپسی باز
- نوروآندوسکوپی
بیوپسی تومور مغزی حین جراحی
امکان دارد بیوپسی به عنوان بخشی از جراحی برداشتن کل تومور انجام شود. این عمل کرانیوتومی نام دارد. جراح بخشی از استخوان جمجمه را برمی‌دارد. با این کار یک حفره باز می‌شود که می‌تواند از طریق آن نمونه‌ای از تومور را بردارد.
بیوپسی تومور مغزی با سوزن
در این حالت جراح یک حفره کوچک در جمجمه ایجاد می‌کند و یک سوزن کوچک وارد تومور می‌کند و نمونه‌ای از تومور را برمی‌دارد. برای تومورهایی که در نواحی عمیق مغز قرار دارند یا به طور گسترده در مغز پخش شده‌اند، احتمالا باید یک بیوپسی هدایت شده انجام شود (بیوپسی تحت گاید). بیوپسی هدایت شده به وسیله سی تی اسکن یا MRI هدایت می‌شود. اسکن به پزشک کمک می‌کند که سوزن را به محل درست هدایت کند.
دو روش کلی برای انجام بیوپسی هدایت شده وجود دارد:
- رهیابی عصبی (Neuronavigation): قبل از سی تی اسکن یا MRI یک سری مارکرها (نشانگرها) روی سر بیمار قرار می‌گیرد. کامپیوتر از این نشانگرها برای شناسایی محل صحیح موقعیت تومور استفاده می‌کند.
- بیوپسی استریوتاکتیک: یک قاب مخصوص روی سر نصب می‌شود که به پزشک کمک می‌کند سوزن را به سمت تومور هدایت کند.ة
بیوپسی باز تومورهای مغزی
اگر نمونه بزرگتری لازم باشد یا خطر خونریزی وجود داشته باشد، بیوپسی باز انجام می‌شود. جراح بخشی از استخوان را برمی دارد تا دسترسی بهتری به تومور پیدا کند. این عمل گاهی کرانیوتومی کوچک (مینی کرانیوتومی) نیز نامیده می‌شود.
نوروآندوسکوپی
نوروآندوسکوپی به منظور برداشتن نمونه بافتی از حوالی فضاهای سرشار از مایع مغز (بطن های مغزی) صورت می‌گیرد. پزشک از یک لوله بلند به نام آندوسکوپ برای مشاهده مغز و برداشتن نمونه بافتی استفاده می‌کند.
نکات پیش از انجام بیوپسی تومور مغزی
قبل از انجام بیوپسی با تیم جراحی دیدار خواهید کرد. آنها درباره خطرات و مزایای این عمل صحبت خواهند کرد و از شما می‌خواهند فرم رضایتنامه را امضا کنید. این بهترین فرصت برای پرسیدن سوالاتتان از تیم جراحی است. احتمالا باید شب قبل از انجام عمل بیوپسی را در بیمارستان بمانید.
داروها
داروهای خود را همانند قبل مصرف کنید، مگر اینکه پزشک خلاف این امر را به شما گفته باشد. اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنید، احتمالا لازم باشد که قبل از انجام بیوپسی مصرف این داروها را قطع کنید. پزشک خواهد گفت که چه موقع مصرف این داروها باید متوقف شوند.
آزمایش‌ها
احتمالا باید یک سری آزمایش انجام دهید. این آزمایش‌ها احتمالا شامل آزمایش خون و تست نوار قلب (ECG) باشد. پزشک یا پرستار آزمایش‌های لازم را به بیمار توضیح می‌دهند. این آزمایش‌ها در بیمارستان‌های مختلف مشابه هستند.
پیشگیری از لخته شدن خون
امکان دارد پرستار به شما جوراب بدهد، زیرا پس از انجام آزمایش بیمار نمی‌تواند تا مدتی مثل سابق حرکت کند. این جوراب‌ها تنگ و محکم هستند و به پاها فشار وارد می‌کنند و به گردش خون بهتر کمک می‌کنند.
شست‌وشو
بهتر است شب قبل از عمل دوش بگیرید. ممکن است تیم مراقبت یک صابون ضدعفونی کننده به بیمار بدهند که استفاده کند.
خوردن و نوشیدن
این عمل تحت بیهوشی عمومی صورت می‌گیرد، بنابراین از چند ساعت قبل از عمل نباید چیزی بخورید یا بنوشید. نامه مربوط به نوبت انجام آزمایش دقیقا خواهد گفت که از چه موقع باید خوردن و نوشیدن را متوقف کنید.
حین بیوپسی تومور مغزی
بیوپسی در اتاق عمل انجام می‌شود. قبل از رفتن به اتاق عمل باید گان بیمارستان را به تن کنید. سپس پرستار شما را به اتاق عمل می‌برد. وی یک لوله کوچک (آنژیوکت) را وارد ورید پشت دست شما می‌کند. متخصص بیهوشی از طریق آنژیوکت به شما داروی بیهوشی می‌دهد. پس از بیوپسی نیز به مدت چند ساعت در اتاق ریکاوری می‌مانید.
بعد از بیوپسی
امکان دارد پس از بیداری بخاطر داروی بیهوشی کمی احساس خواب آلودگی کنید. بعد از بیدار شدن از خواب باید غذا بخورید. سپس از بخش ریکاوری وارد اتاق بستری عمومی می‌شوید. پرستار در چند ساعت اولیه به دقت شما را تحت نظر می‌گیرد. تیم مراقبت از شما چندین سوال می‌پرسند و یک سری دستورالعمل نیز به شما می‌دهند که باید آنها را انجام دهید و بدین طریق هوشیاری شما را می‌سنجند. آنها برای بررسی واکنش مردمک، نوری را به چشمتان می‌تابانند. داروهایی نیز برای بهیود دردهای احتمالی به شما می‌دهند. درد آن معمولا خیلی آزاردهنده نیست.
پس از بیوپسی معمولا باید یک شب در بیمارستان بمانید. اما برخی از بیمارستان‌ها بیوپسی را طی یک فرایند یک روزه انجام می‌دهند.
بازگشت به خانه
هر وقت پزشک صلاح ببیند که می‌توانید به خانه برگردید به شما اطلاع خواهد داد. زمان بهبودی هر فرد پس از بیوپسی متفاوت است.
داروها
داروهای تجویز شده را دقیقا همانطور که پزشک یا داروساز گفته است استفاده کنید. اگر نوشتن این نکات برایتان مفید واقع می‌شود، داروساز می‌تواند یک برگه یادآوری برایتان بنویسد. در صورت تجویز مسکن، آنها را به صورت منظم مصرف کنید. اگر به نظرتان داروها جواب نمی‌دهند، با تیم درمان خود صحبت کنید. آنها می‌توانند کمک زیادی به شما کنند، مثلا دوز یا نوع مسکن‌ها را تغییر می‌دهند.
خطرات احتمالی بیوپسی تومور مغزی
بیوپسی یک فرآیند بسیار ایمن است اما پزشک یا پرستار به شما توضیح خواهند داد که در صورت بروز هرگونه مشکل بعد از بیوپسی باید با چه کسی تماس بگیرید. آنها اطمینان حاصل می‌کنند که مزایای انجام این روش از خطرات احتمالی آن بیشتر است.
خطرات احتمالی بیوپسی عبارتند از:
خونریزی
احتمالا طی انجام بیوپسی یا بعد از آن مقداری خونریزی در مغز رخ دهد. این خونریزی معمولا اندک است. تیم مراقبت هرگونه علامتی مبنی بر خونریزی در مغز را بررسی می‌کند.
عفونت
در صورت مشاهده هرگونه علامتی مبنی بر وجود عفونت، مانند تب، آنتی بیوتیک به شما می‌دهند.
کبودی و تورم
احتمالا در اطراف محل قرارگیری آنژیوکت و محل بیوپسی دچار کبودی شوید. قبل و بعد از بیوپسی داروهایی به نام استروئید دریافت می‌کنید که به بهبود تورم مغز کمک می‌کند.
