سرطان دهانه رحم یک نوع تومور بدخیم است که از سلول‌های دهانه رحم شروع می‌شود. دهانه رحم قسمت پایینی رحم است که رحم و واژن را به هم متصل می‌کند. انجمن کنسر آمریکا بیان می‌کند که اغلب کنسر دهانه رحم در زنان بین 35 تا 44 سال تشخیص داده می‌شود. اغلب سرطان‌های دهانه رحم نتیجه عفونت قبلی با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) هستند.
HPV می‌تواند از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی منتقل شود. به بانوان بین سنین 11 تا 26 سال توصیه می‌شود که علیه HPV واکسینه شوند. واکسیناسیون HPV برای نوجوانان 11 تا 12 ساله قبل از اولین رابطه جنسی توصیه می‌شود. پرتودرمانی و یا رادیوتراپی سرطان رحم، یکی از روش‌های درمانی این سرطان هستند. در ادامه به بررسی بیش‌تر این روش‌های درمانی پرداخته‌ایم.
رادیو تراپی سرطان رحم
رادیوتراپی و یا پرتودرمانی سرطان رحم یک روش درمانی است که از پرتوهای یونیزه برای از بین بردن یا کوچک کردن تومورهای سرطانی استفاده می‌کند. این روش اساساً در دو مورد استفاده می‌شود: پس از جراحی و به عنوان درمان اصلی و انتخابی. در ادامه به بررسی این روش‌ها بیش‌تر می‌پردازیم.
رادیوتراپی سرطان رحم پس از جراحی
برای کاهش احتمال بازگشت موضعی تومور پس از عمل جراحی، این روش به عنوان رادیوتراپی کمکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مرحله اغلب در مراحل اولیه بعد از عمل جراحی انجام می‌شود.
رادیو تراپی سرطان رحم به عنوان درمان اصلی و انتخابی
در مراحل پیشرفته‌تر سرطان رحم یا در صورتی که وضعیت بیمار اجازه جراحی را نمی‌دهد، رادیوتراپی به عنوان درمان اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر وضعیت بالینی بیمار اجازه دهد، این روش ممکن است همراه با شیمی درمانی اجرا شود و به آن رادیوتراپی و شیمی درمانی همزمان یا ترکیبی می‌گویند.
در نتیجه، رادیوتراپی سرطان رحم یک روش مؤثر در کنترل و درمان این بیماری است که به‌عنوان یک گزینه درمانی در مراحل مختلف بسته به وضعیت بیمار و پیشرفت بیماری، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع روش‌های پرتودرمانی سرطان رحم
پرتودرمانی سرطان رحم یا رادیوتراپی سرطان رحم، یکی از روش‌های درمانی است که از پرتوهای یونیزان برای از بین بردن یا کوچک کردن تومورهای سرطانی استفاده می‌کند. در این روش، منبع تابش در تجهیزات بزرگی مانند شتاب دهنده الکترون خطی و واحد کبالت، در فاصله‌ای مشخص از بیمار قرار می‌گیرد. بیماران به صورت روزانه و به مدت زمان متغیر به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.
براکی تراپی
روش دوم، براکی‌تراپی است. این اصطلاح از واژه یونانی به معنای “کوتاه” گرفته شده است؛ زیرا در این روش، منابع رادیواکتیو محصور شده در داخل یا در مجاورت تومور قرار می‌گیرند و در فاصله “کوتاه” از ناحیه مورد درمان قرار دارند. براکی‌تراپی می‌تواند به صورت دوز پایین (LDR) یا دوز بالا (HDR) انجام شود.
پرتودرمانی خارجی
در رادیوتراپی خارجی، بعضی از علائمی که ممکن است حین درمان ظاهر شوند عبارتند از: افزایش تکرر ادرار، نیاز فوری به ادرار، مدفوع نرمتر و مکرر، درد شکمی. رادیوتراپیست‌ها برای تسکین این علائم از داروها استفاده می‌کنند و بنابراین به بیمار اجازه می‌دهند که معالجات را بدون ناراحتی سلسله‌مراتبی کامل کند.
اکنون، ابزارهای پیشگیری خوبی برای این بیماری وجود دارد، اما میزان بروز آن کاهش چشمگیری نداشته است. با این حال، رادیوتراپی خارجی یا براکی‌تراپی به عنوان روش‌های درمانی موثر در کنترل و مدیریت سرطان رحم، با عوارض جانبی اندک و مدیریت آسان، بسیار مفید هستند.
رادیوتراپی سرطان رحم چه مزایایی دارد؟
رادیوتراپی سرطان رحم یکی از روش‌های درمانی برای سرطان رحم است که در آن از پرتوهای X یا گاما برای نابودی سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. مزایای رادیوتراپی سرطان رحم عبارتند از:
- کاهش خطر بازگشت سرطان: رادیوتراپی می‌تواند به کاهش خطر بازگشت سرطان کمک کند و این به خصوص برای بیمارانی که پس از جراحی دچار سرطان رحم شده‌اند، مفید است.
- حفظ سلامت بافت‌های سالم: در مقایسه با روش‌های دیگر درمانی مانند جراحی، رادیوتراپی می‌تواند بافت‌های سالم را حفظ کند و باعث کاهش عوارض جانبی شود.
- کاهش نیاز به جراحی: برای برخی بیماران، رادیوتراپی می‌تواند جایگزین جراحی باشد و نیاز به برش باز کردن شکم و یا پرتو دهی با انرژی بالا را کاهش دهد.
- درمان در مراحل مختلف سرطان: رادیوتراپی می‌تواند در مراحل مختلف سرطان رحم، از جمله درمان اولیه و یا پس از جراحی، مفید باشد.
- بهبود کیفیت زندگی: در مقایسه با روش‌های دیگر درمانی، رادیوتراپی می‌تواند بهبود کیفیت زندگی بیماران را به دنبال درمان سرطان رحم بهبود بخشد.
عوارض رادیوتراپی سرطان رحم چیست؟
رادیوتراپی برای درمان سرطان رحم می‌تواند عوارض جانبی متنوعی داشته باشد که به نوع و میزان دوز پرتو، منطقه درمانی، مدت زمان درمان و وضعیت سلامتی بیمار بستگی دارد. بعضی از عوارض متداول عبارتند از:
خستگی
خستگی یکی از شایع‌ترین عوارض پس از رادیوتراپی است و ممکن است در طول درمان و چند هفته پس از اتمام درمان ادامه داشته باشد.
تحریک پوست
پوست در منطقه درمانی ممکن است قرمز و تحریک شده باشد. این علائم ممکن است در طول درمان و چند هفته پس از آن ادامه داشته باشد.
تهوع و استفراغ
برخی بیماران پس از درمان با رادیوتراپی ممکن است احساس تهوع و استفراغ کنند.
سایر عوارض پرتودرمانی سرطان رحم عبارت‌اند از:
- خشکی دهان
- تغییر در طعم‌ها
- کاهش شمار سلول‌های خونی
- عفونت‌های تنفسی و یا گوارشی
توجه داشته باشید که عوارض بالا معمولاً پس از چند هفته بعد از پایان درمان کاهش می‌یابند، اما در موارد نادر ممکن است برای مدت طولانی‌تری ادامه داشته باشند. همچنین، برخی از این عوارض ممکن است با درمان‌های دیگر کنترل شوند. در هر صورت، مشورت با پزشک متخصص و یا انکولوژیست در مورد هرگونه علائم جانبی و درمان آن، ضروری است.
