در این صفحه با روش‌های درمان سرطان پوست آشنا خواهیم شد، با ایران سرطان همراه باشید. با توجه به تنوع روش‌‌های درمان سرطان پوست، پس از تشخیص سرطان توسط پزشک، بهترین روش با توجه به موارد زیر انتخاب می‌شود:

• نوع سرطان پوست
• میزان رشد یا گسترش سرطان
• محل سرطان
• مرحلۀ سرطان

پزشک در مورد روش‌های درمان سرطان پوست، مزایای آن‌ها و عوارض جانبی احتمالی با شما صحبت خواهد کرد.

تصمیم‌گیری برای انتخاب روش درمان سرطان پوست

تیمی متشکل از متخصصان رشته‌های مختلف در مورد انتخاب روش‌های درمان سرطان پوست متناسب با شرایط بیمار با یکدیگر مشورت می‌کنند. به این تیم، تیم چندرشته‌ای (MDT) گفته می‌شود. روش درمان بر اساس درجات و مراحل سرطان پوست انتخاب می‌شوند.

مروری بر روش‌های درمان سرطان پوست

اصلی‌ترین روش در بین روش‌های درمان سرطان پوست غیر ملانوم، جراحی است. بیشتر افراد پس از جراحی نیاز به روش درمانی دیگری ندارند. اما برخی از افراد ممکن است بنا به دلایلی نتوانند از جراحی بهره‌مند شوند و یا بعد از عمل جراحی نیاز به روش درمانی دیگری داشته باشند.

برخی از سایر روش‌های درمانی سرطان پوست عبارتند از:

• پرتودرمانی
• کرم ایمونوتراپی (ایمی کیمود)
• فوتودینامیک‌تراپی
• کرم شیمی‌درمانی

پزشک با توجه به وضعیت شما، یک یا چند مورد از این روش‌های درمانی را توصیه خواهد کرد.

عمل جراحي سرطان پوست

عمل جراحی، معمولاً جزئی است و با تزریق بی‌حسی موضعی به ناحیۀ سرطانی انجام می‌شود. سپس، ناحیۀ سرطانی و مقدار کمی از بافت اطراف توسط پزشک برداشته می‌شود.

بسته به محل سرطان و در صورتی که وسعت ناحیۀ سرطانی زیاد باشد، ممکن است پیوند پوست (گرافت پوستی) برای شما انجام شود. پیوند پوست یا گرافت پوستی، مدلی از جراحی پیوند بوده که بر روی منطقه‌ای از پوست که بر اثر عواملی فاقد بافت طبیعی شده است، انجام می‌گیرد. به طور کلی، در گرافت پوستی، بخشی از پوست که با نام اهداکننده (donor) شناخته می‌شود، از ناحیه ران، شکم، پهلو و قسمت‌های دیگر بدن برداشته شده و در قسمت سرطانی جایگزین می‌شود. در طی این جراحی، بخشی از اپیدرم و درم، از بدن جدا می‌شود. در گرافت پوستی، پوست کاملا جدا شده و خون‌رسانی ندارد.

عمل جراحی، انواع مختلفی دارد؛ این که کدام یک از انواع آن برای شما مناسب باشد، بستگی به محل، اندازه و میزان گسترش سرطان دارد.

درمان سرطان پوست با جراحی روش‌های مختلفی دارد و شامل گزینه‌های زیر است:

• انواع جراحی سرطان پوست کوچک
• انواع جراحی سرطان پوست بزرگ
• جراحی میکروگرافیک موهس

جراحی سرطان پوست بزرگ

جراحی سرطان پوست بزرگ انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

• جراحی برای برداشتن بافت وسیع‌تر (برش موضعی وسیع)
• جراحی ترمیمی پوست (جراحی گِرَفْت پوستی (Graft) و فِلَپ پوستی (Flap))
• برداشتن غدد لنفی مجاور

جراحی برای برداشتن بافت وسیع‌تر (برش موضعی وسیع)

در این جراحی که یکی از انواع جراحی درمان سرطان پوست بزرگ است، ناحیۀ وسیع‌تری از پوست و بافت سالم برداشته می‌شود. این جراحی زمانی انجام می‌شود که پزشک به وجود سلول سرطانی در اطراف ناحیۀ سرطانی مشکوک باشد. حذف این ناحیه وسیع‌تر از بافت به کاهش خطر بازگشت سرطان کمک می کند.

«برش موضعی وسیع» ترجمه عبارت «wide local excision» است. اِکسیژِن یا اکسیزیون به معنای بریدن و در آوردن است.

نحوۀ انجام

ممکن است این جراحی در حالی که هوشیار هستید، با تزریق بی‌حسی موضعی انجام شود. بسته به تصمیم پزشک، ممکن است در حین جراحی، تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرید و بنابراین در حین عمل، هوشیار نخواهید بود. میزان بافتی که توسط جراح برداشته می‌شود، به موارد زیر بستگی دارد:

• نوع و مرحله سرطان
• محل ناحیۀ سرطانی
• اگر بیوپسی اکسیزیونی انجام شده، چه مقدار از بافت برداشته شده است

معمولاً بعد از این عمل برای بستن زخم از بخیه استفاده می‌شود. ممکن است در ابتدا در محل زخم کمی احساس آزردگی داشته باشید؛ با بهبود یافتن زخم، پوست اطراف کشیده شده و احساس آزردگی از بین می‌رود.

گاهاً ناحیۀ وسیعی از پوست توسط پزشک برداشته می‌شود. برای ترمیم این قسمت ممکن است به عمل جراحی گِرَفْت پوستی یا فِلَپ پوستی نیاز داشته باشید.

گِرَفْت پوستی و فِلَپ پوستی

گرفت پوستی و فلپ پوستی، جزو جراحی های سرطان پوست بزرگ هستند. در صورتی که ناحیۀ وسیعی از پوست برداشته شود، لازم است که آن قسمت از پوست، تعویض یا ترمیم شود. این کار را می‌توان با استفاده از عمل‌های گِرَفت پوستی و فلپ پوستی انجام داد. در این جراحی‌ها، بسته به تصمیم جراح، از بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود.

بیمار حتما تا چند روز بعد از عمل جراحی باید در بیمارستان بستری باشد تا عمل گِرَفت و فلپ بررسی شود. تا ۳۶ ساعت پس از جراحی، باید روند بهبودی بیمار طی شود و از پیوند بافت، اطمینان حاصل شود.

ممکن است پزشک شما این دو واژه را به ترتیب به صورت «گِرافت» و «فِلاپ» نیز تلفظ کند یا به این صورت بنویسد.

گرافت پوستی

گِرَفت پوستی یا پیوند پوست، مدلی از جراحی پیوند بوده که بر روی منطقه‌ای از پوست که بر اثر عواملی فاقد بافت طبیعی شده است، انجام می‌گیرد. به طور کلی، در گرافت پوستی، بخشی از پوست که با نام اهداکننده یا donor شناخته می‌شود، از ناحیه ران، شکم، پهلو و قسمت‌های دیگر بدن که در معرض دید نیستند، برداشته شده و در قسمت سرطانی جایگزین می‌شود.

نحوۀ انجام گِرَفت پوستی

در حین عمل جراحی برداشتن ناحیۀ سرطانی، پیوند پوست نیز انجام می‌شود. معمولاً جراح پلاستیک عمل پیوند را انجام می دهد. جراح، لایه‌ای از پوست که پیوند زده خواهد شد را با استفاده از ابزاری خاص می‌تراشد و یا این‌که پوست اهداکننده را به طور کامل برمی‌دارد. سپس روی محل اهداکننده، پانسمان گذاشته می‌شود. نوع پانسمان‌هایی که برای گِرَفت پوستی استفاده می‌شود، با پانسمان‌های جراحی‌های ساده متفاوت است. از آن جایی که در این جراحی، پوست آسیب زیادی دیده است و معمولا سطح آسیب‌دیده بزرگ است، باید از پانسمانی استفاده شود که روی زخم نچسبد.

در صورتی که جراح، پوست ناحیۀ اهداکننده را بتراشد، معمولاً نیازی به بخیه ندارید و به خودی خود بهبود می‌یابد. در صورتی که پوست ناحیه اهداکننده به طور کامل برش داده شده و برداشته شود، از بخیه برای بستن پوست استفاده می‌شود.

ناحیۀ پیوندزده‌شده در دوران بهبودی، بسیار حساس است و نباید آسیب ببیند. باید به دقت از این ناحیه مراقبت کرد تا عفونی نشود. ممکن است برای جلوگیری از این امر، آنتی‌بیوتیک تجویز شود. محل گِرَفت نباید در مقابل تابش آفتاب باشد و حداقل ۶ ماه باید از آفتاب محافظت شود.

در گِرَفت پوستی ممکن است رنگ ناحیۀ پیوندزده‌شده با اطراف کمی متفاوت باشد. ضمن این‌که ممکن است نسبت به اطراف، تا حدودی فرورفتگی داشته باشد.

فِلَپ پوستی

فلپ پوستی، یکی دیگر از انواع جراحی درمان سرطان پوست بزرگ و روشی برای ترمیم زخم‌های بزرگ است. در واقع فلپ پوستی یا زبانۀ پوستی، به ترمیم پوست بدون جدا کردن پوست از بدن گفته می‌شود. در این روش، برای ترمیم پوست آسیب‌دیده، از پوست اطراف ناحیۀ سرطانی استفاده می‌شود. مثلا اگر ناحیۀ سرطانی روی ساعد باشد، از کمی بالاتر، پوست را به منطقه آسیب‌دیده می‌کشند. معمولا برای این که سطح پوست افزایش پیدا کند، در زیر پوست بالون قرار می‌دهند تا پوست به اصطلاح کش بیاید.

فلپ‌های پوستی اغلب بهتر از گِرَفت پوستی به نظر می‌رسند. بنابراین ممکن است پزشک، فلپ پوستی را برای قسمت‌هایی از بدن که در زیبایی نقش دارند (مثل صورت)، توصیه کند.

عمل فلپ پوستی، انواع مختلفی دارد. ممکن است لازم باشد بیش از یک بار تحت عمل جراحی قرار بگیرید. جراح پیش از عمل، توضیحات لازم را به شما خواهد داد.

نحوۀ انجام

تفاوت فلپ پوستی با گرافت پوستی، اتصال پوست به جریان خون است. در گِرَفت پوستی، پوست کاملا جدا می‌شود و خون‌رسانی ندارد. اما در فلپ، پوست به جریان خون متصل است.

جراح از بخیه برای بستن ناحیه‌ای که فلپ را از آن خارج کرده، استفاده می‌کند. در برخی موارد نیز ممکن است برای بستن این محل به گِرَفت پوستی نیاز داشته باشید.

تنها متخصصان پوست آموزش‌دیده یا جراحان پلاستیک، عمل فلپ پوستی را انجام می‌دهند.

برداشتن غدد لنفاوی مجاور

برداشتن غدد لنفاوی مجاور یا لنفادنکتومی، یکی دیگر از جراحی‌های سرطان پوست بزرگ و نوعی عمل جراحی تاثیرگذار در روند درمان سرطان است. در موارد اندکی، انجام این عمل ضرورت دارد. این نوع عمل، بیشتر برای سرطان سلول سنگفرشی پوست (SCC) انجام می‌شود.

نحوۀ درمان سرطان پوست با کمک این روش:

لنفادنکتومی توسط پزشک متخصص انجام می‌شود. برای این عمل، از بیهوشی عمومی استفاده می‌شود.

نوع جراحی بستگی به محل سرطان پوست دارد. غدد لنفاوی زیادی در ناحیۀ گردن، زیر بغل و کشالۀ ران وجود دارد. غدد لنفاوی از طریق سیستم لنفاوی به سایر نواحی بدن متصل می‌شوند. سیستم لنفاوی شامل عروق لنفاوی، غدد لنفاوی و مایع لنفاوی است. عروق لنفاوی مایع لنفاوی را از بافت‌ها به داخل غدد لنفاوی منتقل می‌کنند. در نتیجه سلول‌های سرطانی می‌توانند از طریق مایع لنفاوی به غدد لنفاوی رسیده و باعث گسترش سرطان شوند. به عنوان مثال، اگر ناحیۀ سرطانی روی پوست سر یا صورت باشد، بسته به تصمیم جراح، غدد لنفاوی موجود در همان سمت گردن برداشته خواهند شد.

عوارض جانبی

این نوع عمل جراحی، عوارض خاص خود را به همراه دارد. به احتمال زیاد بعد از عمل، احساس ناراحتی خواهید داشت و فرآیند بهبودی می‌تواند چند هفته به طول بیانجامد. برخی از افراد تا مدت‌ها بعد از این عمل، مشکلات طولانی‌مدت دارند.

هنگامی که غدد لنفاوی موجود در زیر بغل توسط جراح برداشته می‌شود، سفتی و درد شانه شایع‌ترین مشکل گزارش‌شده است. با بهبود محل جراحی، این وضعیت بهتر خواهد شد. ممکن است بعد از عمل، نتوانید دست خود را مانند قبل از عمل، آزادانه حرکت دهید.

شایع‌ترین مشکل برداشتن غدد لنفاوی کشاله ران، تورم ساق پا در همان سمت است. ورزش‌کردن و ماساژ دادن می‌تواند به کنترل تورم کمک کند. پوشیدن جوراب ساق بلند الاستیک (فشاری) نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.

درمان ادجوانت (کمکی)

پس از جراحی درمان سرطان پوست بزرگ، درمان ادجوانت یا کمکی انجام می‌شود تا خطر بازگشت سرطان کاهش یابد. اگر پزشک هم‌چنان به باقی‌ماندن سلول‌های سرطانی مشکوک باشد، ممکن است پس از جراحی، پرتودرمانی را به عنوان درمان ادجوانت پیشنهاد دهد.

جراحی سرطان پوست کوچک

جراحی، یکی از روش‌های درمان سرطان پوست است. جراحی درمان سرطان پوست کوچک برای درمان انواع سرطان پوست با اندازه کوچک انجام می‌شوند. جراح می‌تواند با روش‌های ویژه، ضایعات سرطانی را بردارد. در صورتی که ناحیۀ سرطانی وسیع‌تر باشد و سرطان به سایر قسمت‌ها نیز گسترش یافته باشد، ممکن است به عمل جراحی بزرگ‌تری نیاز داشته باشید. تعدادی از انواع جراحی سرطان پوست کوچک را در ادامه می‌خوانید.

بیوپسی شکافی یا اِکسیزیونی

بیوپسی شکافی یا اکسیزیونی (excisional biopsy) یکی از انواع جراحی سرطان پوست کوچک است. منظور از بیوپسی، همان نمونه‌برداری است؛ بیوپسی شکافی نیز نوعی بیوپسی است که در آن، پزشک ناحیۀ آسیب‌دیدۀ پوست و مقدار کمی از بافت سالم اطراف را بر می‌دارد. ممکن است بیوپسی شکافی برای برای تشخیص و درمان هم‌زمان سرطان پوست انجام شود.

اکسیزیون یا اِکسیژِن (excision) به معنای بریدن و در آوردن است.

نحوۀ درمان سرطان پوست با این روش

معمولاً بیوپسی شکافی با تزریق دارو به منظور بی‌حس‌کردن قسمت مورد نظر (بی‌حسی موضعی) انجام می‌شود.

هنگامی که ناحیۀ آسیب‌دیده بی‌حس شد، پزشک کل ناحیۀ سرطانی را برش داده و برمی‌دارد. ضمناً بخشی از بافت سالم اطراف نیز برداشته می‌شود که به آن، حاشیۀ سالم می‌‎گویند؛ این کار بدین منظور انجام می‌شود که پزشک اطمینان حاصل کند تمام ناحیۀ سرطانی برداشته شده است.

در مرحلۀ بعد، ناحیۀ سرطانی و بافت اطراف آن به آزمایشگاه ارسال می‌شود. پزشک متخصص (پاتولوژیست)، بافت دریافت‌شده را زیر میکروسکوپ نگاه می‌کند. نتیجۀ پاتولوژی اطلاعات دقیقی در مورد نوع سرطان شما به پزشک می‌دهد. ضمناً در آزمایشگاه پاتولوژی، بافت سالمی که از اطراف ناحیۀ سرطانی برداشته شده است نیز به دقت بررسی می‌شود.

پس از انجام بیوپسی شکافی، معمولاً با استفاده از بخیه، ناحیۀ بازشده پوست بسته می‌شود.

پس از انجام

ممکن است به جراحی‌های بیشتری احتیاج داشته باشید تا اطمینان حاصل شود که تمام ناحیۀ سرطانی و میزان کافی از بافت سالم اطراف برداشته شده است.

در صورتی بخیه‌های شما از نوع غیر قابل‌جذب باشند، باید بعد از یک تا دو هفته آن‌ها را بردارید. برای انجام این کار باید به مطب پزشکتان مراجعه کنید.

هنگامی که اثر داروهای بی‌حسی‌های موضعی از بین برود، ممکن است کمی درد داشته باشید. مصرف مسکن‌های ساده مانند استامینوفن به شما کمک می‌کند تا دردتان تسکین پیدا کند.

جراحی سرمایشی یا کِرایوسِرجِری (Cryosurgery)

تعریف جراحی سرمایشی

جراحی سرمایشی نیز یکی دیگر از انواع جراحی سرطان پوست کوچک است. در این روش، از سرمای شدید (ایجادشده با نیتروژن مایع) برای نابودکردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.

به آن، «درمان انجمادی» یا «سرمادرمانی» نیز گفته می‌شود.

نحوۀ درمان سرطان پوست با کرایوسرجری

پزشک، نیتروژن مایع را روی پوست قرار می‌دهد تا ناحیۀ سرطانی منجمد شود. معمولاً نیتروژن مایع با استفاده از دستگاه روی پوست اسپری می‌شود؛ اما بسته به تصمیم پزشک، ممکن است وی از پروب (مُبَدّل) فلزی یا ابزاری شبیه گوش‌پاک‌کن استفاده کند.

نیتروژن مایع، پوست را بسیار سرد می‌کند. به مدت چند روز در ناحیۀ سرطانی اسپری‌شده، دَلَمه ایجاد شده و به صورت تاول سفید یا قرمز و کبودرنگ مشاهده می‌شود. بعد از پوسته‌پوسته شدن، قسمت آسیب‌دیده از بدن جدا شده و سلول‌های سرطانی نیز همراه با آن جدا می‌شوند. در مناطق نزدیک به اندام‌های حساس مانند چشم، نمی‌توان از جراحی سرمایشی استفاده کرد.

ناحیۀ تحت درمان پس از انجماد سفید به نظر می‌رسد. تنها چند دقیقه طول می‌کشد تا پوست به رنگ قبلی خود برگردد.

در برخی از موارد، جراحی سرمایشی باید چند نوبت انجام شود تا نتیجۀ‌ مطلوب به دست آید.

پس از انجام

 مانند سایر جراحی های سرطان پوست کوچک، این روش نیز عوارضی را به دنبال دارد اما عوارض آن نسبت به سایر روش‌ها کمتر و ملایم‌تر است. برخی از عوارض جانبی جراحی سرمایشی عبارتند از:

درد و ناراحتی

ممکن است در حین انجام جراحی، کمی درد و ناراحتی احساس کنید. معمولاً نیازی به مسکن نیست اما می‌توان از مسکن‌های ساده مانند استامینوفن استفاده کرد

قرمزی، التهاب و ترشحات

ناحیۀ تحت درمان، معمولاً قرمز و ملتهب می‌شود. این حالت بعد از حدود ۲ تا ۳ روز و با تشکیل دَلَمه برطرف می‌شود. هم‌چنین ممکن است ترشحاتی نیز در ناحیۀ تحت‌درمان مشاهده شود؛ این موارد طبیعی هستند و پس از مدت کوتاهی از بین می‌روند.

تاول

ممکن است در ناحیۀ تحت‌درمان، تاول ایجاد شود. تاول‌ها معمولاً بعد از چند روز و با شروع تشکیل دَلَمه بهتر می‌شوند. در برخی موارد نیز تاول‌ها بهبود نیافته و ممکن است پر از خون شوند. در این صورت، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

کورتاژ و الکتروکوتر (Curettage & electrocautery)

تعریف کورتاژ و الکتروکوتر

کورتاژ و الکتروکوتر نیز جزو جراحی سرطان پوست کوچک است. در این روش، پزشک ناحیۀ سرطانی را بریده و از یک سوزن الکتریکی برای نابودکردن سلول‌های سرطانی در بافت اطراف استفاده می‌کند. به این روش، C & C نیز گفته می‌شود. این روش درمانی، رایج نیست.

نحوۀ درمان سرطان پوست با کمک کورتاژ و الکتروکوتر

در این روش با تزریق داروی بی‌حسی موضعی، ناحیۀ موردنظر بی‌حس می‌شود. جراح با استفاده از ابزاری شبیه به قاشق و یا تیغ حلقه‌مانند، ناحیۀ سرطانی و بافت اطراف آن را لایه‌به‌لایه برمی‌دارد.

در صورت باقی‌ماندن سلول‌های سرطانی، پزشک از یک سوزن الکتریکی برای سوزاندن سلول‌های اطراف زخم استفاده می‌کند. این کار، هرگونه خون‌ریزی را نیز متوقف می‌کند.

ممکن است این روش، ۲ یا ۳ بار تکرار شود تا پزشک اطمینان حاصل کند که تمام سلول‌های سرطانی از بین رفته‌اند. در صورتی که ناحیۀ سرطانی خیلی گسترده نباشد، این روش صرفاً یک‌بار انجام می‌شود.

جراحی میکروگرافیک موهس (MMS) که در این صفحه به طور خلاصه به آن جراحی موهس می‌گوییم، نوعی تکنیک جراحی دقیق و یکی از روش‌های درمان سرطان پوست است. این روش نوع خاصی از جراحی است که هدف آن برداشتن تمام سرطان و در عین حال باقی گذاشتن بیشترین میزان ممکن از بافت سالم پوست است.

جراحی موهس به جراحان اجازه می‌دهد تا بررسی کنند که تمام سلول‌های سرطانی در زمان جراحی حذف شده باشند. این امر شانس موفقیت درمان را افزایش می‌دهد و نیاز به درمان‌های اضافی یا جراحی اضافی را کاهش می‌دهد. از آن‌جایی که جراحی میکروگرافیک موهس، نوعی جراحی تخصصی است، ممکن است برای انجام آن به بیمارستان دیگری ارجاع داده شوید.

تلفظ کلمه موهس (Mohs) در آمریکا تقریبا به صورت «ماس» و در انگلیس تقریبا به صورت «مُز» است. در ایران تلفظ‌ها مختلف است!

موارد نیاز به جراحی موهس

جراحی میکروگرافیک موهس در موارد زیر مفید است:

• سرطان سلول پایه‌ای که پس از برداشتن ناحیۀ سرطانی مجدداً عود کرده یا به طور کامل برطرف نشده است.
• سرطان سلول پایه‌ای ایجادشده در ناحیه‌ای که قبلاً تحت عمل جراحی یا پرتودرمانی قرار گرفته است.
• سرطان سلول پایه‌ای که در حال گسترش به سمت بافت اطراف است.
• سرطان‌هایی که در مناطقی قرار دارند که می‌خواهید تا حد امکان بافت سالم حفظ شود؛ مانند اطراف چشم، گوش، بینی، دهان، دست، پا و اندام تناسلی.
• برخی از سرطان‌های نادر پوست

نحوۀ انجام جراحی موهس

پزشک با استفاده از قلم، اطراف ناحیۀ سرطانی را با کشیدن خط مشخص می‌کند.

در این جراحی، شما هوشیار هستید اما برای بی‌حس‌کردن ناحیۀ تحت‌درمان از داروهای بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود.

بافت سرطانی و مقدار کمی از بافت سالم توسط پزشک برداشته می‌شود. یک پانسمان روی زخم گذاشته می‌شود و سپس پزشک از شما می‌خواهد که صبر کنید.

بافت برداشته‌شده به آزمایشگاه ارسال می‌شود و پاتولوژیست آن را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند تا اطمینان حاصل شود که هیچ سلول سرطانی باقی نمانده است. ممکن است نیاز باشد تا یک ساعت منتظر این نتایج باشید.

در صورتی که هم‌چنان سلول سرطانی در ناحیۀ تحت درمان وجود داشته باشد، بی‌حسی موضعی بیشتری به ناحیۀ موردنظر تزریق می‌شود و پزشک، پوست بیشتری را برمی‌دارد. سپس دوباره باید صبر کنید تا پوست برداشته شده توسط پاتولوژیست بررسی شود.

این کار تا زمانی که پزشک مطمئن شود تمام ناحیۀ سرطانی برداشته شده و اطراف آن همۀ سلول‌ها سالم هستند، ادامه می‌یابد.

پزشک ممکن است زخم را بخیه نزده و اجازه دهد که زخم خودبه‌خود بهبود یابد. برای محافظت از زخم، یک پانسمان روی آن گذاشته می‌شود. بسته به تصمیم پزشک، ممکن است از بخیه برای بستن زخم استفاده شود. در برخی موارد، به یک جراح پلاستیک ارجاع داده می‌شوید تا زخم شما را ترمیم کند و پوستتان هم‌چنان زیبا بماند. ممکن است در همان روز یا چند روز بعد به جراح پلاستیک ارجاع داده شوید.

بعد از جراحی موهس

پس از پایان عمل جراحی می‌توانید به خانه بروید.

در صورتی که بخیه‌های شما از نوع غیرقابل‌جذب باشد، برای کشیدن آن‌ها باید حدود یک تا دو هفتۀ بعد به مطب پزشک مراجعه کنید.

هنگامی که بخواهید به خانه بروید، پزشک یا پرستار نکته‌هایی دربارۀ نحوۀ مراقبت از زخم به شما خواهند گفت. ضمناً به شما اطلاع داده می‌شود که چه زمانی برای معاینه مراجعه کنید.

عوارض جانبی

مانند همۀ عمل‌های جراحی، جراحی موهس نیز عوارض جانبی احتمالی دارد. برخی از این عوارض احتمالی عبارتند از:

• خون‌ریزی و کبودی
• عفونت زخم؛ ممکن است آنتی‌بیوتیک برای شما تجویز شود.
• در صورت آسیب رسیدن به عصب، بی حسی موقت یا دائمی در اطراف ناحیۀ جراحی

اگر نگران زخم‌تان هستید، با جراح‌تان تماس بگیرید و یا به پزشک عمومی مراجعه کنید.

نتایج حاصل از جراحی میکروگرافیک موهس

مزیت جراحی موهس آن است که شما از نتایج جراحی فورا بعد از انجام جراحی مطلع می‌شوید. شما برای پیگیری روند بهبود زخم نیاز خواهید داشت که مجددا پزشک را ملاقات کنید. جراحی موهس، درصد موفقیت بالایی دارد و همیشه خطر اندکی برای عود سرطان پوست و یا ایجاد سرطان پوستی دیگری وجود دارد.

افرادی که تشخیص سرطان پوست در مورد آن‌ها داده شده است، در مقایسه با کسانی که هرگز به سرطان پوست مبتلا نبوده‌اند، بیشتر در خطر ابتلای مجدد به سرطان پوست قرار دارند. بیشتر افراد مبتلا به انواع شایع سرطان پوست در طول پنج سال در خطر ابتلا به سرطان پوست از نوع دیگری قرار دارند. به همین دلیل افراد مبتلا به سرطان پوست باید حداقل یک یا دو بار در سال تحت انجام معاینات پوستی قرار گیرند و اگر سرطان پوست از نوع تهاجمی باشد، احتمال عود آن بیشتر خواهد بود.

فوتودینامیک‌تراپی (PDT) برای درمان سرطان پوست

فوتودینامیک تراپی (PDT) یکی از روش‌های درمان سرطان پوست است. در این روش، از یک نور با طول موج مخصوص و داروی حساس به نور استفاده می‌شود. مادۀ شیمیایی حساس به نور توسط پزشک روی ناحیۀ سرطانی و اطراف آن گذاشته می‌شود. ممکن است به بیمار، داروی حساس به نور تزریق ‌شود.

در مرحلۀ بعد، پزشک نور با طول موج مخصوص را روی سلول‌های سرطانی متمرکز کرده و با این کار، سلول‌های سرطانی از بین می‌روند.

فوتودینامیک تراپی با عنوان‌های زیر نیز شناخته می‌شود:

• فوتورادیاسیون‌تراپی
• فوتوتراپی
• فوتوکِموتراپی

داروی مورداستفاده در این روش درمانی در بدن بیمار پخش شده و توسط سلول‌ها جذب می‌شود و بعد از مدتی از سلول‌های سالم دفع می‌شود اما در سلول‌های بیمار، مدت بیشتری باقی خواهد ماند. این دارو، سلول‌ها را در برابر نور با طول موج خاص حساس می‌کند. به این دارو، داروی حساس‌کننده به نور یا عامل حساس به نور نیز گفته می‌شود.

انواع مختلفی از داروهای حساس به نور وجود دارد و هر کدام با نور با طول موج خاصی فعال می‌شوند. عمق نفوذ طول موج‌های مختلف در بدن متفاوت است و برای درمان بخش‌های مختلف بدن، نیاز به داروها و طول موج‌های مختلفی است.

نحوۀ عمل فوتودینامیک تراپی

هنگامی که داروهای حساس‌کننده، در معرض نور با طول موج معین قرار می‌گیرند، نوعی اکسیژن تولید می‌کنند که سلول‌های مجاور را از بین می‌برد.

فوتودینامیک تراپی به طور مستقیم سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. هم‌چنین با دو روش دیگر نیز موجب از بین‌رفتن و کوچک‌شدن تومور می‌شود.

• اول آن که با باقی‌ماندن بیشتر دارو در سلول، مانع رسیدن مواد مغذی به سلول‌های سرطانی می‌شود
• دوماً این دارو از نظر سیستم ایمنی مهاجم شناخته شده و سیستم ایمنی به سلول‌های سرطانی حاوی این دارو حمله می‌کند.

چه زمانی از فوتودینامیک تراپی سرطان پوست استفاده می‌شود؟

اگر سرطان غیرملانوم، به میزان کم در پوست نفوذ کرده باشد، ممکن است پزشک به شما، این روش را توصیه کند. فوتودینامیک تراپی برای درمان موارد زیر توصیه می‌شود:

• برخی از انواع سرطان سلول پایه‌ای پوست (BCC)
• بیماری بوون (سرطان سلول سنگفرشی درجا)
• کراتوز اکتینیک

در صورتی که عمل جراحی باعث ایجاد تغییر در وضعیت ظاهری بیمار شود، پزشک ممکن است استفاده از این روش را پیشنهاد کند. بنابراین، احتمالاً در صورت وسیع‌بودن ناحیۀ سرطانی و عمق کم سرطان، از این روش استفاده شود. آزمایشات بالینی نشان داده‌اند که که ظاهر پوست بعد از انجام PDT بهتر از ظاهر آن بعد از عمل جراحی است.

این روش برای درمان سرطان‌های عمقی سلول پایه‌ای (BCC) و سلول سنگفرشی (SCC) مناسب نیست؛ زیرا نور نمی‌تواند به اندازۀ کافی در پوست نفوذ کند.

قبل از شروع فوتودینامیک تراپی

PDT به صورت سرپایی در کلینیک یا بیمارستان انجام می‌شود.

قبل از شروع درمان، پزشک ناحیۀ موردنظر را تمیز می‌کند و هرگونه زائده پوسته-پوسته‌شده را روی ناحیۀ سرطانی بر می‌دارد. سپس یک کرم حساس به نور روی ناحیۀ سرطانی و اطراف آن زده می‌شود. یک پانسمان نیز روی این ناحیه قرار می‌گیرد تا کرم در همان محل باقی بماند.

این کار، ۳ تا ۶ ساعت قبل از شروع PDT انجام می‌شود.

ممکن است بنا بر تصمیم پزشک، از داروی حساس‌ به نور تزریقی استفاده شود.

در طول فرآیند فوتودینامیک تراپی

بعد از ۳ تا ۶ ساعت، پزشک کرم را از روی پوست پاک می‌کند.

برای محافظت از چشم‌ها در برابر نور، یک عینک مخصوص به شما داده می‌شود.

سپس نور با طول موج خاص به ناحیۀ سرطانی تابانده می‌شود. نور، هر سلولی که دارو را جذب کرده است، از بین می‌برد. نور تابانده شده معمولاً به رنگ قرمز است. بسته به این‌که از چه طول موجی استفاده شود، بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه نور تابانده می‌شود.

هنگام تابش نور، ممکن است در ناحیۀ تحت‌درمان احساس سوزش داشته باشید. استفاده از داروی مسکن یا تزریق بی‌حسی موضعی می‌تواند به کاهش ناراحتی کمک کند. ممکن است پزشک، فرآیند درمان را برای مدت کوتاهی متوقف کند.

در فوتودینامیک تراپی می‌توان بیش از یک نوع سرطان پوست را به صورت همزمان درمان کرد.

 

 

 

پس از پایان فوتودینامیک تراپی

بعد از فوتودینامیک تراپی در ناحیۀ تحت‌درمان، جای زخم دَلَمه می‌بندد و یک پانسمان برای پوشاندن آن گذاشته خواهد شد. پانسمان حدود ۳۶ ساعت در محل باقی می‌ماند. مراقب باشید که به پانسمان ضربه‌ای وارد نشود. هم‌چنین باید پانسمان را خشک نگه دارید.

معمولاً دَلَمه طی ۳ هفته بهبود می‌یابد.

داروی حساس‌کننده به نور، باعث افزایش حساسیت پوست تحت‌درمان به نور خورشید می‌شود. ممکن است پزشک توصیه کند که حداقل تا ۴۸ ساعت بعد از فوتودینامیک تراپی، از کرم ضدآفتاب با فاکتور حفاظتی (SPF) ۳۰ و بیشتر استفاده کنید. در صورتی که از داروی حساس به نور تزریقی استفاده شده باشد، دستورالعمل‌های خاصی در مورد محافظت از پوست توسط پزشک به شما گفته خواهد شد. ممکن است لازم باشد برای مدتی از قرارگرفتن در معرض نور خورشید و هر گونه نور شدید اجتناب کنید؛ زیرا ممکن است تمام پوست به نور خورشید حساس‌تر شده باشد.

اگر مطمئن نیستید بعد از فوتودینامیک تراپی باید چه کار کنید، با پزشک صحبت کنید.

در صورت عمقی‌بودن ناحیۀ سرطانی، ممکن است حدود ۴ هفته بعد مجدداً تحت فوتودینامیک تراپی قرار گیرید.

عوارض جانبی فوتودینامیک تراپی

بعد از فوتودینامیک تراپی، معمولاً احساس درد و ناراحتی برای چند روز وجود دارد. مصرف مسکن‌های معمولی مانند استامینوفن می‌تواند کمک‌کننده باشد.

ممکن است ناحیۀ تحت‌درمان ملتهب باشد و صورتی، قرمز، متورم و پوسته‌پوسته به نظر برسد. هم‌چنین ممکن است در ناحیۀ تحت‌درمان، ترشحاتی را مشاهده کنید. این علائم پس از چند روز بهتر خواهند شد.

شیمی‌درمانی برای درمان سرطان پوست

در شیمی‌ درمانی سرطان پوست ، از داروهای ضدسرطان (سیتوتوکسیک) برای نابودکردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.

در مورد سرطان پوست، شیمی‌درمانی می‌تواند به شیوه‌های زیر انجام شود:

• کرم شیمی‌درمانی (درمان موضعی) که مستقیماً روی ناحیۀ سرطانی پوست مالیده می‌شود
• به صورت قرص یا اَنفوزیون داخل‌وریدی برای درمان سرطان سلول سنگفرشی (SCC) که گسترش یافته است. انفوزیون در پزشکی به تزریق قطره‌ای ماده‌ای به داخل سیاهرگ یا بافت گفته می‌شود.

کرم شیمی‌درمانی

کرم شیمی‌درمانی یکی دیگر از روش‌های درمان سرطان پوست است و برای درمان موارد زیر استفاده می‌شود:

• برای جلوگیری از تبدیل کراتوز اکتینیک به سرطان سلول سنگفرشی پوست (SCC)
• سرطان‌های پوستی که فقط در لایۀ بالایی پوست هستند
• بیماری بوون

معمولاً از کرمی استفاده می‌شود که حاوی داروی شیمی‌درمانی فلوئوروراسیل (5FU) است.

قرص‌ و انفوزیون داخل‌وریدی

در صورتی که سرطان پوست به سایر قسمت‌‌های بدن نیز گسترش یافته باشد (سرطان پیشرفتۀ پوست)، ممکن است شیمی‌درمانی به صورت قرص یا انفوزیون داخل‌وریدی انجام شود.

در صورتی که درمان کامل سرطان امکان‌پذیر نباشد، انجام شیمی‌درمانی با این روش‌ها می‌تواند به تسکین علائم کمک کند.

ایمونوتراپی برای درمان سرطان پوست

ایمونوتراپی یا ایمنی‌درمانی یکی دیگر از روش‌های درمان سرطان پوست است. در این روش، از دستگاه ایمنی بدن برای نابودکردن سلول‌های سرطانی پوست استفاده می‌شود. داروهای تجویز‌شده در ایمونوتراپی مستقیماً به تومورها حمله نمی‌کنند، بلکه با تقویت سیستم ایمنی بدن به تخریب آن‌ها سرعت می‌بخشند.

در مورد سرطان پوست، ممکن است از موارد زیر استفاده شود:

• کرم ایمونوتراپی
• تزریق داروی ایمونوتراپی به جریان خون

کرم ایمونوتراپی ایمی‌کیمود (Imiquimod cream)

کرم ایمی‌کیمود روی ناحیۀ آسیب‌دیدۀ پوست مالیده می‌شود. این کار باعث می‌شود سلول‌ها مواد شیمیایی بیشتری مانند اینترفرون تولید کنند و سلول‌های سرطانی پوست را از ببرند.

در صورتی که در لایۀ بالایی پوست به سرطان سلول پایه‌ای مبتلا هستید و یا کراتوز اکتینیک دارید، ممکن است از کرم ایمی‌کیمود برای درمان استفاده شود. کراتوز اکتینیک، نوعی بیماری پوستی است که با گذشت زمان می‌تواند به سرطان سلول سنگفرشی (SCC) تبدیل شود.

تزریق داروی ایمونوتراپی به جریان خون

سمی‌پلیماب (Cemiplimab)، نوعی داروی ایمونوتراپی است که آنتی‌بادی مونوکلونال نیز نامیده می‌شود. با توجه به شرایط زیر ممکن است از این دارو برای درمان سرطان سلول سنگفرشی پوست (SCC) استفاده شود:

• سرطان به لایه‌های عمیق‌تر پوست، غدد لنفاوی مجاور یا سایر قسمت‍‌های بدن گسترش یافته است
• انجام عمل جراحی و پرتودرمانی با توجه به شرایط بیمار امکان‌پذیر نباشد

پرتو درمانی

در پرتودرمانی، از اشعه‌هایی با انرژی بالا برای از بین‌بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.

پرتودرمانی، روشی درمانی برای سرطان سلول پایه‌ای پوست (BCC) و سرطان سلول سنگفرشی پوست (SCC) است. در موارد زیر به احتمال زیاد، پرتودرمانی به شما توصیه خواهد شد:

• وسیع‌بودن ناحیۀ سرطانی
• سرطان در قسمتی قرار دارد که نمی‌توان جراحی را انجام داد
• با توجه به وضعیت سلامتی شما نتوان از عمل جراحی برای درمان سرطان استفاده کرد
• برای کاهش خطر بازگشت سرطان پس از عمل جراحی
• گسترش سرطان به گره‌های لنفاوی