تهوع و استفراغ از عوارض جانبی رایج شیمی درمانی برای سرطان هستند. اما در بیشتر موارد، این عوارض جانبی را می‌توان با داروهای پیشگیرانه و سایر اقدامات کنترل کرد.
چه کسانی در معرض خطر تهوع و استفراغ شیمی درمانی هستند؟
اینکه آیا در نتیجه شیمی درمانی تهوع و استفراغ را تجربه خواهید کرد به موارد زیر بستگی دارد:
چه داروهای شیمی درمانی دریافت می‌کنید و دوز آنها
این که آیا در طول درمان شیمی درمانی خود از سایر درمان‌های سرطان مانند پرتو درمانی استفاده می‌کنید.
این که آیا در گذشته تهوع و استفراغ را تجربه کرده اید.
داروهای شیمی درمانی براساس احتمال ایجاد حالت تهوع و استفراغ به چهار دسته تقسیم می‌شوند: زیاد، متوسط، کم یا حداقل. اگر یکی از داروهایی را دریافت می‌کنید که باعث تهوع و استفراغ می‌شود، احتمالاً پزشک به بیمار داروی پیشگیری می‌دهد.
اینکه آیا یک دارو باعث تهوع و استفراغ می‌شود به مقدار دریافتی بیمار نیز بستگی دارد. برخی از داروها ممکن است در دوزهای پایین کمتر عوارض جانبی ایجاد کنند. از پزشک خود بپرسید که آیا این برنامه درمانی باعث تهوع و استفراغ می‌شود یا خیر.
عوامل شخصی که ممکن است خطر را برای بیمار افزایش دهد!
واکنش همه افراد به شیمی درمانی یکسان نیست. برخی عوامل ممکن است شما را در برابر تهوع و استفراغ ناشی از درمان آسیب پذیرتر کنند.
اگر یک یا چند مورد از موارد زیر در مورد شما اعمال شود، ممکن است آسیب پذیرتر باشید:
- جنیست : زنان آسیب پذیرتر از مردان هستند.
- شما کمتر از 50 سال دارید.
- با درمان‌های قبلی تهوع و استفراغ را تجربه کرده‌اید یا سابقه بیماری حرکت دارید.
- شما سطح بالایی از اضطراب دارید.
- شما در دوران بارداری تهوع صبحگاهی را تجربه کرده‌اید.
- زمانی که بیمار هستید مستعد استفراغ هستید.
- سابقه مصرف کم یا عدم مصرف الکل دارید.
همچنین، اگر انتظار دارید که درمان شما باعث تهوع و استفراغ شود، این احتمال وجود دارد. این ممکن است در صورتی اتفاق بیفتد که فکر می‌کنید همه درمان‌های سرطان باعث این عوارض جانبی می‌شوند، که درست نیست. پزشک می‌تواند به شما بگوید که آیا درمانی که دریافت می‌کنید باعث تهوع و استفراغ می‌شود یا خیر.
چگونه پزشکان از حالت تهوع و استفراغ جلوگیری می‌کنند؟
اکثر افرادی که تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند، داروهای ضد تهوع (ضد استفراغ) را برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ دریافت می‌کنند.
داروهای زیادی برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ استفاده می‌شود. پزشک داروهای ضد تهوع را براساس احتمال اینکه داروهای شیمی درمانی شما باعث تهوع و استفراغ شوند انتخاب می‌کند. بسته به شرایط ممکن است از یک تا چهار دارو استفاده کنید.
پزشک قبل از شیمی‌درمانی به شما چند دارو می‌دهد و سپس به شما راهنمایی می‌کند که در روزهای بعد از شیمی‌درمانی چه داروهایی را طبق برنامه منظم مصرف کنید و تنها در صورت احساس تهوع کدام داروها را مصرف کنید.
پزشکان از این رویکرد پیشگیرانه برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ استفاده می‌کنند زیرا کنترل این عوارض پس از شروع ممکن است دشوار باشد. حالت تهوع و استفراغ می‌تواند باعث ایجاد احساس بدی در شما شود، بر خستگی و ناراحتی شما بیفزاید و شما را نسبت به ادامه برنامه درمانی خود بی میل کند.
برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ چه اقدامات دیگری می‌توانید انجام دهید؟
می‌توانید اقداماتی را برای کاهش خطر تهوع و استفراغ انجام دهید. مثلا:
وعده‌های غذایی کوچک بخورید. وعده‌های غذایی کوچک را در طول روز به جای خوردن وعده‌های غذایی کمتر و بزرگتر تلنگر بزنید. در صورت امکان، وعده‌های غذایی را حذف نکنید. خوردن یک وعده غذایی سبک چند ساعت قبل از درمان نیز ممکن است کمک کننده باشد.
چیزی را بخورید که برای شما جذابیت دارد. با این حال، بهتر است از غذاهای شیرین، سرخ شده یا چرب خودداری کنید. علاوه بر این، غذاهای خنک ممکن است بوهای آزاردهنده کمتری ایجاد کنند.
قبل از درمان، غذاها را بپزید و فریز کنید تا در زمانی که احساس خوبی ندارید از پختن غذا خودداری کنید. یا از شخص دیگری بخواهید برای شما غذا درست کند.
مایعات زیاد بنوشید. نوشیدنی‌های خنک مانند آب، آبمیوه‌های شیرین‌نشده، چای یا زنجبیل که کربنات خود را از دست داده‌اند، امتحان کنید. ممکن است نوشیدن مقادیر کم در طول روز به جای مقادیر زیاد، به دفعات کمتر کمک کند.
از بوهای نامطبوع خودداری کنید. توجه داشته باشید که چه بوهایی باعث ایجاد حالت تهوع می‌شود و قرار گرفتن در معرض بوهای ناخوشایند را محدود کنید. هوای تازه ممکن است کمک کند.
بعد از غذا استراحت کنید، اما چند ساعت صاف دراز نکشید. سعی کنید لباس‌های گشاد بپوشید و حواس خود را با فعالیت‌های دیگر پرت کنید.
از تکنیک‌های آرام سازی استفاده کنید. به عنوان مثال می‌توان به مدیتیشن و تنفس عمیق اشاره کرد.
درمان‌های مکمل را در نظر بگیرید. درمان‌های مکمل و جایگزین، مانند طب سوزنی و رایحه‌درمانی، ممکن است به شما کمک کنند که در ترکیب با داروهای پزشکتان احساس بهتری داشته باشید. اگر علاقه‌مند به امتحان این درمان‌ها هستید، به پزشک خود اطلاع دهید. او ممکن است بتواند یک پزشک را توصیه کند که با افرادی که تحت درمان سرطان هستند کار می‌کند.
این اقدامات خودمراقبتی ممکن است به شما در جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ کمک کند، اما نمی‌توانند جای داروهای ضد تهوع را بگیرند.
اگر با وجود داروها شروع به احساس تهوع کردید، با پزشک خود تماس بگیرید. درمان‌ها ممکن است شامل داروهای اضافی باشد، اگرچه درمان فردی شما بستگی به عامل ایجاد علائم و نشانه های شما دارد.
