سرطان روده و معده که روز به روز در حال گسترش است، رتبه سوم را در میان شایع‌ترین انواع سرطان را دارند. این نوع سرطان که معمولاً به صورت موذیانه پیشرفت می‌کند و در مراحل اولیه علائمی از خود نشان نمی‌دهد، می‌تواند ناشی از عوامل زیادی از عادات غذایی غلط گرفته تا مصرف الکل و سیگار باشد. با این حال می‌توان با توجه به عادات غذایی از ابتلا به سرطان روده و معده پیشگیری کرد. ما در این مقاله از ایران سرطان به بررسی راه‌های پیشگیری از سرطان روده و معده پرداخته‌ایم. با ما در این مقاله همراه بمانید.
سرطان روده و معده چقدر شایع هستند؟
سرطان‌های دستگاه گوارش به میزان 20 درصد در بین همه سرطان‌ها عامل مرگ و میر هستند. سرطان‌های کولون (روده بزرگ) و رکتوم (قسمتی از روده بزرگ نزدیک به مقعد) در رتبه سوم علل مرگ و میر ناشی از سرطان قرار دارند. شایع‌ترین علائم در سرطان کولون و رکتوم تغییر در عادات و قطر مدفوع، کم خونی، خونریزی آشکار یا مخفی رکتوم (خون ساده یا مخلوط با مدفوع) و کاهش وزن غیر ارادی است.
در سرطان‌های روده بزرگ، داشتن سابقه خانوادگی سرطان یکی از علائم مهم است. جدای از این، برخی از بیماری‌ها نیاز به پیگیری منظم دارند، زیرا ممکن است مستعد ابتلا به سرطان باشند. بیماری پولیپ فامیلی کولون (پولیپوز کولی)، کولیت اولسراتیو و بیماری کرون شایع‌ترین آنها هستند. طب پیشگیری مانند سایر بیماری‌ها در پیشگیری از سرطان روده و معده اهمیت زیادی دارد. به منظور محافظت از افراد سالم، هر فرد بالای 50 سال باید تحت کولونوسکوپی قرار گیرد.
راه‌های پیشگیری از سرطان روده و معده به چه صورت است؟
در این قسمت به بررسی راه‌های پیشگیری از سرطان معده و روده پرداخته شده است. این راه‌ها عبارتند از:
نوشیدن آب را فراموش نکنید
آب که به سرعت رادیکال‌های آزاد را از بدن حذف می‌کند، اثر ضد سرطانی نیز دارد. این مواد از کلیه‌ها از طریق ادرار، از پوست با عرق، از روده‌ها از طریق مدفوع دفع می‌شوند. به همین دلیل نباید فراموش کرد که باید روزانه 2 تا 2.5 لیتر آب مصرف کرد.
مراقب یک رژیم غذایی با فیبر بالا باشید
تحقیقات روی سرطان‌ها نشان داده است که سرطان روده بزرگ و رکتوم در جوامعی که غذاهای کم فیبر مصرف می‌کنند، شایع‌تر است. غذاهای پر فیبر مواد زائد حجیم‌تری ایجاد می‌کنند و به مواد سرطان زا اجازه می‌دهند تا به سرعت دفع شوند و خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند. به همین دلیل باید مراقب مصرف غذاهای غنی از فیبر در برابر سرطان روده بزرگ بود.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید و از فرآورده های گوشتی فرآوری شده خودداری کنید
مصرف بیش از حد گوشت قرمز خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد. زیرا مصرف بیش از حد گوشت قرمز با هموار کردن راه برای تشکیل آمین‌های هتروسیکلیک و نیتروزامین‌های سرطان زا منجر به سرطان می‌شود. بنابراین مصرف هفتگی گوشت قرمز باید به کمتر از 500 گرم محدود شود.
مصرف این محصولات به دلیل افزودن برخی مواد نگهدارنده و افزودنی‌های سرطان زا در حین تولید، خطرات جدی برای سلامت انسان به همراه دارد. بنابراین باید از مصرف غذاهای فرآوری شده به شدت اجتناب شود.
مصرف میوه و سبزیجات را فراموش نکنید
علاوه بر تغذیه با کربوهیدرات‌های پر کالری، مصرف ناکافی میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند منجر به تبدیل نیترات سرطان زا به نیتریت شود. این دگرگونی می‌تواند باعث ایجاد سرطان شود. زیرا میوه‌هایی با خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد تکثیر از تکثیر لایه سطحی داخلی روده و ایجاد پولیپ در روده جلوگیری می‌کنند. همچنین کمک‌های مهمی مانند اتصال اسیدهای صفراوی و افزایش حرکت روده، حذف مواد مضر در روده را فراهم می‌کند. به همین دلیل باید در مصرف حداقل یک سهم میوه دقت شود.
منابع کلسیم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید
غذاهای حاوی کلسیم به دلیل اثر محافظتی خود در برابر سرطان روده شناخته شده‌اند. زیرا کلسیم به صفرا و اسیدهای چرب موجود در روده بزرگ متصل می‌شود. برای تامین نیاز روزانه باید کلسیم کافی مصرف شود.
مراقب کمبود ویتامین D باشید
مطالعات نشان داده است که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افراد مبتلا به کمبود ویتامین D بیشتر از دیگران است. بنابراین باید مراقب بود که سطح ویتامین D در سطح مورد نیاز باشد.
وزن خود را کم کنید
افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، در معرض خطر قابل توجهی از سرطان روده و معده هستند و باید برای محافظت از سرطان روده و معده به وزن ایده آل رسیده و وزن خود را حفظ کنند. برای داشتن وزن ایده آل، عادات تغذیه‌ای مورد نیاز با زندگی روزمره تطبیق داده می‌شود.
عدم استفاده از مواد دخانی به ویژه سیگار
سیگار، شایع‌ترین علت سرطان روده و معده است (بیش از 90 درصد). بیش از 4000 ماده شیمیایی در دود سیگار وجود دارد که حداقل 250 مورد از آنها مضر و بیش از 50 عامل سرطان شناخته شده است. قلیان، سیگار و پیپ نیز باعث بسیاری از سرطان‌ها و بیماری‌های دیگر می‌شود. بهتر است به هیچ وجه سیگار و سایر محصولات تنباکو را مصرف نکنید. صرف نظر از سن و مدت استفاده از آنها، ترک تمام محصولات دخانی به ویژه سیگار، خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها و بیماری‌ها به ویژه سرطان روده و معده را کاهش می‌دهد و به زندگی طولانی‌تر و سالم‌تر کمک می‌کند.
کلام آخر
چند راهکار برای پیشگیری از سرطان روده و معده شامل مصرف مواد غذایی سالم، انجام فعالیت‌های ورزشی، کاهش استفاده از الکل و دخانیات، و صرف نظر از مصرف مواد غذایی پرچرب، فرآورده‌های گوشتی و غذاهای پرقند است.
