تومور مغزی یک تجمع سلول‌هایی است که به طور غیرقابل کنترلی تقسیم و تکثیر میشوند. علت این اختلال نامشخص است. تومور مغزی می‌تواند بر هر نوع بافتی از جمله بافت مغز، مننژ و اعصاب جمجمه تاثیر بگذارد. با توجه به فضای فشرده موجود در مغز، حتی جرم یک تومور کوچک نیز می‌تواند تأثیر جدی داشته باشد.
انواع تومورهای مغزی
تومورهای مغزی بر اساس بافتی که از آن ایجاد میشوند، متمایز میشوند. در مورد تومورهای خوش خیم، این را می‌توان کاملاً واضح تعیین کرد زیرا سلول‌های تومور در طول دوره تکثیر سلولی به سختی تغییر می‌کنند. از سوی دیگر، در مورد تومورهای بدخیم مغزی، این موضوع متفاوت است، به همین دلیل است که معمولاً تشخیص بافت اصلی دشوار یا حتی غیرممکن است. علاوه بر این، تومورهای خوش خیم و بدخیم می‌توانند از یک بافت مغز ایجاد شوند. با توجه به بافت اصلی، انواع تومورهای زیر متمایز میشوند:
بسته به نوع، محل و اندازه تومور مغزی، علائم بسیار متفاوتی امکان دارد رخ دهد.
علائم مشخصه تومور مغزی
تومور در داخل جمجمه رشد می‌کند و شروع به فشرده سازی مغز می‌کند. هر چه تومور بزرگتر باشد، فشار داخل جمجمه بالاتر و احتمال ادم مغزی بیشتر می‌شود. همه این‌ها منجر به تعدادی از علائم می‌شود. این علائم عبارتند از:
- سردرد
- تهوع و استفراغ
- تاری دید
- بی حسی صورت
- پارزی عضلات صورت
- مشکلات بلع
- حرکت غیر طبیعی کره چشم
- فلج
- مشکلات گفتاری
- اختلالات روانی و فکری
- توهمات بینایی و شنوایی
- صرع
- تشنج
- اختلالات هورمونی
کاهش عملکرد سیستم عصبی، که به تدریج منجر به از دست دادن هماهنگی حرکت، ناشنوایی، بدتر شدن طعم و گیرنده‌های بویایی می‌شود.
درمان تومور مغزی
بسته به نوع، اندازه و محل تومور مغزی، گزینه‌های درمانی مختلفی امکان پذیر است. متخصصان پرتو انکولوژی، جراحی، انکولوژی پزشکی و رادیولوژی مداخله‌ای درمان بهینه را برای هر بیمار تعیین می‌کنند.
چرا برنامه ریزی برای جراحی تومور مغز بسیار مهم است؟
هدف از مداخله جراحی مغز و اعصاب برداشتن کامل تومور مغزی و در عین حال حفظ نواحی فعال مغزی اطراف آن مانند مرکز گفتار، سیستم حرکتی و دستگاه بینایی است. تجهیزات فنی پیشرفته در طول عمل برای اطمینان از حداکثر ایمنی بیمار استفاده می‌شود. با استفاده از برنامه ریزی جراحی سه بعدی، می‌توان قبل از مداخله، یک رویکرد جراحی متناسب را برای هر بیمار برنامه ریزی کرد.
جراحی تومور مغزی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. اگر نواحی مهم مغز از نظر عملکردی تحت تأثیر تومور قرار گیرند (مانند مرکز گفتار، عملکرد حرکتی، مسیر بینایی)، این روش می‌تواند تحت بی‌حسی موضعی و یا نظارت منظم بر عملکرد مغز انجام شود. علاوه بر این، تکنیک تجسم مسیر فیبری می‌تواند مسیرهای فیبری مهم را در طول عملیات نشان دهد. چنین تکنیک‌هایی می‌توانند حداکثر ایمنی را برای بیمار تضمین کنند و خطر نقص عصبی بعد از عمل را به حداقل برسانند.
دوره نقاهت بعد از جراحی تومور مغزی چقدر است؟
انتظار داشته باشید 2 تا 3 روز را در بیمارستان برای دوره نقاهت بگذرانید، اگرچه در صورت داشتن هر گونه علائم دیگر اقامت شما طولانی‌تر شود. در هفته اول پس از جراحی، برای کاهش التهاب در مغز، استروئید برای شما تجویز می‌شود و برخی از بیماران نیز به داروهای ضد صرع نیاز دارند. امکان دارد برای شما داروی ضد درد تجویز شود تا اطمینان حاصل شود که در دو هفته اول احساس راحتی می‌کنید. برخی از بیماران می‌توانند در عرض 2 تا 4 هفته به سطح فعالیت عادی بازگردند و کار کنند. با این حال، برخی دیگر ممکن است در محدوده 6-12 هفته بیشتر طول بکشد. پزشک امکان دارد پرتودرمانی را پس از جراحی توصیه کند.
مراقبت‌های بعد از جراحی تومور مغزی
مراقبت‌های بعد از جراحی تومور مغزی شامل معاینات پزشکی منظم در قالب معاینات بالینی، فیزیوتراپی و مراقبت‌های روانی انکولوژیک است. علاوه بر همه اشکال مراقبت، کمک به افراد برای کمک به خود نیز مهم است.
ممنوعیت‌های بعد از جراحی تومور مغزی
پس از جراحی، تعدادی ممنوعیت وجود دارد:
- شما نمی‌توانید الکل بنوشید
- حداقل 3 ماه نمی‌توانید با هواپیما پرواز کنید.
- شما نمی‌توانید به حمام بروید.
- در طول سال نباید به ورزش‌های فعال بپردازید
- قرار گرفتن در معرض آفتاب و آفتاب سوختگی منع مصرف دارد.
برای بهبود هر چه سریعتر و جلوگیری از ناتوانی بسیار مهم است که توانبخشی عصبی را در اسرع وقت شروع کنید.
درمان‌های بعد از جراحی تومور مغزی
امکان دارد در طول بستری شدن در بیمارستان به یک کاردرمانگر (OT)، فیزیوتراپیست یا درمانگر گفتار و زبان (SLT) مراجعه کرده باشید. پزشکان متخصص هستند که به شما کمک می‌کنند تا حد ممکن در فعالیت‌های روزمره مستقل باشید، مانند:
- پیاده روی
- پخت و پز
- خريد كردن
- کار کردن
امکان دارد درمانگران علاوه بر مشاوره به شما، وسایلی مانند وسایل کمکی راه رفتن را برای کمک به بهبودی در اختیار شما قرار دهند.
