یکی از مواردی که به طور معمول بعد از جراحی مغز مورد سوال قرار می‌گیرید، عوارض بعد از عمل جراحی تومور مغزی است. بعد از جراحی پزشک توصیه هایی برای نحوه مراقبت از بیماران مغزی ارائه می‌دهد که باید با دقت انجام شود. در این قسمت عوارض جانبی که ممکن است بیمار پس از جراحی برای تومور مغز یا نخاع تجربه کند آورده شده است. در صورتی که عوارض شامل چندین مورد شود و یا کنترل آنان سخت باشد حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
خستگی از عوارض بعد از عمل جراحی تومور مغزی است
خستگی به معنی احساس ناراحتی مداوم، خستگی شناختی یا خستگی جسمانی، عاطفی ویا شناختی مرتبط با سرطان توصیف می‌کند این یک عارضه جانبی رایج درمان تومور مغزی است که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کمبود شدید انرژی
- احساس خستگی ناگهانی
- ضعف عمومی
- سنگینی اندام
- مشکل در تمرکز
- تحریک‌پذیری یا واکنش عاطفی
- بی‌خوابی
- افزایش نیاز به استراحت
- کاهش انگیزه
- مشکل در انجام کار‌های روزانه
- مشکلات درک شده با حافظه کوتاه مدت
خستگی می‌تواند ناشی از درمان‌هایی مانند پرتودرمانی، شیمی درمانی و سایر دارو‌ها مانند دارو‌های ضد صرع باشد. همچنین می‌تواند ناشی از اختلالات خواب مرتبط با درمان باشد.
چگونه خستگی را کنترل کنیم؟
بپذیرید که به مدتی استراحت نیاز دارید. زمان افزایش یا کاهش انرژی خود را پیگیری کنید و روز‌های خود را بر اساس آن برنامه‌ریزی کنید. محیط خود را طوری تنظیم کنید که کمترین انرژی ممکن را صرف کار‌های روزانه کنید.
از پزشک خود در مورد ملاقات با یک کاردرمانگر برای یادگیری استراتژی‌های صرفه‌جویی در انرژی سؤال کنید.
به مدیتیشن، تصویرسازی هدایت شده، موسیقی درمانی، یوگا یا سایر درمان‌های مکمل برای کمک به آرامش ذهن خود نگاه کنید.
وعده‌های غذایی کوچک و مکرر بخورید که کربوهیدرات‌های پیچیده را با سبزیجات، لبنیات و مقداری پروتئین ترکیب می‌کند تا انرژی شما ثابت بماند.
اگر انرژی پخت و پز دارید، روی مواد تازه‌ای تمرکز کنید که ارزش غذایی زیادی دارند. غذای خود را نشسته آماده کنید. از صرفه‌جویی در زمان آشپزخانه، از سبزیجات از قبل برش داده شده تا تابه‌های یکبار مصرف استفاده کنید.
قبل از شروع هر برنامه ورزشی یا تناسب اندام با تیم مراقبت‌های بهداشتی خود مشورت کنید.ورزش متوسط را برای افزایش سطح انرژی خود امتحان کنید – ایروبیک، یوگا و تمرینات مقاومتی انتخاب‌های خوبی هستند.
روی خواب تمرکز کنید. بهداشت خواب خوب را ایجاد کنید.هر شب در ساعت مشخصی به رختخواب بروید.یک برنامه منظم برای خوابیدن تنظیم کنید.فعالیت‌های شدید و کافئین را قبل از خواب محدود کنید.حداقل یک ساعت قبل از خواب از نمایشگر (تلفن، تلویزیون یا کامپیوتر) خودداری کنید.چرت‌های کوتاه (کمتر از یک ساعت) را در اوایل بعد از ظهر به برنامه روزانه خود اضافه کنید تا انرژی شما را تقویت کند، اما از چرت‌های روزانه به عنوان جایگزینی برای استراحت کامل شبانه استفاده نکنید.
دارو‌هایی مانند متیل فنیدات، مودافینیل، استروئید‌ها و دارو‌های ضد افسردگی می‌توانند به کاهش خستگی کمک کنند. برای درک هدف این دارو‌ها و زمان مصرف آن‌ها با پزشک خود همکاری کنید.
از دست دادن حافظه
درمان‌های تومور مغز، مانند جراحی و پرتودرمانی، گاهی اوقات می‌توانند بر توانایی بیمار در یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات جدید تأثیر بگذارند. حافظه کوتاه مدت جایی است که ما اطلاعاتی را که باید به خاطر بسپاریم فقط برای چند ثانیه یا چند دقیقه ذخیره می‌کنیم. حافظه بلند مدت برای اطلاعاتی است که بیش از چند دقیقه ذخیره می‌شوند. نام خانواده ما در خاطرات بلند مدت ما ذخیره می‌شود. برای افرادی که درمان تومور مغزی را تجربه می‌کنند، حافظه کوتاه مدت بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد. خستگی، که در بیماران مبتلا به تومور‌های مغزی شایع است، می‌تواند این مسائل را حتی بدتر کند.
چگونه از دست دادن حافظه را کنترل کنیم؟
هرچه مغز شما فعال‌تر باشد، ارتباطات بیشتری در آن ایجاد خواهید کرد. هر فعالیتی که از آن لذت می‌برید و مغز را تحریک می‌کند، پتانسیل مفیدی دارد مانند خواندن، نوشتن، ورزش بازی فکری.در اینجا چند نکته برای کمک به بهبود حافظه به طور کلی وجود دارد:
به اندازه کافی بخوابید.
وعده‌های غذایی منظم و متعادل بخورید و مایعات فراوان بنوشید.
محیط اطراف خود را تنظیم کنید تا دامنه توجه شما افزایش یابد. برخی از افراد در محیطی آرام و بدون حواس پرتی عملکرد بهتری دارند، در حالی که برخی دیگر به تحریک بیشتری نیاز دارند.
ارجاع برای ارزیابی عصب روانشناختی را با پزشک خود در میان بگذارید تا مشکلات را شناسایی کنید.
از تکرار، تداعی کلمات، نشانه‌ها و یادآوری‌ها برای کمک به یادآوری استفاده کنید.
با استفاده از تقویم‌ها، برنامه ریز‌ها، نوت بوک حافظه، ساعت زنگ دار و/یا تایمر سازماندهی کنید.
اگر یادگیرنده بصری هستید:
از لیست‌های نوشته شده استفاده کنید.
اطلاعاتی را که می‌خواهید به خاطر بسپارید تجسم کنید (یعنی داستان را همانطور که گفته می‌شود تصویر کنید).
وقتی می‌توانید، آن را ترسیم کنید.
اگر شما یک زبان‌آموز شنیداری (شنوا) هستید:
دریافت اطلاعات به صورت شفاهی؛ اگر نقاشی یا نقشه است، درباره آن صحبت کنید.
اطلاعات را با صدای بلند بخوانید (درگیر کردن بیش از یک حس ممکن است به شما کمک کند به خاطر بسپارید).
ضبط صوتی اطلاعات مهم یک روش مفید است.
یادداشت بردارید.
افسردگی و نوسانات خلقی از عوارض بعد از عمل جراحی تومور مغزی است
افسردگی بالینی (که به آن اختلال افسردگی اساسی نیز گفته می‌شود) بسیار فراتر از یک غمگینی ساده است. افسردگی پایدار است و می‌تواند در بسیاری از جنبه‌های زندگی روزمره تداخل ایجاد کند. علائم ممکن است شامل احساس غم و اندوه طولانی مدت، از دست دادن علاقه یا لذت به چیز‌هایی باشد که قبلاً لذت بخش بودند، احساس بی‌ارزشی یا گناه، تغییر در الگوی خواب، کاهش انرژی و حتی افکار خودکشی.
نوسانات خلقی تغییرات ناگهانی و غیرقابل توضیح در خلق و خو هستند. شما می‌توانید یک لحظه راضی باشید و لحظه‌ای دیگر بدون هیچ دلیلی بسیار عصبانی باشید.
افسردگی و نوسانات خلقی را می‌توان به عنوان عوارض جانبی درمان مانند جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی و دارو‌هایی مانند استروئید‌ها یا دارو‌های ضد صرع تجربه کرد.
چگونه افسردگی و نوسانات خلقی را کنترل کنیم؟
مهم است که بتوانید علائم و نشانه‌های مرتبط با افسردگی و نوسانات خلقی را شناسایی کنید و کمک بگیرید. با جستجوی دقیق علائم افسردگی یا سایر علائم خلقی، ممکن است اولین کسی باشید که این موضوع مهم را شناسایی کرده و پزشک را از نگرانی‌های خود آگاه می‌کند. پزشک شما می‌تواند یک ارزیابی رسمی انجام دهد و در صورت تشخیص افسردگی یا اختلال خلقی دیگر، به شما در دریافت درمان مؤثر کمک کند.
به یاد داشته باشید که افسردگی نشانه ضعف نیست بلکه این یک اتفاق رایج برای افراد مبتلا به تومور‌های مغزی است. افسردگی درمان نشده می‌تواند سرعت بهبودی را کاهش دهد و باعث مشکلات سلامتی دیگری شود. دریافت کمک برای افسردگی ممکن است بخشی از برنامه درمان تومور مغزی شما برای سلامت روان و رفاه شما باشد. درمان افسردگی و نوسانات خلقی معمولاً شامل دارو و یا مشاوره است.
تغییرات شخصیتی و رفتاری (علائم عصبی)
درمان‌های تومور مغزی می‌تواند باعث تعدادی از عوارض جانبی شود که به عنوان اختلالات سلامت روان ظاهر می‌شوند یا همپوشانی دارند. آن‌ها اغلب شبیه تغییرات قابل توجهی در شخصیت، رفتار، خلق ویا تفکر بیمار هستند. در صورت عدم درمان، این عوارض جانبی که به عنوان علائم عصبی روانپزشکی نیز شناخته می‌شوند، می‌توانند باعث ناراحتی بیمار و عزیزانش شوند.
تغییر در شخصیت و رفتار یکی از چالش برانگیزترین عوارض جانبی برای زندگی مراقبان است. فردی که زمانی قبل از تشخیص تومور مغزی انگیزه و انگیزه داشت، اکنون می‌تواند منفعل و مهار شود. یا فردی که زمانی به عنوان فردی شیرین و مهربان توصیف می‌شد، ممکن است تحریک‌پذیر و کنترل‌کننده شود. عزیزان ممکن است برای شخصی که «قبلاً» می‌شناختند، احساس ناامیدی یا احساس از دست دادن کنند.
نمونه‌های دیگر از علائم عصبی روانی عبارتند از:
پرخاشگری، هذیان، توهم، تکانشگری، شیدایی، پارانویا، روان پریشی و رفتار خشونت‌آمیز. در موارد شدید، این تغییرات می‌تواند منجر به موقعیت‌هایی شود که در آن فرد، مراقب او، عزیزان یا دیگران در معرض خطر قرار می‌گیرند.
علائم عصبی و روانپزشکی مرتبط با تومور مغزی می‌تواند با درمان‌هایی مانند جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی یا سایر دارو‌ها ایجاد شود.
چگونه با تغییرات شخصیتی و رفتاری مقابله کنیم؟
اگر شما یا مراقبتان متوجه تغییرات قابل توجهی در شخصیت، رفتار یا خلق و خوی شدید، ضروری است که به پزشک خود اطلاع دهید. ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند به رفع این عوارض جانبی کمک کنند. راهبرد‌های مقابله با این عوارض جانبی شامل تغییر سبک زندگی، دارو‌های روانپزشکی و مشاوره-روان درمانی است. ابزار‌های زیر برای کمک به پیمایش چنین تغییراتی هستند:
- تعیین کنید که آیا تغییر به دلیل موقعیت، بیماری یا درمان است.
- بدانید که تغییرات در شخصیت، رفتار، خلق و خو یا شناخت ممکن است به مشاوره و یا دارو نیاز داشته باشد.
- رفتاری را که نشان دهنده پیشرفت به دور از رفتار مشکل ساز است، به طور مثبت تقویت کنید.
- با یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی در مورد استراتژی‌های جدید برای کمک به رفتار‌های مشکل ساز صحبت کنید.
- در صورت لزوم خود را از موقعیت‌های استرس‌زا دور کنید.
- با پزشک و روانکاو خود یک برنامه جامع تهیه کنید، برنامه را به طور مداوم اجرا کنید و صبر را تمرین کنید.
تغییرات شناختی از عوارض بعد از عمل جراحی تومور مغزی است
تغییرات در عملکرد شناختی یک عارضه جانبی رایج در میان بیماران تومور مغزی است. در برخی موارد، این تغییرات به قدری ظریف است که خود بیماران بیشتر از اطرافیان خود از سختی‌های خود آگاه هستند. در برخی دیگر، این مراقب است که به جای بیمار، ابتدا تشخیص می‌دهد که چیزی متفاوت است.
درمان‌هایی مانند پرتودرمانی، جراحی و شیمی‌درمانی نیز می‌توانند بر نحوه تفکر و عمل فرد تأثیر بگذارند. اثرات روانی و عاطفی درمان تومور مغزی نیز مهم است.تغییرات شناختی معمولاً به چند دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- یادگیری و حافظه: مشکل در یادگیری و یادآوری اطلاعات یا تجربیات جدید.
- زبان و ارتباط: مشکل در یافتن کلمه و برقراری ارتباط (صحبت کردن، خواندن و/یا نوشتن).
- توجه و تمرکز: سردرگمی، به راحتی حواس پرتی، مشکل در انجام چند کار و برنامه‌ریزی.
- عملکرد اجرایی/ توانایی‌های فکری عمومی: کاهش توانایی استدلال، اختلال در قضاوت، ناتوانی در ارتباط علت و معلول.
- تغییرات شناختی اغلب به ناحیه‌ای از مغز که تحت تأثیر تومور قرار گرفته است بستگی دارد.
چگونه تغییرات شناختی را مدیریت کنیم؟
به عنوان اولین گام، ایده خوبی است که به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است یک ارزیابی عصب روانشناختی کامل را پیشنهاد کند. این ارزیابی دقیق از وضعیت فعلی رفتاری، شناختی و عاطفی شما می‌تواند به شناسایی مسائل خاص کمک کند و به تیم درمانی شما در تعیین نحوه کمک کمک کند.
مسائل رفتاری مختلف به روش‌های مختلفی از جمله گفتار درمانی، زبان درمانی، توانبخشی شناختی، دارودرمانی و روان‌درمانی مورد بررسی قرار می‌گیرند. با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد اینکه کدام گزینه برای شما بهترین است صحبت کنید.
عملکرد عصب جمجمه‌ای از عوارض بعد از عمل جراحی تومور مغزی است
اعصاب مختلفی در مغز وجود دارد که به عملکرد‌هایی مانند شنوایی، دیدن و حرکت صورت کمک می‌کند. به این اعصاب جمجمه می‌گویند. درمان‌هایی مانند پرتودرمانی یا جراحی که تومور‌های روی یا نزدیک این اعصاب را هدف قرار می‌دهند می‌توانند عوارض جانبی مرتبط با عملکرد عصب ایجاد کنند، از جمله:
- مشکلات شنوایی: زنگ، وزوز، یا از دست دادن شنوایی در یک یا هر دو گوش
- مشکلات تعادل: مشکل در راه رفتن یا‌ایستادن
- کاهش کنترل عضلانی: ضعف برخی از عضلات صورت
- کاهش حس: بی‌حسی یا درد صورت
- مشکل در بلع
- مشکلات بینایی
نحوه کنترل عوارض جانبی عصب جمجمه
گفتار درمانی و زبان درمانی می‌تواند به بازیابی عملکرد در حرکات صورت، جویدن و بلع کمک کند. متخصص شنوایی سنجی می‌تواند به رفع کم شنوایی و حرکت کمک کند و چشم پزشک می‌تواند به کاهش بینایی کمک کند. فیزیوتراپی یا کاردرمانی می‌تواند به بهبود تعادل کمک کند.
مشکلات بینایی می‌تواند از عوارض بعد از عمل جراحی تومور مغزی باشد.
درمان‌های تومور مغزی، مانند جراحی یا پرتودرمانی، که تومور‌ها را روی یا نزدیک لوب اکسیپیتال یا عصب بینایی هدف قرار می‌دهند، می‌توانند منجر به مشکلات بینایی مانند:
- تاری دید
- دوبینی
- حرکات غیر طبیعی چشم
- حساسیت به نور
- از دست دادن بینایی (جزئی یا کامل)
نحوه رسیدگی به مشکلات بینایی
مهم است که در مورد هر گونه مشکل بینایی با یک متخصص مغز و اعصاب یا پزشک مراقبت‌های اولیه صحبت کنید. فیزیوتراپی و کاردرمانی می‌تواند به بازآموزی بینایی کمک کند. ممکن است برای شما عینک‌های مخصوص با منشور یا چسباندن متناوب چشم برای کمک به دوبینی تجویز شود. آگاهی از مشکلات بینایی می‌تواند به یادگیری اسکن محیط برای جلوگیری از آسیب کمک کند.
عوارض بعد از عمل جراحی تومور مغزی
ممکن است همچنان احساس گیجی و سرگیجه داشته باشید و مشکلات گفتاری، ضعف در قسمت‌هایی از بدن و تشنج داشته باشید. شما و خانواده یا مراقبانتان ممکن است از اینکه احساس بدتری نسبت به قبل از جراحی دارید و نگران این باشید که به خوبی بهبود نمی‌یابید تعجب کنید. این عوارض جانبی طبیعی هستند و اغلب با گذشت زمان بهبود می‌یابند.
در برخی موارد، افراد به طور کامل بهبود می‌یابند و می‌توانند به تدریج به فعالیت‌های معمول خود بازگردند. در موارد دیگر، موقعیت تومور یا آسیب به بافت مغز اطراف ممکن است به این معنی باشد که تغییرات طولانی‌مدتی در نحوه صحبت کردن، حرکت و تفکر شما ایجاد می‌شود.
عفونت
اگرچه خطر کمی است، اما ممکن است در محل زخم دچار عفونت شوید. این مشکل معمولاً با آنتی بیوتیک قابل درمان است. تعداد کمی از افراد ممکن است برای تمیز کردن زخم نیاز به جراحی داشته باشند.
خونریزی
این یک عارضه جانبی نادر اما جدی است. یک روز پس از جراحی برای بررسی خونریزی یا تورم، سی تی اسکن یا‌ام آر آی انجام خواهید داد.
تورم
جراحی می‌تواند باعث تورم در مغز شود که باعث افزایش فشار داخل جمجمه (فشار داخل جمجمه) می‌شود. تیم پزشکی شما تورم را کنترل کرده و سعی می‌کند با دارو‌ها آن را کاهش دهد.
توانبخشی برای عوارض بعد از عمل جراحی تومور مغزی
طیف وسیعی از درمان‌ها می‌توانند به سرعت بخشیدن به بهبودی شما کمک کنند یا راه‌هایی را برای مدیریت تغییرات طولانی‌مدت به شما نشان دهند. این درمان‌ها به عنوان توانبخشی شناخته می‌شوند. در ابتدا، ممکن است برخی از درمان‌های توانبخشی را در بیمارستان یا یک مرکز توانبخشی انجام دهید. پس از بازگشت به خانه، می‌توانید این درمان‌ها را به صورت سرپایی ادامه دهید. همچنین ممکن است تجهیزاتی به شما داده شود تا در خانه استفاده کنید.
