سرطان پستان (ماما کارسینوما، کارسینوم مامای یا به اختصار Mamma-Ca) یک تومور بدخیم در پستان است. سلول‌های خاصی در غده پستانی ژنهای خود را تغییر می‌دهند و به طور غیرقابل کنترلی تکثیر می‌شوند. آنها در بافت سالم تکثیر می‌شوند (رشد مهاجم) و آن را از بین می‌برند. سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در زنان است. چیزی که بسیاری از مردم نمی‌دانند این است که در برخی موارد سرطان سینه مردان را نیز درگیر می‌کند! مردان تنها یک درصد از کل موارد سرطان سینه را تشکیل می‌دهند.
سرطان سینه چگونه به وجود می‌آید؟
هنگامی که سلول‌های یک بافت تکثیر می‌شوند، هیپرپلازی ایجاد می‌شود. اگر در نتیجه تکثیر، بافتی جدید ایجاد شود، متخصصان به این بافت نئوپلازی می‌گویند. اکثر تغییرات ندولری که در پستان یافت می‌شوند غیر سرطانی (خوش خیم) هستند و به بافت سالم حمله نمی‌کنند. در برخی موارد، سرطان سینه از تغییرات مشکوک بافتی (ضایعات خطرناک) ایجاد می‌شود. هر توده سینه به سرطان تبدیل نمی‌شود.
اشکال مختلف سرطان سینه
پزشکان اشکال مختلفی از سرطان سینه را تشخیص می‌دهند. دو مورد از رایج‌ترین آنها عبارتند از:
کارسینوم مهاجم پستان بدون نوع خاص (IC-NST = بدون نوع خاص)
این تومورها بخش‌هایی از مجاری شیر را نشان می‌دهند، اما به اندازه‌ای نیستند که سرطان سینه مجرای تهاجمی خالص در نظر گرفته شوند. سرطان تهاجمی پستان بدون نوع خاص حدود 75 درصد از کل سرطان‌های سینه را تشکیل می‌دهد.
سرطان پستان لوبولار مهاجم (ILC)
حدود 15 درصد از تمام تومورهای سرطان سینه در این گروه قرار می‌گیرند. سرطان در اینجا از لوب غدد شروع می‌شود. برخی از انواع نادر سرطان سینه نیز وجود دارد. مانند سرطان پستان التهابی. این سرطان سینه به خصوص تهاجمی با یک واکنش التهابی همراه است که باعث قرمزی و تورم پوست می‌شود. حدود یک درصد از کل موارد سرطان سینه را تشکیل می‌دهد.
علائم سرطان سینه چیست؟
چند نشانه برای تشخیص سرطان سینه وجود دارد. این علائم عبارتند از:
- توده‌های جدید یا سفت شدن در سینه (معمولاً در ربع خارجی فوقانی) یا در زیر بغل.
- تغییر اندازه یا شکل سینه.
- تفاوت در حرکت دو سینه هنگام بالا بردن بازوها.
- نیشگون گرفتن پوست سینه یا نوک سینه.
- تغییر در رنگ یا حساسیت پوست سینه، آرئول یا نوک سینه.
- ترشحات آبکی یا خونی از نوک پستان.
- بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل.
اگر یک یا چند مورد از این علائم را در خود کشف کردید، نگران نباشید اجازه دهید متخصص زنان علائم را بررسی کنند.
علائم هشدار دهنده را نادیده نگیرید
بسیاری از زنان فکر می‌کنند بدنشان را می‌شناسند و اگر مشکلی برای آنها وجود داشته باشد متوجه می‌شوند. با این وجود، علائمی وجود دارد که بی‌خطر به نظر می‌رسند، اما می‌توانند شروع سرطان را نیز نشان دهند. در ادامه، مهم‌ترین علائم هشدار دهنده اولیه را که باید بررسی دقیق‌تری را به همراه داشته باشند بررسی کرده‌ایم. این علائم عبارتند از:
کاهش وزن بدون دلیل
بیشتر خانم‌ها وقتی ترازو وزن آنها را کمتر از حد معمول نشان می‌دهد خوشحال می‌شوند. به خصوص اگر آنها چیزی را در سبک زندگی خود تغییر نداده باشند یا رژیم خاصی نگرفته باشند. اما مراقب باشید هرکسی که در یک ماه بیش از پنج کیلو وزن کم کند بدون هیچ دلیلی باید توسط پزشک معاینه شود. در حالی‌که تیروئید پرکار می‌تواند دلیل آن باشد، در برخی موارد کاهش وزن نشانه سرطان است، مانند سرطان ریه، معده، روده بزرگ یا تخمدان.
تورم غدد لنفاوی
غدد لنفاوی به عنوان ایستگاه‌های فیلتر در تمام فرآیندهای مهم سیستم ایمنی نقش دارند. اگر بدن با عفونت مبارزه کند، غدد لنفاوی می‌توانند به صورت موضعی متورم شوند و همچنین آسیب ببینند. در مورد واکنش‌های کوتاه مدت، معمولاً دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اگر یک غدد لنفاوی به طور دائم و بدون هیچ علت ظاهری متورم شود، باید توسط پزشک مشخص شود. برای مثال، نوعی سرطان که در آن غدد لنفاوی متورم یک علامت معمولی است، لوسمی است.
آیا سرطان سینه ارثی است؟
سرطان سینه یک تغییر بدخیم در بافت پستان است. نحوه پیشرفت بیماری برای هر زن متفاوت است و از جمله به اندازه تومور در زمان تشخیص و ماهیت آن بستگی دارد. به طور کلی، هر چه سرطان سینه زودتر تشخیص داده شود، شانس بهبودی بیشتر است. سرطان سینه به دلیل تغییر در اطلاعات ژنتیکی یا به گفته متخصصان جهش در ژن‌ها ایجاد می‌شود. در واقع، تنها بخش کوچکی از موارد سرطان سینه ارثی هستند. بیشتر تغییرات ژنتیکی بیماری‌زا به صورت خود به خود رخ می‌دهد. حتی اگر برای حدود یک چهارم بیماران مبتلا به سرطان سینه موارد بیشتری در خانواده وجود داشته باشد، تنها در 10-5 درصد از این زنان می‌توان ژن مربوطه را به عنوان عامل بیماری اثبات کرد و سپس سرطان سینه را ارثی دانست. ژن‌هایی که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهند، BRCA1 و BRCA2 هستند.
نام این ژن‌ها از “Breast CAncer” گرفته شده و به معنای سرطان سینه است. این ژن‌ها در واقع ژنهای ترمیم‌کننده‌ای هستند که آسیب به اطلاعات ژنتیکی را که می‌تواند خودبه‌خود یا در نتیجه تأثیرات محیطی رخ دهد، ترمیم می‌کنند. اگر این ژن‌ها تغییر کنند (جهش یافته)، عملکرد ترمیم دیگر کار نمی‌کند، بنابراین سلول‌های سرطانی می‌توانند رشد کنند. زنانی که حامل چنین ژن خطرناکی هستند (که در آنها به اصطلاح “جهش ژرملاین” قابل تشخیص است) بسیار بیشتر از زنان بدون چنین ژنی بیمار می‌شوند. علاوه بر این، در بیشتر موارد سرطان سینه در هر دو پستان را این ناقلان جهش می‌دهند. این ژن‌ها، خطر سرطان‌های دیگر (مانند سرطان تخمدان یا سرطان روده بزرگ) را علاوه بر خطر سرطان سینه افزایش می‌دهند. حتی اگر یک ژن خطر را به ارث برده باشید، این به این معنی نیست که حتماً باید بیمار شوید. علاوه بر خطر ارثی، عوامل دیگری (مانند سبک زندگی، تأثیرات محیطی و غیره) نیز نقش دارند.
چگونه می‌توان فهميد كه سرطان پستان در يك خانواده ارثی است؟
- سن پايين بيمار فرد مبتلا به سرطان: سرطان پستان ارثی نسبت به سرطان غير ارثی اغلب در سنين کمتری ايجاد می‌شود.
- وجود سرطان پستان در خانواده يا سرطانهایی مانند سرطان تخمدان: ژنهای معيوب ممكن است در ايجاد سرطانهایی مانند سرطان تخمدان نقش داشته باشند.
آیا ماستکتومی از سرطان سینه ارثی محافظت می‌کند؟
برداشتن سینه (ماستکتومی) به بیمار پیشنهاد می‌شود تا خطر عود بعدی را کاهش دهد. ماستکتومی پیشگیرانه به طور قابل توجهی احتمال عود مجدد سرطان سینه را کاهش می‌دهد. با این حال، از آنجایی که اکثر مطالعات تا به امروز نتوانسته‌اند نشان دهند که برداشتن پیشگیرانه سینه می‌تواند مرگ و میر را کاهش دهد.
برای درمان دارویی (شیمی‌درمانی، آنتی بادی درمانی، ضد هورمون درمانی و غیره) هنوز توصیه‌های درمانی خاصی برای زنان دارای ژنهای خطر سرطان پستان در مراحل اولیه وجود ندارد. وضعیت در مورد سرطان پیشرفته پستان تا حدودی متفاوت است. در وضعیت متاستاتیک، در صورت تشخیص جهش BRCA، به اصطلاح مهارکننده‌های PARP برای درمان تأیید می‌شوند.
کلام آخر
سرطان سینه یک تغییر بدخیم در بافت پستان است. نحوه پیشرفت بیماری برای هر زن متفاوت است و از جمله به اندازه تومور در زمان تشخیص و ماهیت آن بستگی دارد. سرطان سینه می‌تواند ارثی باشد یا از جهش ژن‌ها به وجود آید. در هر صورت اگر علائمی را که پیش‌تر آنها را بررسی کردیم در خود دیدید، بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کنید.
