آلت تناسلی، اندام تناسلی خارجی مردانه است. از 3 محفظه بافت اسفنجی تشکیل شده است که حاوی ماهیچه‌‌های صاف و بسیاری از رگ‌های خونی و اعصاب است. مجرای ادرار، لوله‌ای است که از طریق آن ادرار و مایع منی از بدن در دهانه‌ای به نام Meatus خارج می‌شود. ما در این مقاله از ایران سرطان به بررسی انواع سرطان دستگاه تناسلی مردان پرداخته‌ایم. با ما تا آخر این مقاله همراه بمانید.
سرطان دستگاه تناسلی مردان
سرطان زمانی شروع می‌شود که سلول‌های سالم تغییر می‌کنند و خارج از کنترل رشد می‌کنند و توده‌ای به نام تومور بدخیم را تشکیل می‌دهند. بدخیم به این معنی است که تومور، سرطانی است و می‌تواند رشد کند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. همچنین تومورهای خوش خیم آلت تناسلی وجود دارند که سرطان نیستند. آنها می‌توانند رشد کنند اما گسترش نمی‌یابند.
سرطان آلت تناسلی نوعی سرطان نادر است که بیشتر در آلت تناسلی ختنه نشده رخ می‌دهد. ختنه نشده به این معنی است که تکه‌ای از پوست که سر آلت تناسلی را پوشانده (پوست ختنه‌گاه)، برداشته نشده است. ختنه، برداشتن پوست ختنه گاه است و ممکن است خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی را کاهش دهد.
بررسی انواع سرطان دستگاه تناسلی مردان
انواع مختلفی از سرطان آلت تناسلی وجود دارد. در این قسمت قصد داریم به بررسی انواع سرطان‌هایی که در آلت تناسلی مردان دیده می‌شود، بپردازیم. این سرطان‌ها عبارت‌اند از:
کارسینوم اپیدرموئید یا سلول سنگفرشی
95 درصد سرطان آلت تناسلی، کارسینومای اپیدرموئید یا سلول سنگفرشی است. این بدان معناست که سلول‌ها وقتی از طریق میکروسکوپ دیده می‌شوند، شبیه بافت‌هایی هستند که پوست را می‌سازند. کارسینوم سلول سنگفرشی می‌تواند در هر نقطه از آلت تناسلی شروع شود. اما معمولا روی یا زیر پوست ختنه گاه ایجاد می‌شود. هنگامی که در مراحل اولیه یافت می‌شود، کارسینوم اپیدرموئید معمولاً قابل درمان است.
کارسینوم سلول بازال
سلول‌های پایه گاهی می‌توانند سرطانی شوند. این‌ها سلول‌های گردی هستند که در زیر سلول‌های سنگفرشی در لایه‌ای از پوست به نام اپیدرم تحتانی قرار دارند. کارسینوم سلول بازال نوعی سرطان پوست غیر ملانومایی است. کمتر از 2 درصد از سرطان‌های آلت تناسلی، سرطان سلول‌های بازال هستند.
ملانوما
عمیق‌ترین لایه اپیدرم حاوی سلول‌های پراکنده‌ای به نام ملانوسیت است. این سلول‌ها ملانین را می‌سازند که به پوست رنگ می‌دهد. ملانوما در ملانوسیت‌ها شروع می‌شود. این نوع از سرطان آلت تناسلی مردان، جدی‌ترین نوع سرطان پوست است. ملانوما گاهی اوقات در سطح آلت تناسلی ایجاد می‌شود.
سارکوم
حدود 1 درصد از سرطان‌های آلت تناسلی، سارکوم هستند. سارکوم‌ها در بافت‌هایی که بدن را پشتیبانی و متصل می‌کنند، مانند رگ‌های خونی، ماهیچه‌ها و چربی‌ها ایجاد می‌شوند.
علائم و نشانه‌های انواع سرطان دستگاه تناسلی مردان
تغییرات در پوست عضو تناسلی مردان، علائم رایج انواع سرطان دستگاه آلت تناسلی (پنیس) هستند. این تغییرات می‌توانند در زیرپوست مردان بدون ختنه، در نوک پنیس (غده) و یا در روی آلت ظاهر شوند. علائم سرطان پنیس شامل موارد زیر می‌شوند:
- تغییرات در ضخامت و رنگ پوست
- جوش‌های خراشیده یا خراش‌های کوچک در پنیس؛ ممکن است شبیه به یک زخم غیر بهبود شده باشد.
- توده‌هایی با رنگ آبی – قهوه‌ای
- توده‌ای در پنیس
- ترشح بدبو زیر پوستی
- زخمی در پنیس که ممکن است خونریزی کند.
- تورم در انتهای پنیس
- توده‌های زیر پوستی در منطقه لگن
این علائم همیشه نشانه انواع سرطان دستگاه تناسلی در مردان (پنیس) نیستند. شما ممکن است عفونت یا واکنش آلرژیک داشته باشید. اما مهم است که به پزشک خود درباره هرگونه علائم غیرمعمول روی پنیس خود به سرعت اطلاع دهید.
عوامل خطر سرطان آلت تناسلی چیست؟
عوامل مختلفی می‌توانند منجر به ابتلا به سرطان شوند. این عوامل عبارت‌اند از: عدم ختنه، سن، استفاده از تنباکو، عفونت‌های مقاربتی، محل زندگی. در ادامه به بررسی این موارد می‌پردازیم.
عدم ختنه
افرادی که آلت تناسلی خود را ختنه نکرده‌اند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان آلت تناسلی باشند. این موضوع هنوز مورد بررسی قرار دارد و دقیقاً مکانیسم آن مشخص نیست. احتمالاً عدم ختنه می‌تواند به افزایش خطر ابتلا به برخی بیماری‌های دیگر مانند فیموز و اسمگما منجر شود.
سن
با بالا رفتن سن، خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی نیز افزایش می‌یابد. افراد بالای 60 سال بیشتر در معرض خطر هستند.
سابقه استفاده از تنباکو
سیگار کشیدن با افزایش خطر سرطان در بسیاری از اعضای بدن، شامل آلت تناسلی، مرتبط است. مصرف تنباکو می‌تواند ریسک سرطان آلت تناسلی را افزایش دهد.
عفونت‌های مقاربتی
برخی عفونت‌های مقاربتی، مانند ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، می‌توانند خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی را افزایش دهند. استفاده از روش‌های محافظتی مانند استفاده از کاندوم و واکسیناسیون می‌تواند در کاهش این خطر موثر باشد.
محل زندگی
زندگی در مناطقی که بهداشت و اقدامات بهداشتی ضعیف دارند، ممکن است باعث افزایش خطر سرطان آلت تناسلی شود. این ممکن است به دلیل بیشتر بودن عوامل خطرزا در محیط زندگی، مثل آلودگی هوا یا نوع غذاهای مصرفی، باشد.
مهم است بدانید که عوامل خطر فوق‌الذکر تنها عواملی هستند که ممکن است بر روی خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی تأثیر بگذارند. اما وجود یک یا چند عامل خطر، به تنهایی بدان معنا نیست که شما قطعاً سرطان خواهید داشت. همچنین، در برخی موارد ابتلا به سرطان آلت تناسلی بدون وجود هر گونه عامل خطر هم رخ می‌دهد. بهترین راه برای پیشگیری از سرطان آلت تناسلی، انجام فعالیت‌های پیشگیری مانند مراقبت‌های بهداشتی منظم، استفاده از روش‌های محافظتی در جلوگیری از عفونت‌های مقاربتی و مشاوره با پزشک در مورد بررسی‌های منظم و واکسیناسیون است.
سرطان آلت تناسلی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص انواع سرطان دستگاه تناسلی مردان به چند روش مختلف انجام می‌شود. این روش‌ها عبارتند از: رادیولوژی تصویربرداری، آزمایشات خونی، آزمایشات بیوشیمیایی. در ادامه به بررسی هر یک از این روش‌ها پرداخته‌ایم.
رادیولوژی تصویربرداری
رادیولوژی تصویربرداری مانند رادیوگرافی، سونوگرافی و توموگرافی کامپیوتری (CT scan) نیز ممکن است استفاده شود تا تصاویر دقیق‌تری از آلت تناسلی به دست آید و مشکلات مربوط به سرطان آلت تناسلی مشخص شود.
آزمایشات خونی
آزمایش خون می‌تواند شاخص‌هایی از وضعیت سلامتی عمومی و وجود سرطان در بدن را نشان دهد. برخی از آزمایشات خون معمول شامل تعداد کامل سلول‌های خون، آزمایشات تابع کلیه و کبد، آزمایش CA-125 برای سرطان تخمدان و آزمایش PSA برای سرطان پروستات است.
آزمایشات بیوشیمیایی
برخی از آزمایشات بیوشیمیایی می‌توانند نشان دهند آیا سرطان به کبد، کلیه یا استخوان‌ها گسترش یافته است یا خیر. این آزمایشات شامل میزان آلکالین فسفاتاز، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز و کلسیم سرم است. در نهایت، پزشک شما می‌تواند تصمیم بگیرد بسته به شرایط خاص شما و نتایج آزمایشات قبلی، نیاز به آزمایش‌های تشخیصی دیگری نیز خواهید داشت یا خیر.
درمان انواع سرطان دستگاه تناسلی مردان
درمان سرطان آلت تناسلی به شدت وابسته به نوع و مرحله سرطان، عوامل دیگر مانند سن بیمار و وضعیت عمومی بیمار است. در ادامه، برخی از روش‌های درمانی اصلی برای سرطان آلت تناسلی را برسی می‌کنیم:
جراحی
جراحی ممکن است در برداشتن تومور، بخشی یا کل آلت تناسلی و گاهی اوقات غدد لنفاوی اطراف استفاده شود. نوع و مدت جراحی بستگی به مرحله و گسترش سرطان دارد. همچنین در برخی موارد جراحی ترمیمی نیز انجام می‌شود.
شیمی درمانی
از داروهای شیمی درمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در تمام بدن استفاده می‌شود. آنها می‌توانند به صورت دوره‌های مکرر تجویز شوند و معمولاً با جراحی یا پرتودرمانی ترکیب می‌شوند.
پرتودرمانی
تابش پرانرژی (مانند پرتو X یا گاما) برای کاهش اندازه تومور و از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. ممکن است به صورت خارجی (تابش از منبع خارجی) یا داخلی (تزریق مستقیم منبع تابش به نزدیکی تومور) انجام شود.
هورمون درمانی
در برخی از نوع‌های سرطان آلت تناسلی، هورمون‌ها می‌توانند برای کاهش رشد سلول‌های سرطانی استفاده شوند. مثلاً در سرطان پستان، داروهای هورمونی مانند تاموکسیفن استفاده می‌شوند.
درمان هدفمند
برخی از داروها و روش‌های درمانی هدفمند به طور خاص برای مهار فعالیت سلول‌های سرطانی استفاده می‌شوند. این درمان‌ها ممکن است به صورت داروهای شفابخش یا درمان‌های موجه مانند درمان لیزری هدفمند یا درمان‌های مهندسی ژنتیکی انجام شوند.
درمان سرطان آلت تناسلی ممکن است شامل درمان‌های همراه مثل درمان درد، درمان نقاهت بعد از جراحی باشد. مهم است که هر فردی مشاوره و درمان خود را از طریق پزشک متخصص درمان سرطان آلت تناسلی دریافت کند.
