منظور از سرطان پیشرفته پستان این است که سرطانی که از پستان شروع شده بود، حالا به قسمت دیگری از بدن گسترش یافته است. سرطان پیشرفته پستان را «سرطان ثانویه» یا «سرطان متاستاتیک» هم می‌نامند. وجود علائمی که در زیر شرح داده شده‌اند به معنی ابتلا به سرطان پیشرفته نیستند. این علائم می‌توانند به دلیل بیماری‌های دیگر نیز ایجاد شوند.
اگر درباره علائمی نگران هستید، یا در صورتی که علائمی بیشتر از چند روز ادامه پیدا می‌کند، به پزشک یا پرستار متخصص خود بگویید.
- علائم عمومی
- احساس خستگی
- سطح انرژی پایین
- احساس کسالت
- کم‌اشتهایی
- کاهش وزن بی‌دلیل
سرطان پستان در کجا می‌تواند گسترش یابد؟
شایع‌ترین قسمت‌های بدن که سرطان پستان می‌تواند به آنها انتشار پیدا کند عبارتند از گره‌های لنفاوی، استخوان‌ها، کبد، ریه‌ها، و مغز. علائمی که احتمالاً تجربه خواهید کرد بستگی به عضوی دارد که سرطان به آن منتشر شده است. امکان دارد علائمی را که در اینجا به آنها اشاره شده است، نداشته باشید.
به یاد داشته باشید که شرایط یا بیماری‌های دیگر نیز می‌توانند این علائم را ایجاد کنند. وجود این علائم ضرورتاً به این معنی نیست که سرطان پیشرفته‌ای دارید. اما اگر علائمی دارید که باعث نگرانیتان هستند، در مورد آنها با پزشک عمومی خود، پزشک متخصص سرطان، صحبت کنید تا شما را معاینه کنند.
علائم انتشار سرطان به گره‌های لنفاوی
گره‌های لنفاوی بخشی از سیستمی متشکل از مجاری و غدد هستند که مایعات بدن را تصفیه کرده و با عفونت‌ها مبارزه می‌کنند. شایع‌ترین نشانۀ انتشار سرطان به گره‌های لنفاوی، سفت یا متورم شدن آنها است. چنانچه سرطان به گره‌های لنفاوی گسترش یافته باشد هریک از علائم زیر نیز ممکن است مشاهده شود:
- وجود توده یا ورم در ناحیۀ زیر بغل
- تورم در بازو یا دست (که اصطلاحاً لنف ادم نامیده می‌شود)
- وجود توده یا ورم در ناحیۀ جناغ سینه یا استخوان ترقوه
یکی از اولین جاهایی که سرطان پستان به آن منتشر می‌شود، گره‌های لنفاوی زیر بغل در همان سمت سرطان است. این وضعیت سرطان پیشرفته به شمار نمی‌آید.
علائم انتشار سرطان به استخوان
در صورت انتشار سرطان به استخوان‌ها، هریک از علائم زیر ممکن است دیده شود:
- درد در استخوان آسیب‌دیده
- شکستگی استخوان به دلیل ضعیف شدن آن
- نفس‌تنگی، رنگ‌پریدگی، کبودی و خونریزی به دلیل کاهش سطح سلول‌های خونی – سلول‌های خونی در مغز استخوان ساخته می‌شوند و ممکن است به دلیل تجمع سلول‌های سرطانی، از تعداد آنها کاسته شود.
گاهی اوقات استخوان‌هایی که در نتیجۀ سرطان پیشرفته آسیب دیده‌اند مقداری کلسیم به درون خون آزاد می‌کنند. این حالت هایپرکلسمی نامیده می‌شود و ممکن است علائم مختلفی ایجاد کند، از جمله:
- احساس خستگی
- تهوع
- یبوست
- کج‌خلقی و زودرنجی
- تشنگی
- گیجی و سردرگمی
فشردگی نخاع
سرطان پستان می‌تواند به استخوان‌های ستون فقرات انتشار یافته، به نخاع فشار وارد کند. و این فشار می‌تواند مانع از عملکرد طبیعی اعصاب شود. به این وضعیت فشردگی نخاع گفته می‌شود. این وضعیت می‌تواند شرایط وخیمی را رقم بزند، و به رسیدگی پزشکی فوری نیاز دارد. در صورت بروز علائم لازم است فوراً با پزشک خود صحبت کنید یا با خط راهنمای مشاوره‌تان تماس بگیرید. علائم آن عبارتند از درد در هر قسمتی از ناحیۀ پشت یا گردن، یا احساس وجود نواری در اطراف بدن.
علائم انتشار سرطان به کبد
اگر سرطان به کبد رسیده باشد، ممکن است علائم زیر دیده شوند:
- احساس خستگی
- ناراحتی یا درد در ناحیۀ سمت راست شکم، جایی که کبد قرار دارد
- تهوع
- بی‌اشتهایی
- تورم شکم
- زرد شدن یا خارش پوست (یرقان)
علائم انتشار سرطان به ریه‌ها
علائمی که ممکن است در صورت گسترش سرطان به ریه‌ها دیده شوند عبارتند از:
- سرفه‌ای که برطرف نمی‌شود
- نفس‌تنگی
- عفونت مستمر سینه
- کاهش وزن
- درد قفسۀ سینه
- سرفه‌های خون‌آلود
- تجمع مایع بین دیوارۀ قفسۀ سینه و ریه (آب‌آوردگی ریه یا پلورال افیوژن)
تجمع مایع بین دیوارۀ قفسۀ سینه و ریه مانع از باز شدن کامل ریه‌ها می‌شود. در هنگام فرو بردن نفس (دم) ممکن است موجب تنگی نفس، درد قفسۀ سینه، و احساس ناراحتی و سنگینی شود.
علائم انتشار سرطان به مغز
وقتی سرطان به مغز گسترش می‌یابد، بسته به اینکه کدام قسمت مغز را تحت تأثیر قرار داده است علائم مختلفی را می‌تواند ایجاد کند. هریک از این علامت‌ها ممکن است مشاهده شوند:
- سردرد
- احساس ضعف یا بی‌حسی در اندام‌ها
- مشکلات حافظه
- رفتارهای غیرمعمول
- تهوع یا استفراغ
- تشنج
- تغییرات بینایی، مانند از دست دادن دید
- گیجی و سرگشتگی، و مشکل در درک
- مشکلات گویایی
کنترل علائم سرطان پیشرفته پستان
شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، داروهای هدفمند، و هورمون‌درمانی، همگی می‌توانند برای درمان سرطان پیشرفتۀ پستان مورد استفاده قرار گیرند. این روش‌ها می‌توانند تودۀ سرطانی را کوچک کرده و به کنترل علائم کمک کنند. پزشک معالج یا پرستار متخصص (مددکار اصلی) می‌توانند:
- به شما دارو بدهند،
- برای تهیۀ تجهیزات موردنیاز به شما کمک کنند،
- راه‌های دیگری برای کنترل علائم به شما پیشنهاد دهند،
- شما را به «تیم کنترل علائم» (تیم مراقبت تسکین) ارجاع دهند.
پزشک یا پرستارتان ممکن است از شما بخواهند که علائم خود و عوارض جانبی روش‌های درمانی را یادداشت کنید. این کار برای این است که بتوانند به نحوۀ مقابلۀ شما پی ببرند و بفهمند که برای کاهش عوارض جانبی چگونه کمک کنند.
تیم کنترل علائم سرطان پیشرفته پستان
در بیشتر واحدهای سرطان تیم‌های کنترل علائم وجود دارد. این تیم‌ها می‌توانند به بیماران کمک کنند که تا حد امکان، و برای طولانی‌ترین زمان ممکن، حال خوبی داشته باشند. این تیم‌ها در آسایشگاه‌ها و بسیاری از بیمارستان‌های عمومی هم فعالیت دارند. اغلب تیم‌های کنترل علائم «خدمات مراقبت در منزل» هم ارائه می‌دهند و بنابراین می‌توانند بیماران را در خانه نیز ویزیت کنند.
