متاستاز سرطان سینه به مغز به عنوان سرطان ثانویه سینه در مغز شناخته می‌شود. همچنین می‌توان آن را متاستاز مغزی نامید. این سرطان مشابه سرطانی نیست که از مغز شروع شود. سلول‌های سرطانی که به مغز گسترش یافته‌اند، سلول‌های سرطان سینه هستند. برای اکثر افراد مبتلا به سرطان سینه ثانویه در مغز، سرطان سینه قبلاً به قسمت دیگری از بدن مانند استخوان‌ها، کبد یا ریه‌ها گسترش یافته است.
متاستاز سرطان سینه به مغز
سرطان سینه بعد از سرطان ریه، دومین سرطان شایعی است که به مغز متاستاز می‌دهد. خطر متاستازهای مغزی در سرطان سینه در بیماران مبتلا به سرطان پستان پیشرفته بیشتر است. متاستازهای مغزی در 10 تا 16 درصد از زنان مبتلا به سرطان پستان پیشرفته تشخیص داده می‌شود، در حالی که تنها 3 درصد از زنان مبتلا به سرطان پستان در مراحل اولیه متاستاز مغزی دارند.
متاستاز گسترش سلول‌های سرطانی از تومور اصلی به قسمت دیگری از بدن است. سلول‌های سرطانی می‌توانند از طریق خون و سیستم لنفاوی پخش شوند و تومورهای جدیدی را در قسمت‌های مختلف بدن تشکیل دهند. متاستاز، مرحله مهمی در پیشرفت بیماری سرطان است. متاستاز همچنین یک چالش بزرگ در درمان سرطان ایجاد می‌کند، زیرا سلول‌های سرطانی گسترش یافته می‌توانند به درمان مقاوم شوند. درمان متاستاز بسته به نوع سرطان و میزان گسترش آن متفاوت است.
علائم متاستازسرطان سینه ب مغز چیست؟
علائمی که هنگام متاستاز سرطان سینه به مغز رخ می‌دهد، ممکن است بسته به تعداد، اندازه و محل متاستازها در مغز متفاوت باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- سردرد
- تهوع و استفراغ
- از دست دادن اشتها
- ضعف
- خستگی
- افسردگی
- تغییر رفتار
- از دست دادن یا ضعف حافظه
- اختلالات راه رفتن
- اختلالات گفتاری
- اختلالات بینایی
- کم شنوایی یا ضعف
- سرگیجه یا از دست دادن تعادل
عوامل خطر برای متاستاز مغز در سرطان پستان
خطر متاستازهای مغزی ممکن است با توجه به انواع فرعی سرطان سینه متفاوت باشد. زنان مبتلا به سرطان سینه سه‌گانه منفی یا سرطان سینه HER2 مثبت در مقایسه با سایر زیرگروه‌ها در معرض خطر بیشتری برای متاستازهای مغزی هستند. همچنین، بیمارانی که دارای جهش ژن BRCA1 یا BRCA2 هستند نیز ممکن است در معرض خطر بالاتر متاستازهای مغزی باشند.
سرطان سینه چگونه به مغز متاستاز می‌کند؟
سلول‌های سرطان سینه می‌توانند از طریق رگ‌های خونی به سایر قسمت‌ها و اندام‌های بدن گسترش یابند. این فرآیند شامل اتصال سلول‌های سرطانی به رگ‌های خونی، عبور از دیواره عروق (برون‌رفتن) و انتشار به نقاط دوردست است. سلول‌های سرطان سینه از مولکول‌ها و آنزیم‌های خاصی برای اتصال به رگ‌های خونی و عبور از دیواره عروق استفاده می‌کنند. این مولکول‌ها به سلول‌های سرطانی کمک می‌کنند به دیواره عروق بچسبند و آن را سوراخ کنند. از آنجایی که مغز عضوی است با رگ‌های خونی خاص خود، برخلاف سایر قسمت‌های بدن، سلول‌های سرطانی برای رسیدن به مغز باید از سد خونی مغزی عبور کنند.
متاستاز سرطان سینه به مغز چگونه تشخیص داده می‌شود؟
متاستازهای مغزی می‌توانند علائمی مشابه علائم سایر بیماری‌ها ایجاد کنند. بنابراین، آزمایشات تصویربرداری مغز اغلب هنگام تشخیص متاستازهای مغزی در بیماران استفاده می‌شود. مفیدترین معاینه رادیولوژیک، MRI مغز (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) است. MRI می‌تواند برای تشخیص وجود و اندازه متاستازهای مغزی انجام شود. علاوه بر این، MRI می‌تواند برای ارزیابی پاسخ متاستازها به درمان و برای کنترل پس از درمان استفاده شود.
درمان متاستاز سرطان سینه به مغز
متاستازهای مغزی می‌توانند بین بافت طبیعی مغز پخش شوند، بزرگ شوند و فشار ایجاد کنند. بنابراین، تعادل طبیعی مایع در بافت مغز ممکن است مختل شده و ادم مغزی ایجاد شود. ادم مغز وضعیتی است که باعث تجمع مایع در بافت مغز و تورم بافت مغز می‌شود. این ادم زمانی اتفاق می‌افتد که مایعات نشت‌شده از رگ‌های مغزی در بافت مغز جمع می‌شوند. مانیتول و دکورت دو دارویی هستند که برای کاهش علائم و نشانه‌هایی که می‌توانند در اثر متاستاز در مغز ایجاد شوند، استفاده می‌شوند.
مانیتول برای کاهش ادم یا افزایش فشار در مغز استفاده می‌شود. دکورت برای کاهش التهاب در مغز استفاده می‌شود. از آنجایی که متاستازهای مغزی اغلب باعث ادم یا افزایش فشار در مغز می‌شوند، استفاده از مانیتول می‌تواند به کاهش ادم و فشار کمک کند. از سوی دیگر، دکورت ممکن است با کاهش التهاب در مغز به تسکین علائم کمک کند. اما این داروها به دلیل عوارض جانبی و ایجاد مقاومت برای مدت کوتاهی (3 روز) مورد استفاده قرار می‌گیرند. مصرف مانیتول پس از 3 روز قطع می‌شود و داروهای کورتیزونی مانند دکورت می‌توانند با دوزهای کمتر برای مدت طولانی‌تری استفاده شوند.
درمان سیستمیک متاستاز سرطان سینه به مغز
درمان سیستمیک معمولاً پس از درمان موضعی (جراحی و یا پرتودرمانی [RT]) برای متاستازهای مغزی برنامه ریزی می‌شود. برای بیماران مبتلا به سرطان پستان با گیرنده هورمونی مثبت، نقش درمان غدد درون ریز (داروهای سرکوب کننده هورمون) باید بر اساس درمان‌های قبلی و ترجیحات بیمار فردی باشد. برای بیماران مبتلا به سرطان پستان HER2 مثبت، تک‌تراپی با تراستوزوماب یا درمان با تراستوزوماب یا پرتوزوماب توصیه می‌شود. مدت زمان درمان سیستمیک باید فردی باشد زیرا هیچ اطلاعات پیش بینی شده‌ای وجود ندارد. برای بیمارانی که درمان موضعی در آنها امکان پذیر نیست، درمان مستقیم سیستمیک در نظر گرفته می‌شود. برخی از راه های درمان عبارتند از :
رادیوتراپی
رادیوتراپی رایج‌ترین روش درمانی برای سرطان ثانویه سینه در مغز است. از اشعه ایکس با انرژی بالا برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. ممکن است به صورت زیر داده شود:
- رادیوسرجری یا پرتودرمانی استریوتاکتیک
- رادیوتراپی کل مغز
- رادیوسرجری یا پرتودرمانی استریوتاکتیک
- استریوتاکتی
عمل جراحی
اگرچه سرطان ثانویه سینه در مغز را درمان نمی‌کند، ممکن است جراحی برای برداشتن ناحیه یا نواحی سرطان توصیه شود. در صورتی که یک ناحیه منفرد یا تعداد کمی از سرطان در مغز وجود داشته باشد که جراح بتواند با خیال راحت به آن دسترسی داشته باشد، جراحی احتمال بیشتری دارد. اگر سرطان ثانویه سینه در مغز عود کند، جراحی می‌تواند تکرار شود. جراحی یک درمان بسیار تخصصی است و اغلب با یک دوره رادیوتراپی انجام می‌شود.
اینکه آیا جراحی یک گزینه مناسب درمانی است یا خیر به بهبود احتمالی کیفیت زندگی، سلامت عمومی و تناسب اندام شما و اینکه آیا سرطان ثانویه پستان بر سایر نواحی بدن شما تأثیر می‌گذارد، بستگی دارد.
هورمون درمانی (غدد درون ریز)
هورمون درمانی برای درمان سرطان سینه که توسط هورمون استروژن تحریک می‌شود، استفاده می‌شود. این نوع سرطان پستان، گیرنده استروژن مثبت (ER+) نامیده می‌شود. اگر برای سرطان پستان اولیه، بیوپسی یا جراحی انجام داده‌اید، بافت برداشته شده برای بررسی اینکه آیا ER+ بوده است، آزمایش می‌شود. در برخی از افراد با ایجاد سرطان ثانویه پستان، گیرنده‌های استروژن تغییر می‌کند.
درمان‌های هدفمند (بیولوژیکی)
درمان‌های هدفمند مانع از رشد و گسترش سرطان می‌شوند. آنها فرآیندهای سلولی را که به رشد سرطان کمک می‌کنند را هدف قرار می‌دهند. نوع داروی درمانی هدفمندی که به شما پیشنهاد می‌شود به ویژگی های سرطان شما بستگی دارد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی گاهی اوقات برای درمان سرطان پستان ثانویه در مغز استفاده می‌شود. شیمی درمانی با استفاده از داروهای ضد سرطان سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. این داروها ممکن است به تنهایی یا ترکیبی تجویز شوند. داروهایی که به شما پیشنهاد می‌شود به چیزهای زیادی بستگی دارد، از جمله هر شیمی درمانی که در گذشته داشته‌اید و … .
سد خونی مغزی
سد خونی- مغزی یک فیلتر طبیعی است که از مغز در برابر مواد شیمیایی مضر محافظت می‌کند. فقط به مواد خاصی اجازه می‌دهد از خون به بافت‌های مغز بروند. به دلیل سد خونی مغزی، برخی از داروها ممکن است در درمان سرطان پستان ثانویه در مغز به اندازه سایر قسمت‌های بدن موثر نباشند. تیم درمانی شما می‌تواند این موضوع را با شما در میان بگذارد.