سرطان پروستات بیماری است که به طور معمول در بیماران مسن رخ می‌دهد. کارسینوم پروستات یکی از شایع‌ترین تومورهای بدخیم در مردان است و سومین علت مرگ ناشی از سرطان است. اگر سرطان پروستات زود تشخیص داده شود، شانس خوبی برای درمان دارد. در این مقاله ار ایران سرطان به بررسی تشخیص سرطان پروستات پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.
سرطان پروستات (کارسینوم پروستات) چیست؟
کارسینوم پروستات معمولاً از غده خارجی پروستات شروع می‌شود، به آرامی رشد می‌کند و تمایل به متاستاز (تومورهای ثانویه در سایر قسمت‌های بدن) در غدد لنفاوی و استخوان‌ها دارد. هرسال بیش از 60000 مورد جدید سرطان پروستات تشخیص داده خواهد شد. این تعداد در دو دهه اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
سرطان پروستات چگونه ایجاد می‌شود؟
در دهه‌های اخیر، تحقیقات فشرده‌ای در زمینه ایجاد سرطان و علل سرطان پروستات و تشخیص سرطان پروستات انجام شده است. سن به عنوان بزرگترین عامل خطر شناخته شد. برای یک مرد 70 ساله خطر ابتلا به سرطان پروستات در 10 سال آینده بیش از 6٪ است، در حالی که برای یک مرد 40 ساله تنها 0.1٪ است. علاوه بر این عوامل هورمونی به ویژه هورمون‌های جنسی مردانه و تاثیر عوامل ارثی نیز در این امر نقش دارند.
چه مدت می‌توانید با سرطان پروستات زندگی کنید؟
از آنجایی که سرطان پروستات در مراحل اولیه در حدود سه چهارم موارد از طریق تشخیص زودهنگام تشخیص داده می‌شود، شانس بهبودی بسیار خوب است. نرخ بقای نسبی 5 ساله در آن زمان بیش از 90 درصد است.
علائم سرطان پروستات
تشخیص سرطان پروستات چگونه است؟ چگونه می‌توانم سرطان پروستات را تشخیص دهم؟ بسیاری از مردان این سوال را می‌پرسند زیرا هیچ علامت معمولی سرطان پروستات، به خصوص در مراحل اولیه این بیماری وجود ندارد. سرطان پروستات معمولاً به کندی رشد می‌کند و در مراحل اولیه درد پروستات یا سایر علائم معمولی ایجاد نمی‌کند. به طور معمول، تومور در ابتدا در داخل پروستات رشد می‌کند (کارسینوم موضعی پروستات). حتی اگر قبلاً به بافت مجاور پروستات رشد کرده باشد (کارسینوم پروستات پیشرفته محلی)، علائمی رخ می‌دهد که لزوماً نباید با سرطان مرتبط باشند و در لیست زیر خلاصه می‌شوند.
علائم احتمالی سرطان پروستات
- تکرر ادرار
- سوزش هنگام ادرار
- وجود خون در ادرار (هماچوری، مانند سنگ کلیه یا حالب)
- خون در مایع منی (همچنین با پروستاتیت رخ می‌دهد)
- اختلال نعوظ (گاهی اوقات به اشتباه ناتوانی جنسی نامیده می‌شود)
تنها زمانی که سرطان پروستات متاستاز (تومورهای ثانویه) ایجاد کرده باشد، می‌توان علائم بیشتری را انتظار داشت. متاستازها اغلب در استخوان‌ها به ویژه در ستون فقرات یافت می‌شوند و می‌توانند باعث ایجاد درد (شدید) در آنجا شوند. با وجود این علائم می‌توان تشخیص سرطان پروستات را تایید کرد.
علائم احتمالی سرطان پیشرفته و متاستاتیک پروستات عبارتند از:
- خستگی
- فرسودگی
- افت عملکرد
- ضعف
پیشگیری از سرطان پروستات
توصیه‌های خاصی برای پیشگیری از سرطان پروستات نمی‌توان ارائه کرد زیرا عوامل خطر اصلی، سن و استعداد ارثی را نمی‌توان تحت تأثیر قرار داد. یک سبک زندگی مناسب با یک رژیم غذایی متعادل، ورزش کافی، عدم استعمال دخانیات و مصرف متوسط الکل به کاهش خطر کلی سرطان کمک می‌کند.
تشخیص زود هنگام سرطان پروستات
مانند تقریباً همه انواع سرطان، برای سرطان پروستات نیز صادق است که هر چه زودتر تشخیص داده شود، شانس بهبودی بیشتر است. سرطان پروستات که در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود کاملا قابل درمان است. اگر سرطان پروستات در هنگام تشخیص از قبل گسترش یافته باشد و تومورهای ثانویه در استخوان‌ها وجود داشته باشد (متاستازهای استخوانی)، شانس بهبودی و در نتیجه امید به زندگی به میزان قابل توجهی کمتر می‌شود.
معاینه تشخیص زودهنگام شامل معاینه لمس غده پروستات است. پزشک همچنین اندام‌های تناسلی خارجی را معاینه می‌کند، غدد لنفاوی را در کشاله ران معاینه می‌کند و در مورد سابقه پزشکی بیمار و هرگونه علائمی می‌پرسد. سپس پروستات را با انگشت روی رکتوم معاینه می‌کند (معاینه رکتوم دیجیتال). زیرا سرطان پروستات اغلب در قسمتی از غده که رو به راست روده است ایجاد می‌شود. پزشک به دنبال بی‌نظمی‌ها و سختی‌هایی است که نشان‌دهنده سرطان هستند. با این حال، همه سرطان‌های پروستات را نمی‌توان با این روش تشخیص داد. به ویژه تومورهای کوچک گاهی اوقات در معاینه لمس تشخیص داده نمی‌شوند.
تشخیص سرطان پروستات چگونه است؟
علاوه بر آزمایش PSA، سونوگرافی ترانس رکتال (TRUS) به عنوان یک روش تصویربرداری اضافی برای تشخیص سرطان پروستات استفاده می‌شود. پروستات با یک پروب اولتراسوند از رکتوم قابل مشاهده است. رکتوم اجازه می‌دهد تا تغییرات زیادی در پروستات شناسایی شود که علت آن باید روشن شود. تنها با بیوپسی پروستات (برداشتن نمونه‌های بافت از پروستات) می‌توان تشخیص سرطان پروستات را تایید کرد. بسته به یافته‌ها و درمان برنامه ریزی شده سرطان پروستات، علاوه بر بیوپسی پروستات، از معاینات تشخیصی بیشتر در موارد فردی استفاده می‌شود (برای مثال تصویربرداری مقطعی توسط MRT و یا CT، اسکن استخوان برای ارزیابی استخوان‌ها و متابولیسم آن‌ها).
درمان سرطان پروستات
گزینه‌های درمانی مختلفی برای درمان سرطان پروستات در دسترس است که به طور ایده آل در بحث مشترک بین پزشک و بیمار تعیین می‌شود. اینکه کدام یک از درمان‌های زیر در هر مورد مناسب است، از جمله به میزان پیشرفته یا تهاجمی پروستات بستگی دارد. هرچه تشخیص سرطان پروستات زودتر انجام شود، درمان کم تهاجمی‌تر است. درمان‌های ممکن برای سرطان پروستات:
- نظارت فعال
- جراحی، پروستاتکتومی رادیکال
- پرتودرمانی (همچنین براکی تراپی)
- هورمون درمانی
- شیمی درمانی
تا زمانی که سرطان پروستات در مراحل اولیه تشخیص داده شود و هنوز متاستاز (تومورهای ثانویه) ایجاد نکرده باشد، احتمال زیادی وجود دارد که با برداشتن کامل جراحی قابل درمان باشد. در پروستاتکتومی رادیکال (برداشتن کامل پروستات)، علاوه بر کل پروستات، وزیکول منی و بخشی از مجرای دفران نیز برداشته می‌شود و در بسیاری از بیماران غدد لنفاوی لگن نیز برداشته می‌شود. پرتودرمانی نیز در این مرحله می‌تواند منجر به بهبودی شود. در مورد سرطان پروستات پیشرفته موضعی، علاوه بر پرتودرمانی از هورمون درمانی نیز استفاده می‌شود.
رشد و عملکرد سلول‌های طبیعی و بدخیم پروستات به هورمون‌های جنسی مردانه (آندروژن‌ها) بستگی دارد که نماینده اصلی آن تستوسترون است. هورمون درمانی معمولاً با استفاده از داروهایی انجام می‌شود که یا تولید آندروژن بدن را کاهش می‌دهد یا از اثر بخشی آندروژن خود بدن (آنتی آندروژن‌ها) جلوگیری می‌کند. این درمان می‌تواند عوارض جانبی معمولی مانند گرگرفتگی و تعریق و همچنین از دست دادن میل جنسی ایجاد کند.
کلام آخر
همانطور که گفته شد: تشخیص سرطان پروستات کمی دشوار است. چرا که سرطان پروستات اغلب کندتر از سایر انواع سرطان رشد می‌کند. گاهی اوقات به هیچ وجه نیازی به درمان نیست، اما تحت نظارت دقیق پزشکی می‌توان ابتدا منتظر ماند و دید که تومور چگونه رشد می‌کند. گزینه‌های درمانی شامل جراحی، پرتودرمانی و دارو درمانی است. درمان‌های کانونی در حال آزمایش هستند. گاهی اوقات روش‌های درمانی با هم ترکیب می‌شوند. در مورد تومورهای ثانویه، شیمی درمانی نیز می‌تواند مفید باشد. سن و وضعیت سلامتی بیمار و همچنین گسترش و بدخیمی تومور نقش مهمی در انتخاب درمان مناسب دارد.
