در بین انواع سرطان پوست، شایع‌ترین سرطان پوست را می‌توان کارسینوم سلول بازال در نظر گرفت که قصد داریم تا در این بخش به توضیح آن بپردازیم. این نوع سرطان پوست به طور معمول در افرادی که پوست روشن دارند و مکرر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، شیوع بیشتری دارد. به همین دلیل مستعدترین نواحی گردن و صورت است. در ادامه همراه ما باشید تا به طور کامل این بیماری را توضیح دهیم.
شایع ترین سرطان پوست
کارسینوم سلول بازال به این دلیل این‌گونه نامیده می‌شود که از سلول‌هایی تشکیل شده است که شبیه سلول‌های لایه بازال اپیدرم هستند. تا حد زیادی می‌توان گفت که نه‌تنها شایع ترین سرطان پوست بلکه یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها است. این سرطان معمولاً بعد از پنجاه‌سالگی ظاهر می‌شود، اما یافتن آن حتی در گروه‌های سنی جوان‌تر به دلیل قرارگرفتن در معرض نور خورشید به طور فزاینده‌ای شایع است. به همین دلیل در واقع، کارسینوم سلول‌های بازال اغلب در پوست صورت (به ویژه بینی، بلکه در گردن و تنه) ایجاد می‌شود، اما می‌تواند در تمام نواحی بدن که بیشتر در معرض نور خورشید قرار دارند، ایجاد شوند.
کارسینوم سلول بازال دارای عوامل خطر متعددی است. افرادی که دارای فنوتیپ هستند، افراد با پوست، چشم و موهای روشن را بیشتر در معرض خطر ابتلا به شایع‌ترین سرطان پوست هستند.
از سوی دیگر عوامل خطر محیطی مثل قرارگرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش به مدت طولانی و بدون محافظت است. نباید فراموش کرد که اشعه ماوراء بنفش نیز از لامپ‌ها و تخت‌های برنزه ساطع می‌شود و برای پوست مضر هستند. اشعه ماوراء بنفش باعث جهش در DNA سلول‌های اپیدرمی می‌شود که وقتی در ژن‌های حیاتی برای کنترل تکثیر سلولی رخ می‌دهد منجر به ایجاد تومور می‌شود. به همین دلیل، کسانی که به کارسینوم سلول بازال مبتلا شده‌اند، ممکن است در معرض خطر تشکیل کارسینوم سلول بازال دیگر یا انواع دیگر تومورهای پوستی ناشی از قرارگرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش باشند.
در بین عوامل خطر بسیار نادرتر، استعداد ژنتیکی است که خود را به صورت بیماری سندرم گورلین – گولتز نشان می‌دهد نیز می‌تواند عامل ابتلا به شایع ترین سرطان پوست باشد.
علل ایجاد شایع‌ترین سرطان پوست (کارسینوم سلول بازال)
کارسینوم سلول بازال زمانی شکل می‌گیرد که سلول‌های بازال پوست یک جهش DNA ایجاد کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که آسیب DNA سلول‌های پایه عمدتاً ناشی از اشعه ماوراء بنفش (UV) موجود در نور خورشید و لامپ‌های برنزه است.
در واقع، مطالعات در ادبیات ارتباط بین قرارگرفتن طولانی مدت محافظت نشده در معرض نور خورشید و بروز کارسینوم سلول بازال را نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد نور فرابنفش (UV) عامل اصلی سرطان باشد.
با این حال، عوامل خطر دیگری نیز وجود دارند که مستعد شروع آن هستند، از جمله:
- پوست و رنگ روشن
- سن بالاتر: کارسینوم سلول بازال بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود. با این حال، موارد بیشتری از این بیماری در گروه سنی 20-30 سال توصیف می‌شود.
- سابقه خانوادگی سرطان‌های پوست
- سابقه کارسینوم سلول بازال: افرادی که قبلاً کارسینوم سلول بازال داشته‌اند بیشتر احتمال دارد عود کنند.
- داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی
همچنین بخوانید: علل سرطان پوست
علائم و نشانه‌های شایع‌ترین سرطان پوست (کارسینوم سلول بازال)
کارسینوم سلول بازال علائم آشکاری ندارد. با این حال، به عنوان یک علامت واضح، رشد یک نئوفرم وجود دارد که تمایل دارد با گذشت زمان ناپدید نشود. نشانه‌های آن می‌تواند به شرح زیر باشد :
- زائده های شفاف: اگر آسیب ببیند، ممکن است خونریزی کند و منجر به ایجاد پوسته شود.
- زائده‌های قهوه‌ای، سیاه یا آبی با حاشیه برآمده و شفاف
- زائده های صاف و پوسته‌پوسته با لبه برجسته
- زائده های سفید، با مرزهای نامشخص
تشخیص شایع ترین سرطان پوست (کارسینوم سلول بازال)
تشخیص کارسینوم سلول بازال معمولاً توسط متخصص پوست انجام می‌شود. معاینه باید شامل شرح‌حال و معاینه فیزیکی ضایعه باشد. تاریخچه بالینی شامل سؤالاتی در مورد سابقه خانوادگی سرطان‌های پوست و فراوانی ظاهر ضایعات است.
همچنین برای پزشک مهم است که بفهمد ضایعه از چه زمانی ایجاد شده است، آیا در طول زمان تغییر کرده است، آیا رشد دردناک است و آیا ضایعات پوستی دیگری وجود دارد یا خیر.
تشخیص ممکن است شامل انجام بیوپسی پوست، از طریق برداشتن بخشی از ضایعه یا کل ضایعه باشد که سپس توسط آناتوموپاتولوژیست بررسی می‌شود.
درمان شایع‌ترین سرطان پوست (کارسینوم سلول بازال)
درمان کارسینوم سلول بازال با توجه به ویژگی‌های تومور متفاوت است. اول از همه، پیشگیری ضروری است که شامل:
- قرارگرفتن در معرض آفتاب در چند ساعت با شاخص UV پایین
- محافظت کافی و مداوم از پوست
- بررسی مداوم وضعیت پوست و بررسی‌های دوره‌ای توسط متخصص در صورت داشتن سابقه خانوادگی یا مستعد ابتلا به سرطان پوست.
پس از تشخیص، درمان بر اساس اندازه، نوع و محل ضایعه متفاوت است. یکی از اولین انتخاب‌های درمانی، برداشتن کامل ضایعه با جراحی است که در آن جراح یا متخصص پوست، ضایعه و برخی از حاشیه‌های اطراف پوست سالم را به طور کامل برمی‌دارد. حواشی نیز توسط پاتولوژیست تجزیه‌وتحلیل می‌شود تا از وجود سلول‌های سرطانی رد شود.
درمان دیگری که می‌توان انجام داد کورتاژ است، یعنی برداشتن سطح ضایعه با ابزاری که ضایعه تومور را خراش داده و می‌سوزاند. این درمان اولین انتخاب برای تومورهایی است که کوچک هستند و احتمال عود کمی دارند.
انجماد نوعی درمان است که شامل انجماد سلول‌های سرطانی با نیتروژن مایع است که کرایوسرجری نامیده می‌شود. در ضایعات کوچک نشان‌داده‌شده است.
در موارد شدید، ممکن است پرتودرمانی در نظر گرفته شود، به‌خصوص در مواردی که جراحی امکان‌پذیر نباشد. به‌ندرت، کارسینوم می‌تواند به غدد لنفاوی مجاور متاستاز دهد. اما در این موارد باید داروهای خاص یا شیمی درمانی در نظر گرفته شود .
همچنین مطالعه کنید : چه چیزی باعث عود سرطان می‌شود؟
