نوع سرطان ریه مشخص میکند که سرطان ریه از کدام یک از انواع سلولهای ریه ایجاد شده است. دانستن این موضوع به پزشک کمک میکند تا مناسبترین روش درمانی را برای بیمار انتخاب کند. در این مطلب، به انواع سرطان ریه خواهیم پرداخت؛ با ایران سرطان همراه باشید. سرطان ریه یک تومور بدخیم در بافت ریه است. تومور میتواند در برونشها یا در بافت اسفنجی ریه یافت شود. توموری که از ریه شروع میشود به عنوان سرطان اولیه ریه شناخته میشود. تومورهای ریه ممکن است به دلیل سرطانی باشد که از طریق خون از قسمت دیگری از بدن مانند سینه، روده یا پروستات پخش شده است. این سرطانها ریه ثانویه یا متاستاز نامیده میشوند.
مانند سایر سرطانها، سرطان ریه نتیجه رشد و تکثیر کنترل نشده سلولها در ریهها است. با گذشت زمان، این رشد سلولی غیرطبیعی به تودهای بزرگتر تبدیل میشود که شروع به حمله به بخشهای عملکردی ریه میکند و بر تنفس تأثیر میگذارد و باعث درد و علائم مرتبط با از دست دادن عملکرد طبیعی ریه میشود. پزشکان این دسته از سلولهای غیرطبیعی را تومور مینامند. این سلولهای غیرطبیعی به طور غیرقابل کنترلی رشد و تقسیم میشوند و در صورت عدم درمان، در نهایت در سراسر بدن پخش میشوند.

پیش از این که به انواع سرطان ریه بپردازیم، بهتر است بدانید سرطانی که از ریه شروع میشود، سرطان اولیه ریه نامیده میشود. در صورتی که سرطان در قسمت دیگری از بدن ایجاد شده و سپس به ریه گسترش یافته باشد، سرطان ثانویه ریه یا متاستاز ریه نامیده میشود.
انواع مختلفی از سرطان اولیه ریه وجود دارد که به دو گروه اصلی تقسیم میشوند:
- سرطان ریه سلول کوچک (SCLC)
- سرطان ریه سلول غیرکوچک (NSCLC)
- شایعترین نوع سرطان ریه، سرطان ریه سلول غیرکوچک یا همان NSCLC است.
سرطان ریه سلول کوچک (SCLC)
یکی از انواع سرطان ریه، سرطان سلول کوچک است. حدود ۱۵ تا ۲۰ مورد از هر ۱۰۰ مورد تشخیصداده شده سرطان ریه (حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد)، از نوع سرطان ریه سلول کوچک هستند. SCLC تقریبا در تمام موارد ناشی از سیگارکشیدن است. این نوع سرطانها خیلی زود گسترش مییابند. سرطان ریه سلول کوچک در گروه تومورهای نورواندوکرین نیز طبقهبندی میشود. تومورهای نورواندوکرین، تومورهایی هستند که در سلولهای خاصی به نام سلولهای عصبی و غدد درونریز (سلولهای نورواندوکرین) شروع به رشد میکنند.
سلولهای نورواندوکرین، صفاتی مشابه سلولهای عصبی و سلولهای تولیدکننده هورمون دارند. تومور نورواندوکرین جزو تومورهای نادر است و میتواند در هر نقطه از بدن ایجاد شود. بیشتر تومورهای نورواندوکرین در ریهها، آپاندیس، روده کوچک، راست روده و پانکراس رشد میکنند. در این نوع سرطان ریه، به دلیل احتمال بالای پخش شدن سلولهای سرطانی، جراحی کاربرد کمتری دارد. در صورت انجام جراحی، پرتودرمانی پس از جراحی میتواند امکان عود این نوع سرطان را بهشدت کاهش دهد.

سرطان ریه سلول غیرکوچک (NSCLC)
حدود ۸۰ تا ۸۵ مورد از هر ۱۰۰ مورد تشخیصدادهشدۀ سرطان ریه (حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد)، از نوع سرطان ریه سلول غیرکوچک هستند. سه نوع اصلی NSCLC عبارتند از: آدنوکارسینوم، سرطان سلول سنگفرشی و سرطان سلول بزرگ.
همۀ این انواع در یک گروه قرار میگیرند؛ زیرا رفتار مشابهی داشته و به درمان، پاسخ مشابهی میدهند.
آدنوکارسینوم
رایجترین نوع سرطان ریه سلول غیرکوچک است و در سلولهای غدد سازنده مخاط که در مجاری تنفسی قرار دارند، ایجاد میشود. حدود ۴۰٪ از سرطانهای ریه، آدنوکارسینوم هستند. اغلب موارد آدنوکارسینوم با سیگار کشیدن در ارتباط هستند؛ اما در میان افرادی که در طول عمر خود کمتر از ۱۰۰ نخ سیگار کشیدهاند (غیرسیگاریها)، آدنوکارسینوم رایجترین شکل سرطان ریه است.
یک نوع فرعی از آدنوکارسینوم یعنی کارسینوم برونکیولوآلوئولار در خانمهای غیرسیگاری رایجتر بوده و ممکن است بقای طولانیمدت بهتری را به همراه داشته باشد.
سرطان سلول سنگفرشی
این نوع سرطان، در سلولهایی که سطح داخلی مجاری تنفسی را میپوشانند، ایجاد میشود. شایعترین علت سرطان سلول سنگفرشی، قرارگرفتن طولانیمدت در معرض دود سیگار است.
سرطان سلول بزرگ
سلولهای سرطانی در زیر میکروسکوپ، بسیار بزرگ و گرد به نظر میرسند. حدود ۹٪ سرطانهای ریه، از نوع سرطان سلول بزرگ هستند.
انواع دیگر سرطان ریه سلول غیرکوچک
در صورتی که سلولهای سرطانی در زیر میکروسکوپ به اندازه کافی رشد و تکامل پیدا نکرده باشند، پزشک نمیتواند نوع سرطان را تشخیص دهد. با انجام آزمایشهای بیشتر، اطلاعات بیشتری در مورد نوع سرطان به دست خواهد آمد.
سایر سرطانهایی که بر ریهها تأثیرگذار هستند!
انواع دیگری از تومورها نیز در ریه یافت میشوند. این تومورها خیلی شایع نیستند:
- تومورهای غدد بزاقی
- سارکوم ریه
- لنفوم ریه
روش درمان این نوع سرطانها با SCLC و NSCLC متفاوت است.
نوع بسیار نادری از سرطان ریه که دقیقاً در بالای ریه رشد میکند، تومور پانکوست (Pancoast) نامیده میشود. این تومورها علائم بسیار خاصی را ایجاد میکنند. سرطانی نادر به نام مزوتلیوما از سلولهای لایۀ محافظ ریه (پردۀ جنب) شروع میشود.
برای تشخیص نوع سرطان ریه، از تصویربرداری پزشکی مانند سیتیاسکن یا آزمایش میکروسکوپی سلولهای خلط استفاده میشود. در بیشتر موارد، برای تعیین دقیق نوع سرطان ریه، از توده ریوی نمونهبرداری شده و به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال میشود. متخصص پاتولوژی، نمونه ارسالی را بررسی میکند و از روی شکل و سایر خصوصیات سلول و انجام سایر آزمایشات، سرطانیبودن نمونه ارسالی مشخص میشود.