ضعف و خستگی بعد از شیمی درمانی شرایطی است که بیش از ۸۰ درصد از بیماران تحت درمان سرطان تجربه می‌کنند. خستگی تجربه شده در سرطان با خستگی که یک فرد سالم در نتیجه فعالیت‌های روزانه احساس می‌کند، متفاوت است.
زیرا بیمارانی که تحت درمان سرطان قرار می‌گیرند، ممکن است در مدت کوتاهی خسته شوند و حتی در صورت استراحت نیز ضعف آن‌ها از بین نرود. خستگی بعد از شیمی درمانی معمولاً با پایان درمان به پایان می‌رسد یا ممکن است برای چندین ماه ادامه یابد.
شما می‌توانید کیفیت زندگی خود را در طول فرآیند درمان سرطان با یادگیری در مورد علل شایع خستگی و راه‌های مقابله با خستگی در بیماران تحت درمان‌های سرطان مانند شیمی درمانی و رادیوتراپی بهبود بخشید. در این بخش از ایران سرطان تمام سؤالات شما در مورد خستگی بعد از شیمی درمانی را پاسخ خواهیم داد. با ما همراه باشید.
خستگی بعد از شیمی درمانی چگونه است؟
اگرچه علت خستگی و ضعف، که در نتیجه شیمی درمانی و رادیوتراپی قابل مشاهده است، به طور دقیق مشخص نیست، اما ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد:
- دارو‌هایی که برای درمان سرطان استفاده می‌شوند، می‌توانند باعث بی‌خوابی شوند. خواب نامنظم یکی از دلایل خستگی است.
- برخی از دارو‌های مورد استفاده در شیمی درمانی با جلوگیری از تولید گلبول‌های قرمز کافی در بدن باعث کم خونی می‌شوند. کم خونی می‌تواند باعث خستگی شود.
- شیمی درمانی برای از بین بردن سلول‌هایی که به طور غیرقابل کنترلی تکثیر می‌شوند و باعث سرطان می‌شوند، استفاده می‌شود. شیمی درمانی می‌تواند به سلول‌های سالم و همچنین سلول‌های سرطانی آسیب برساند. از آنجایی که انرژی اضافی برای ترمیم بافت بدن صرف می‌شود، ممکن است احساس خستگی کنید.
- عوارض جانبی که در نتیجه درمان مشاهده می‌شود مانند تهوع، استفراغ، کاهش اشتها نیز می‌تواند باعث خستگی شود.
خستگی بعد شیمی درمانی چند روز طول می‌کشد؟
بیماران سرطانی اغلب در روز‌های بعد از جلسه شیمی درمانی احساس خستگی می‌کنند. ممکن است احساس خستگی تا شیمی درمانی بعدی یا بعد از پایان کامل روند درمان، کاهش یابد یا تا چند ماه بعد ادامه یابد. همچنین امکان دارد برخی از بیماران تا یک سال احساس خستگی کنند.
سطح خستگی ممکن است در بیمارانی که درمان رادیوتراپی دریافت می‌کنند، معمولاً تا اواسط درمان افزایش یابد. احساس ضعف و خستگی امکان دارد تا پایان درمان ادامه یابد. با این حال چند ماه پس از پایان درمان، خستگی ممکن است فروکش کند.
چگونه با خستگی در روند درمان کنار بیاییم؟
از آنجایی که خستگی تجربه شده در درمان سرطان می‌تواند به دلیل عوامل زیادی رخ دهد، ممکن است نتوان یک علت واحد را شناسایی کرد و آن را از بین برد. به همین دلیل برای مقابله با خستگی که یکی از عوارض رادیوتراپی و شیمی درمانی است، می‌توان عاداتی برای پیشگیری از خستگی به دست آورد. برخی از این عادات عبارتند از :
تغذیه کافی برای مقابله با خستگی بعد از شیمی درمانی
توصیه می‌شود بیماران سرطانی برای مقابله با خستگی، کالری و پروتئین مورد نیاز خود را که با بیماری افزایش می‌یابد، تأمین کنند. هنگامی که دریافت پروتئین کافی حاصل نشود، از دست دادن توده چربی و تجزیه عضلانی ممکن است در بیماران سرطانی رخ دهد. این مورد ممکن است باعث شود بیماران احساس خستگی بیشتری کنند.
نکته دیگری که در درمان سرطان باید مورد توجه قرار گیرد، دریافت کالری است. بدن برای تولید انرژی به کالری نیاز دارد. این نیاز در بدن بیماران سرطانی بیشتر است. بنابراین توصیه می‌شود به کالری دریافتی روزانه توجه کنید.
سایر گروه‌های غذایی که در صورت مصرف منظم در طول فرآیند درمان به بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کنند، کربوهیدرات‌ها، ویتأمین‌ها و مواد معدنی هستند. برای تأمین این نیاز‌های تغذیه‌ای، توصیه می‌شود بیماران سرطانی به جای ۳ وعده غذایی اصلی، ۴ تا ۶ وعده غذایی در روز مصرف کنند.
اگر به دلیل از دست دادن اشتها، حالت تهوع یا تغییر طعم به دلیل خود سرطان یا درمان آن، نمی‌توانید تغذیه کافی دریافت کنید، می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید. با استفاده از حمایت‌های تغذیه‌ای پزشکی توصیه شده توسط پزشک، می‌توانید به منابع غذایی مورد نیاز بدن خود برسید و با خستگی راحت‌تر کنار بیایید.
ورزش روزانه برای مقابله با خستگی بعد از شیمی درمانی
ورزش منظم می‌تواند به داشتن انرژی بیشتر، کاهش فشار خون و احساس خوب کمک کند. شما می‌توانید یک نوع ورزشی را انتخاب کنید که از آن لذت می‌برید و شامل فعالیت‌های سبک مانند پیاده روی می‌شود.
همچنین می‌توانید ورزشی را انتخاب کنید که ورزش و احساسات مثبت را ترکیب کند، مانند یوگا. اگر مدتی است که ورزش نمی‌کنید، می‌توانید با سرعت کم شروع به ورزش کردن کنید. با این حال، اگر شرایطی مانند متاستاز استخوان وجود دارد، ابتدا باید با پزشک خود مشورت کنید.
خواب منظم برای مقابله با خستگی بعد از شیمی درمانی
خواب کافی می‌تواند به بیماران سرطانی کمک کند تا انرژی مورد نیاز خود را در طول روز پیدا کنند. می‌توان مراقب بود که برای خواب منظم تغییراتی در برنامه روزانه ایجاد نشود. زیرا تغییر در برنامه روزانه می‌تواند بر خواب تأثیر منفی بگذارد.
برای داشتن خوابی بدون وقفه در شب می‌توانید مراقب باشید که در طول روز بیش از ۱ ساعت دراز نکشید و قبل از خواب در معرض محرک‌هایی مانند تلویزیون قرار نگیرید. همچنین می‌توانید به خوابیدن و بیدار شدن هر روز در یک ساعت مشخص و ۷-۸ ساعت خواب توجه کنید.
