شاید اغلب مردم با خطرات بیشتر ابتلا به سرطان در سنین میانسالی آشنا باشند و یا برخی گمان کنند که سرطان رابطه‌ای با سن ندارد. در این بخش از ایران سرطان قصد داریم تا درمورد رابطه سن با سرطان بپردازیم و بررسی کنیم که چه سرطانی، در چه سنی رایج است.
رابطه سن و سرطان
ارتباط بین سرطان و سن برای بسیاری از مردم تعجب‌آور است. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ توسط متخصصان کشور بریتانیا انجام شد، نشان داد که اکثر مردم (۶۴٪) فکر می‌کردند سرطان مرتبط با سن نیست. بیان شده است که آگاهی از ارتباط بین خطر سرطان و سن به ویژه در بریتانیا در مقایسه با سایر کشور‌ها پایین است.
یکی از دلایل این امر این است که داستان‌های بیماران سرطانی نسبتاً جوان‌تر بیشتر از داستان‌های بیماران مسن‌تر در رسانه‌ها دیده می‌شود. داستان یک بیمار جوان سرطانی، اگرچه به نظر می‌رسد بسیار کمتر است، اما بیشتر درخور خبر است.
از هر ۱۰۰ مورد جدید سرطان فقط ۱ مورد زیر ۲۴ سال تشخیص داده می‌شود. البته موارد سرطان جوان از اهمیت پزشکی بالایی برخوردار هستند و هر بیمار منحصر به فرد است، اما از نظر دیده شدن و توجه آن‌ها در رسانه‌ها، بیشتر از آنچه که هستند، دیده می‌شوند.
خطرات بیشتر ابتلا به سرطان در سنین میانسالی
سلول‌های ما با افزایش سن بیشتر مستعد ابتلا به سرطان می‌شوند، چرا؟ علت این است که سلول‌های ما توسط مولکول DNA اداره می‌شوند که حاوی یک کد منحصر به فرد است که مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها را حمل می‌کند و سلول‌ها را به درستی کار می‌کند. سلول‌های خود و DNA خود ( سنتز DNA ) را برای حفظ سلامت بدن تکثیر می‌کنند.
همانطور که مشخص است، علت اصلی سرطان، تکثیر کنترل نشده سلول در نتیجه تجمع آسیب DNA است. ما در زندگی روزمره خود در معرض بسیاری از مواد سرطان‌زا هستیم. سیستم ترمیم DNA در بدن ما به طور مؤثر آسیب‌های DNA را ترمیم می‌کند. علاوه بر این، سلول‌های سیستم ایمنی ما نیز سلول‌هایی را که به طور غیرقابل کنترلی تکثیر می‌شوند، از بین می‌برند.
با افزایش سن و افزایش قرار گرفتن در معرض مواد سرطان‌زا، آسیب DNA به طور مؤثر قابل ترمیم نیست و سیستم ایمنی ضعیف می‌شود. اساساً در نتیجه این موارد، تکثیر غیر طبیعی در سلول‌ها رخ می‌دهد.
اگرچه سرطان، بیماری دوران سالمندی است، اما در سنین پایین نیز قابل مشاهده است. عوامل ارثی، مواجهه شدید با مواد سرطان‌زا و شیوه زندگی در بروز این وضعیت مؤثر است.
جهش‌ها ممکن است به طور تصادفی رخ دهند، اما عواملی مانند آفتاب گرفتن، سیگار کشیدن یا اشعه ماوراء بنفش احتمال وقوع آن‌ها را افزایش می‌دهند. به همین دلیل مهم است که از عواملی که می‌توان از آن‌ها اجتناب کرد، آگاه بود.
رابطه سرطان و سالمندی باید برای ما چه معنایی داشته باشد؟
متأسفانه ما نمی‌توانیم از روند پیری جلوگیری کنیم. اما دانستن اینکه چگونه خطر سرطان افزایش می‌یابد، شروع مهمی برای تحقیق و آگاهی است. به عنوان مثال، مهم است که بدانید سیگار کشیدن، مصرف زیاد الکل و بالا رفتن سن مکانیسم‌های مشابهی را طی می‌کند که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. جهش‌های سرطان‌زا می‌توانند در مولکول‌هایی که ایمنی مکانیسم ترمیم DNA را تضمین می‌کنند و سرعت آسیب را افزایش می‌دهند، رخ دهد.
بهترین نمونه از سرطان‌هایی که خطر آن‌ها با افزایش سن افزایش می‌یابد، سرطان‌های روده بزرگ، سینه، پروستات، ریه و دهانه رحم هستند. به این دلایل، اکثر غربالگری‌های سرطان برای تشخیص زودهنگام بین سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی شروع می‌شود.
پیری، ناگهانی اتفاق نمی‌افتد و همه به سرطان مبتلا نمی‌شوند. با این حال، آگاهی از بدن خود، توجه به تغییرات غیر طبیعی و دائمی با در نظر گرفتن عوامل خطری که باید کاهش دهیم، ممکن است با افزایش سن اهمیت بیشتری پیدا کند.
اکثر تغییرات فیزیکی که تجربه می‌کنیم سرطان نیستند، اما اگر کنترل شوند، در مراحل اولیه تشخیص داده شوند، احتمال موفقیت‌آمیز بودن درمان بیشتر است. در صورت تغییر فیزیکی که متوجه شدید طبیعی نیست و از بین نمی‌رود، با پزشک خود مشورت کنید.
خطرات سرطان بین 1 تا 49 سالگی
بروز تومور‌ها در افراد جوان کم است؛ اما باید به فکر ارتقا سلامتی و پیشگیری از ابتلا در آینده باشند. در این گروه سنی در واقع کمترین میزان تومور‌ها متمرکز است. از جمله راهکار‌هایی که بیشتر به کاهش احتمال بیماری کمک می‌کند می‌توان به ترک سیگار، حفظ وزن سالم، پیروی از یک رژیم غذایی غنی از غلات کامل، میوه، سبزیجات و حبوبات اشاره کرد.
علاوه بر این، واکسیناسیون علیه ویروس پاپیلومای انسانی ( HPV ) برای کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های مرتبط با عفونت ویروس پاپیلومای انسانی، مانند سرطان آلت تناسلی یا اوروفارنکس، توصیه و به صورت رایگان به نوجوانان ارائه می‌شود.
حتی با توجه به کاهش بروز در این گروه سنی برای اهداف پیشگیری، مهم است که بیشترین تومور‌ها را در نظر بگیریم. سرطان بیضه تا حد زیادی در بین جوانان شایع‌ترین سرطان است (۱۲ درصد از سرطان‌ها را شامل می‌شود)، پس از آن ملانوم (۱۰ درصد) و لنفوم (۸ درصد) قرار دارند.
با این حال، برخی رفتار‌ها و عادات در مردان جوان می‌تواند خطرات مرتبط با این نوع سرطان‌ها را کاهش دهد. به عنوان مثال، انجام خودآزمایی بیضه‌ها مهم است، این خودآزمایی، آزمایشی است که برای پسران و مردان جوان توصیه می‌شود تا هر گونه توده مشکوک را شناسایی کنند تا به پزشک گزارش دهند. برای ملانوما توصیه می‌شود خود را بیش از حد در معرض نور خورشید قرار ندهید و در هر صورت همیشه به یاد داشته باشید که از کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید. اشعه ماوراء بنفش در واقع یکی از عوامل خطر اصلی برای شروع ملانوم است و آفتاب سوختگی نوجوانان با ایجاد ملانوم در برخی از نواحی بدن مانند تنه مرتبط است.
حتی در مورد سرطان‌های پوست، خودآزمایی می‌تواند در شناسایی ضایعات مشکوک برای گزارش به پزشک مفید باشد. به ویژه، نظارت بر خال‌ها، به خصوص اگر تعداد زیادی از آن‌ها وجود داشته باشد، ضروری است و خال‌هایی که عجیب به نظر می‌رسند یا بزرگ هستند، در طول زمان تغییر می‌کنند، نامتقارن یا دارای لبه‌های نامنظم هستند، باید پیگیری شود.
خطرات سرطان در ۵۰ تا ۶۹ سالگی
در این گروه سنی، بروز سرطان به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. شایع‌ترین تومور‌ها سرطان پروستات، سرطان ریه و سرطان کولورکتال است. حتی در این گروه سنی هنوز هم اتخاذ رفتار‌ها و عادات سالم اهمیت دارد. علاوه بر این، همچنین باید به هر شرایطی که در طول سال‌ها ایجاد شده است، توجه شود؛ مانند: دیابت و به همه آن زنگ خطر‌هایی که می‌توانند نشانه شروع تومور باشند.
برای تشخیص زودهنگام تومور‌های کولورکتال است که بین سنین ۵۰ تا ۶۹ سالگی، پیروی از برنامه‌های غربالگری که ممکن است شامل جستجوی خون مخفی در مدفوع یا رکتوسیگموئیدوسکوپی بسته به منطقه باشد، پیشنهاد می‌شود.
بعد از ۷۰ سالگی
بعد از سن ۷۰ سالگی است که بیشتر تشخیص‌های سرطان متمرکز می‌شوند، به ویژه آن‌هایی که پروستات، ریه و کولورکتال را تحت تأثیر قرار می‌دهند. بروز سرطان مثانه نیز رو به افزایش است. حتی در این سن، توجه به ظاهر احتمالی علائمی که ممکن است نشان دهنده وجود تومور باشد و اتخاذ عادات و رفتار‌های سالم همچنان نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.
برای ایجاد سرطان، اثرات عوامل خطر متعدد باید انباشته شود. بنابراین، تلاش برای اجتناب از آن‌ها یا مهار آن‌ها تا حد امکان، حتی به عنوان یک فرد مسن، می‌تواند همچنان احتمال ابتلا به بیماری را کاهش دهد. با این حال، پیشگیری برای افراد بالای ۷۰ سال باید مشکلاتی را که ممکن است در این مراحل زندگی ایجاد شود، از وزن اضافی که ر‌هایی از آن دشوار است تا محدودیت‌های حرکتی و وجود بیماری‌های دیگر، در نظر بگیرد. بنابراین، اگر برخی از توصیه‌ها معتبر باقی بمانند، مانند: پرهیز از قرار گرفتن در معرض نور خورشید بدون محافظت و ترک سیگار، ممکن است برخی دیگر بر اساس امکانات هر فرد نیاز به اصلاح داشته باشند. برای مثال، اگر انجام فعالیت بدنی ساختاریافته بیش از حد خسته‌کننده شود، ممکن است تلاش برای حرکت در محیط، حتی اگر فقط در خانه باشد، مفید باشد.
