بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالانه حداقل 200000 نفر بر اثر سرطان مربوط به محل کار خود جان خود را از دست می‌دهند. میلیون‌ها کارگر در معرض خطر ابتلا به سرطان‌هایی مانند سرطان ریه و مزوتلیوما (یک سرطان بدخیم پوشش داخلی حفره قفسه سینه) در اثر استنشاق الیاف آزبست و دود تنباکو یا سرطان خون ناشی از قرار گرفتن در معرض بنزن در محل کار خود هستند. با این حال، خطرات سرطان شغلی قابل پیشگیری است.
شایع‌ترین سرطان‌هایی که در محل کار افراد به آن‌ها مبتلا می‌شوند، چیست؟
سرطان ریه، مزوتلیوما و سرطان مثانه از شایع‌ترین انواع سرطان‌های شغلی هستند. در حال حاضر حدود 125 میلیون نفر در سراسر جهان در محل کار در معرض آزبست قرار دارند و حداقل 90000 نفر در سال بر اثر بیماری‌های مرتبط با آزبست جان خود را از دست می‌دهند. هزاران نفر دیگر از سرطان خون ناشی از قرار گرفتن در معرض بنزن، یک حلال آلی که به طور گسترده توسط کارگران از جمله در صنایع شیمیایی و الماس استفاده می‌شود، فوت می‌کنند.
خطر ابتلا به سرطان در میان کارگرانی که محل کارشان الزامات حفاظت از ایمنی و بهداشت و اقدامات مهندسی لازم برای جلوگیری از آلودگی هوا با مواد سرطان زا را ندارند، بالاترین میزان است. برای مثال، کارگرانی که در محل کار خود به شدت در معرض دود سیگار قرار دارند، در مقایسه با افرادی که در محیط‌های بدون دود کار می‌کنند، دو برابر در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه هستند.
کنترل مواد سرطان زا در مشاغل کشورهای توسعه یافته
در حال حاضر بیشترین مرگ و میر ناشی از سرطان بوجود آمده از عوامل خطر شغلی در کشورهای توسعه یافته رخ می‌دهد. این موضوع نتیجه استفاده گسترده از مواد سرطان زا مختلف مانند آزبست آبی، نفتیلامین و بنزن در 20-30 سال پیش است. امروزه در کشورهای توسعه یافته کنترل‌های شدیدتری بر روی این مواد سرطان‌زای شناخته شده در محیط کار وجود دارد. با این حال، فرآیندهای کاری شامل استفاده از مواد سرطان‌زا مانند آزبست سفید(کریزوتیل)، آفت‌کش‌ها و آن‌هایی که در تولید تایر و تولید رنگ استفاده می‌شوند به کشورهایی با اجرای سخت‌گیرانه‌تر استانداردهای بهداشت حرفه‌ای منتقل می‌شوند.
اگر استفاده بی‌رویه از مواد سرطان زا در کشورهای در حال توسعه ادامه یابد، افزایش قابل توجهی در سرطان شغلی در دهه‌های آینده قابل انتظار است. کنترل مواد سرطان‌زا در محیط کار باید جزء کلیدی هر برنامه ملی کنترل سرطان باشد.
کاهش خطر ابتلا به سرطان در محیط کار چگونه است؟
برای محافظت از کارگران در برابر سرطان شغلی، WHO (سازمان جهانی بهداشت) از دولت‌ها و صنعت می‌خواهد که اطمینان حاصل کنند که محل‌های کار به اقدامات کافی برای رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی مجهز شده‌اند و از آلاینده‌های خطرناک عاری هستند. کارآمدترین راه برای پیشگیری از سرطان شغلی اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد سرطان زا است. برخی از مداخلات ساده‌ای که می‌تواند از صدها هزار ابتلا به سرطان شغلی جلوگیری کند، عبارتند از:
- استفاده از آزبست را متوقف کنید.
- حلال‌ها و فن آوری‌های آلی بدون بنزن را معرفی کنید که کروم سرطان زا را به شکل غیر سرطان زا تبدیل می‌کند.
- ممنوعیت استعمال دخانیات در محل کار
- برای افرادی که زیر نور آفتاب کار می‌کنند، لباس‌های محافظ تهیه کنید.
WHO توصیه‌های سیاستی را برای کمک به کشورها برای توقف استفاده از مواد سرطان‌زا در محیط کار ارائه می‌کند و آخرین اطلاعات را در اختیار وزارتخانه‌های بهداشت قرار می‌دهد تا استدلال‌ها و قوانین بهداشتی را برای پاکسازی محیط‌های کار از مواد سرطان‌زا تنظیم کنند. اخیراً سازمان جهانی بهداشت بیانیه‌ای رسمی صادر کرد و به کشورها هشدار داد که استفاده از آزبست را متوقف کنند. مواد جایگزین مطمئن‌تری برای جایگزینی آزبست وجود دارد، به عنوان مثال استفاده از الیاف کاج در تولید مصالح ساختمانی سیمانی.
راه‌های پیشگیری از سرطان
اطلاعات پیشگیری از سرطان همچنان در حال توسعه است. در این قسمت به بررسی برخی از آن‌ها پرداخته‌ایم. این موارد، عبارتند از:
از تنباکو استفاده نکنید
سیگار با بسیاری از انواع سرطان از جمله سرطان ریه، دهان، گلو، حنجره، پانکراس، مثانه، دهانه رحم و کلیه مرتبط است. حتی قرار گرفتن در اطراف دود سیگار یا تنباکو ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد. همچنین دوری از تنباکو یا تصمیم به توقف مصرف آن راه مهمی برای کمک به پیشگیری از سرطان است.
رژیم غذایی سالم داشته باشید
اگرچه خوردن غذاهای سالم نمی‌تواند پیشگیری از سرطان را تضمین کند، اما ممکن است این خطر را کاهش دهد. برای داشتن رژیم غذایی سالم موارد زیر را در نظر بگیرید:
میوه و سبزیجات فراوان بخورید
رژیم غذایی خود را بر پایه میوه‌ها، سبزیجات و سایر مواد غذایی از منابع گیاهی مانند غلات کامل و لوبیاها قرار دهید. همچنین استفاده از قند و چربی تصفیه شده از منابع حیوانی را محدود کنید.
مصرف گوشت‌های فرآوری شده را محدود کنید
خوردن گوشت فرآوری شده اغلب می‌تواند خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان را افزایش دهد. افرادی که از رژیم مدیترانه‌ای حاوی روغن زیتون فرابکر و آجیل مخلوط استفاده می‌کنند، ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش دهند. رژیم غذایی مدیترانه‌ای بیشتر بر روی غذاهای گیاهی مانند میوه‌ها و سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و آجیل تمرکز دارد. افرادی که از رژیم غذایی مدیترانه‌ای پیروی می‌کنند، چربی‌های سالم مانند روغن زیتون را به جای کره ترجیح می‌دهند. همچنین به جای گوشت قرمز، ماهی می‌خورند.
وزن مناسب خود را حفظ کنید و از نظر بدنی فعال باشید
داشتن وزن مناسب ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را کاهش دهد. به عنوان مثال: سرطان سینه، پروستات، ریه، روده بزرگ و کلیه. فعالیت بدنی نیز مهم است؛ علاوه بر کمک به کنترل وزن، فعالیت بدنی به تنهایی ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه و سرطان روده بزرگ را کاهش دهد. انجام هر میزان فعالیت بدنی برای سلامتی مفید است.
از خود در برابر نور خورشید محافظت کنید
سرطان پوست یکی از شایع‌ترین انواع سرطان و یکی از قابل پیشگیری‌ترین آن‌هاست. از ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر از نور خورشید دوری کنید. در این ساعات پرتوهای خورشید قوی هستند. زمانی که در خارج از منزل هستید، تا حد امکان در سایه بمانید. عینک آفتابی و کلاه لبه پهن نیز کمک کننده است. لباسی بپوشید که تا حد امکان پوست را بپوشاند. از پوشش سر و عینک آفتابی استفاده کنید. در مصرف کرم ضد آفتاب کوتاهی نکنید. حتی در روزهای ابری از کرم ضد آفتاب با طیف وسیع با SPF حداقل 30 استفاده کنید.
کلام آخر
سرطان یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است و پیشگیری از سرطان به یک چالش مهم بهداشت عمومی تبدیل شده است. با روش‌های پیشگیری از سرطان در محیط کار و رعایت نکاتی که ذکر کردیم، می‌توانید از خطر ابتلا به سرطان در محیط کار را کاهش دهید.
