سرطان استخوان، یکی از بیماریهای جدی و پیچیدهای است که نیاز به راهنمایی تخصصی و درمان موثر دارد. این نوع سرطان، با تأثیر گذاری بر سلولهای استخوان، به طور مستقیم به ساختارها و عملکرد اسکلت اثر میگذارد. درمان سرطان استخوان نیازمند نه تنها دانش عمیق در زمینههای جراحی استخوان و مفاصل، بلکه همچنین به تجربه درمانی در حوزههای آنکولوژی بالینی و مراقبتهای بهداشتی مختلف است. در ادامه، به بررسی رویکردهای مختلف در درمان سرطان استخوان، از جمله جراحی ارتوپدی، درمانهای آنکولوژیک، و مراقبتهای بهداشتی تخصصی، خواهیم پرداخت. این مطالب با هدف افزایش آگاهی بیماران و ارائه راهنمایی جهت انتخاب بهترین گزینه درمانی برای هر فرد ارائه میشود.

سرطان استخوان چیست؟
بافت استخوانی مانند سایر بافتهای تشکیل دهنده بدن دارای ساختاری زنده، پویا و دائما در حال تغییر است. بافتهای تومور ممکن است در نتیجه تکثیر کنترل نشده سلولهایی با منشاء مختلف و خواص بیولوژیکی در بافت استخوان به دلایل مختلف ایجاد شوند. از آنجایی که بافت استخوان به خوبی در تماس نزدیک با بافتهای اطراف است، انتشار و متاستاز قابل مشاهده است. بنابراین تشخیص و درمان به موقع بسیار مهم است.
انواع سرطان استخوان
در ادامه به انواع سرطان استخوان با توجه به منشاء آنها از سلولهای موجود در بافت میپردازیم.
مولتیپل میلوما
در نوع مولتیپل میلوما که عمدتاً از سلولهای پیش ساز خون در مغز استخوان که در بافت استخوانی قرار دارند، منشأ میگیرد، ممکن است از بافتهای توموری که میتوانند در داخل استخوان سازماندهی شوند، ایجاد شوند. مولتیپل میلوما که بیشتر در بافت استخوانی دیده میشود، به دلیل ویژگیهای مختلف باعث تخریب بافت استخوانی میشود و همچنین ممکن است در فیزیولوژی بدن به ویژه عملکرد کلیهها مشکلاتی ایجاد کند. به خصوص در سنین بالا شایع است.
استئوسارکوم
شایعترین نوع استئوسارکوم در میان سرطانهایی است که از سلولهای سازنده بافت استخوان منشاء میگیرند. منشأ آن از ناحیهای به نام متافیز است که در انتهای استخوانهای بلند مانند استخوان بازو و پا به ویژه در بیماران جوان قرار دارد.
کندروسارکوم
کندروسارکوم که میتواند ویژگیهای بافت استخوانی و بافت غضروفی را نشان دهد و از نواحی غضروفی استخوانهای بلند منشا میگیرد، نوعی سرطان تهاجمی است که معمولا در سنین بالا مشاهده میشود و از استخوانهای نزدیک به بدن منشاء میگیرد.
سارکوم یوینگ
سارکوم یوینگ، یک زیرگروه خاص است که از سلولهای پیش ساز در بافت استخوانی منشا میگیرد، نوعی سرطان استخوان میباشد که در بدنه بلند استخوانها به نام دیافیز دیده میشود و در بیماران جوان بیشتر دیده میشود.

روشهای درمان سرطان استخوان
روشهای درمان سرطان استخوان شامل گسترهای از روشهای پزشکی است که با هدف کنترل و بهبود بیماری بهکار میروند. یکی از اصلیترین روشها، جراحی است که میتواند شامل استخراج تومورها و حتی جراحی تعویض مفاصل باشد. در کنار جراحی، درمانهای آنکولوژیک مانند شیمیدرمانی و درمانهای تابشی نقش مهمی در کنترل علائم ایفا میکنند. شیمیدرمانی با مواد شیمیایی خاص، سلولهای سرطانی را از بین میبرد یا آنها را ضعیف میکند و از گسترش آنها جلوگیری میکند. همچنین، درمانهای تابشی با استفاده از پرتوهای مخرب به سلولهای سرطانی هدفمندتر عمل کرده و باعث مرگ سلولی آنها میشوند. این روشهای گوناگون به صورت ترکیبی یا جداگانه بسته به نوع سرطان، مرحله بیماری و ویژگیهای بیمار مورد استفاده قرار میگیرند.
جراحی برای درمان سرطان استخوان
جراحی یکی از روشهای اساسی درمان سرطان استخوان است که بهمنظور حذف تومورها و بازسازی ساختارهای آسیبدیده انجام میشود. در جراحی سرطان استخوان، هدف اصلی این است که تومورها را بهصورت کامل یا جزئی حذف کرد و در برخی موارد، انجام جراحی تعویض مفاصل ممکن است لازم باشد. این روش معمولاً در مواردی که سلولهای سرطانی به استخوانها نفوذ کرده باشند یا تشکیل تومورها در ناحیههای حساس ایجاد شده باشد، به کار میرود. علاوه بر حذف تومور، جراحی میتواند به عنوان بخشی از برنامههای درمانی گستردهتر نظیر شیمیدرمانی یا تابش نیز بهکار گیرد. این روش با همکاری تیمهای چند رشتهای تخصصی (کمسیون پزشکی) مانند جراحان ارتوپدی و آنکولوژیستها اجرا میشود تا بهترین نتیجهها در کنترل و درمان سرطان استخوان به دست آید.

جراحی قطع عضو در درمان سرطان استخوان
جراحی قطع عضو (Amputation) یک روش جراحی است که در آن بخشی از بدن یا عضوی از بدن از بین میرود. این جراحی معمولاً در موارد خاصی انجام میشود، اغلب به دلیل شدت بالای آسیب یا بیماری در استخوان انجام میشود. یکی از دلایل شایع برای انجام جراحی قطع عضو، وجود تومورهای بدخیم (سرطانی) است که به عنوان آخرین گزینه برای کنترل یا پیشگیری از گسترش بیشتر بیماری انجام میشود.
در مورد سرطان استخوان، جراحی قطع عضو ممکن است در صورتی اجرا شود که سلولهای سرطانی بهطور جدی به استخوان یا عضلات مجاور گسترش یافته باشند و امکان حذف کامل تومور یا حفظ عضو مورد نظر وجود نداشته باشد. این جراحی ممکن است زندگی بیمار را نجات دهد و یا بهبود کیفیت زندگی او را فراهم کند، اما همچنین ممکن است تأثیرات روحی و جسمی مهمی بر روی بیمار داشته باشد. در هر صورت، تصمیم به انجام جراحی قطع عضو با دقت بسیار زیادی توسط یک تیم تخصصی پزشکی گرفته میشود، و نیاز به تحلیل دقیق و مشاوره با بیمار برای تصمیمگیری مناسب و هماهنگ با نیازهای او انجام میشود.
پرتو درمانی برای درمان سرطان استخوان
پرتو درمانی (رادیوتراپی) یکی از روشهای حیاتی در درمان سرطان استخوان است. این فرایند از پرتوهای با انرژی بالا استفاده میکند تا به سلولهای سرطانی هدف برسد و آنها را متلاشی یا ضعیف کند. در صورتی که سلولهای سرطانی در استخوانها یا بافتهای اطراف آن گسترش یافته باشند، پرتو درمانی میتواند ابزاری قدرتمند برای کنترل و کاهش حجم تومور باشد. در پرتو درمانی، پرتوهای متعدد به نقاط خاصی از بدن تابیده میشوند. این پرتوها میتوانند باعث تغییرات در DNA سلولهای سرطانی شوند و با ایجاد آسیب در سلول، رشد غیرقابل کنترل آنها را مهار کنند. همچنین، پرتو درمانی میتواند به کاهش درد مرتبط با سرطان استخوان کمک کند و در برخی موارد، عوارض سلولهای سرطانی را به حداقل برساند.
تصمیم در مورد نحوه اجرای پرتو درمانی، دوز مورد نیاز و مدت زمان درمان توسط یک تیم تخصصی از پزشکان مشخص میشود. این تصمیمات با توجه به نوع و مرحله سرطان، موقعیت جغرافیایی تومور و شرایط سلامتی فرد، اخذ میشوند. پرتو درمانی ممکن است به صورت مستقل یا به عنوان جزئی از ترکیب درمانی در کنار سایر روشهای مانند جراحی یا شیمیدرمانی مورد استفاده قرار گیرد.

شیمی درمانی سرطان استخوان
شیمی درمانی یکی از روشهای مؤثر در کنترل و درمان سرطان استخوان است. این روش از مواد شیمیایی خاص استفاده میکند که به سلولهای سرطانی حساستر از سلولهای سالم عمل میکنند. هدف از شیمی درمانی در سرطان استخوان معمولاً شامل کاهش حجم تومور، کنترل گسترش سلولهای سرطانی و بهبود علائمی نظیر درد میشوند. مواد شیمیایی مورد استفاده در شیمی درمانی میتوانند به صورت داروهای خوراکی، تزریقی یا تحت نظارت مستقیم مستقیماً به منطقه مورد نظر تزریق شوند. این داروها با تأثیر بر تقسیم و رشد سلولهای سرطانی، میتوانند آنها را تخریب یا کنترل کنند.
در شیمی درمانی مختلف، ممکن است از ترکیبهای مختلف دارویی استفاده شود و این داروها معمولاً توسط یک تیم تخصصی از پزشکان تجویز و نظارت میشوند. همچنین، شیمی درمانی ممکن است بهصورت مستقل یا به همراه دیگر روشهای درمانی مانند جراحی یا پرتو درمانی انجام شود. تاثیرات جانبی این روش میتواند شامل خستگی، تهوع، کاهش تعداد سلولهای خونی و تأثیرات بر دستگاه گوارش باشد. این موارد معمولاً در طول دوره درمانی نظارت میشوند و بر اساس واکنش فرد به درمان، تنظیم میشود.