سرطان یکی از بیماری‌هایی است که شیوع آن در جهان و کشور ما رو به افزایش است. سالانه میلیون‌ها نفر در جهان به سرطان مبتلا می‌شوند. با این حال، با ظهور پزشکی مدرن نسبت به گذشته، پیشرفت قابل توجهی در تشخیص زودهنگام سرطان حاصل شده است. با معاینات منظم سرطان و معاینه‌ای که حداقل سالی یکبار انجام می‌شود، می‌توان آن را در دوره اولیه تشخیص داد و درمان را آغاز کرد. تشخیص زودهنگام طول عمر بیمار و همچنین کیفیت زندگی را افزایش می‌دهد. بنابراین، تشخیص زودهنگام سرطان و همچنین درمان آن از اهمیت حیاتی برخوردار است.
در این بخش که با اعتقاد به اهمیت اطلاعات در تشخیص و درمان زودرس سرطان تهیه کرده‌ایم، می‌توانید تمامی جزئیات شایع‌ترین انواع سرطان در زنان و احتمال ابتلا به سرطان در زنان و مردان را بیابید.
احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان
سرطان دهانه رحم یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در زنان در سراسر جهان است. بزرگترین تفاوت سرطان دهانه رحم با سایر سرطان‌های زنان در این است که اگر آزمایشات غربالگری منظم انجام شود در دوره اولیه قابل تشخیص است و اگر در دوره اولیه تشخیص داده شود، میزان موفقیت در درمان بالاست. سرطان دهانه رحم نوعی سرطان است که در دهان رحم به نام “سرطان دهانه رحم” ایجاد می شود. دهانه رحم بخشی از دستگاه تناسلی در قسمت تحتانی رحم است.
احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در زنان
سرطان های تخمدان که بیشتر آنها در دوران پس از یائسگی دیده می شوند، در میان سرطان‌های زنانه سخت‌ترین درمان را دارند. این نوع سرطان که به صورت موذیانه پیشرفت می‌کند و علائم خود را فقط در مراحل پیشرفته نشان می‌دهد، می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. این نوع سرطان که در 12 زن از هر 1000 زن دیده می‌شود، در صورت تشخیص زود هنگام ممکن است تا به 90 درصد شانس بهبود داشته باشد.
شایع ترین (90%) نوع سرطان تخمدان، سرطان اپیتلیال تخمدان است که در لایه سطحی بالای تخمک رخ می‌دهد.
احتمال ابتلا به انواع سرطان تیروئید در زنان و مردان
سرطان پاپیلاری تیروئید، 75 تا 80 درصد از سرطان‌های تیروئید را تشکیل می‌دهد که پیشروی بالایی دارد. در سنین 20-50 سالگی شروع می‌شود و در سنین 30-40 سالگی افزایش می‌یابد. این نوع سرطان که از طریق غدد لنفاوی گسترش می‌یابد، می‌تواند به غدد لنفاوی در گردن و ریه‌ها نیز سرایت کند و برای مدت طولانی بدون نشان دادن علائم و بدون ایجاد مرگ وجود داشته باشد. در افراد مسن سریع‌تر از جوانان پیشرفت می‌کند. اگرچه گسترش سرطان در غدد لنفاوی گردن خطر بدی در جوانان ندارد. این نشان می‌دهد که این بیماری در بیماران بالای 40 سال به سرعت پیشرفت می‌کند. این نوع سرطان در 2 درصد از جمعیت ترکیه یافت می‌شود.
سرطان فولیکولی تیروئید
15 درصد از سرطان‌های تیروئید را تشکیل می‌دهد. در دهه 50 و در زنان شایع‌تر است. سرطان فولیکولی تیروئید سخت‌ترین نوع سرطان تیروئید برای تشخیص است. اگرچه نادر است، اما به سایر اندام‌ها مانند ریه، استخوان، کبد و مغز سرایت می‌کند. اگر عروق درگیر گسترش یابند، سریع‌تر پیشرفت می‌کند.
سرطان مدولاری تیروئید
تمایل به افزایش میزان کلسیم در خون دارد و 6 تا 8 درصد از سرطان‌های تیروئید را تشکیل می‌دهد. خانواده افراد مبتلا به این نوع سرطان نیز باید از نظر این بیماری غربالگری شوند. تا 30 درصد از بیماران مبتلا به سرطان مدولاری ممکن است گرگرفتگی، اسهال و خستگی را تجربه کنند. کل غده تیروئید با جراحی برداشته می شود.
سرطان آناپلاستیک تیروئید
کمترین نوع سرطان تیروئید است. توده در تیروئید خیلی سریع رشد می‌کند. در مواردی که تنفس دشوار است، ممکن است نیاز به برداشتن نای باشد.
احتمال ابتلا به سرطان‌های پوست (ملانوم) در زنان و مردان
سرطان پوست تهدید کننده زندگی است. ملانوم، بدترین نوع سرطان پوست است که پیشرفت می‌کند. این سرطان می‌تواند در حدود 1 میلیون نفر در سال رخ دهد. سرطان پوست بدون هشدار در پوست معمولی رخ دهد، یا امکان دارد روی خال از قبل موجود تشکیل شود. ملانوم در اثر تکثیر بیش از حد و کنترل نشده ملانوسیت‌ها ایجاد می‌شود که باعث تولید ملانین می‌شود که به پوست رنگ می‌دهد و برنزه شدن آن را تضمین می‌کند و قابلیت پخش شدن را دارد.
مخصوصاً افراد با پوست روشن که در معرض نور زیاد خورشید قرار می‌گیرند (پوست سبزه اثر محافظتی در برابر سرطان ندارد.) در افراد تیره پوست این نوع سرطان بیشتر در کف پا، کف دست، زیر ناخن یا روی سطح ناخن و به ندرت در دهان دیده می‌شود.
احتمال ابتلا به سرطان‌های گلو در زنان و مردان
یکی از انواع سرطان که با سیگار دوست است، سرطان گلو است. تقریباً 95 درصد از بیماران مبتلا به سرطان حنجره سیگاری هستند. زمانی اتفاق می‌افتد که برخی از سلول‌های حنجره به طور غیرقابل کنترلی تکثیر می‌شوند و تبدیل به تومور می‌شوند. خطر ابتلا به سرطان حنجره در افراد سیگاری 5 تا 30 برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری است. به خصوص کسانی که زیاد الکل همراه با سیگار مصرف می‌کنند، بیشتر از افراد سالم به سرطان حنجره مبتلا می‌شوند. کسانی که رژیم غذایی اشتباه و بد را ترجیح می‌دهند نیز در معرض خطر هستند.
احتمال ابتلا به سرطان حنجره در کارکنان صنایعی مانند نجاری، صنایع روغن و رنگ نسبت به سایر صنایع بیشتر است.
احتمال ابتلا به سرطان پانکراس در زنان و مردان
سرطان پانکراس که به سرعت به اندام‌های اطراف گسترش می‌یابد، چهارمین سرطان کشنده در جهان است. احتمال ابتلا به سرطان پانکراس در مردان بیشتر است و در شرایط زیر احتمال ابتلا افزایش می‌یابد:
- کسانی که 50 سال به بالا دارند.
- کسانی که سابقه خانوادگی سرطان پانکراس دارند.
- سیگاری‌ها
- مصرف کنندگان الکل
- کسانی که اضافه وزن دارند.
- کسانی که جراحی کیسه صفرا انجام داده‌اند.
- کسانی که مسیری دور از رژیم غذایی سالم را با خوردن عمدتاً گوشت و محصولات چرب دنبال می‌کنند.
- کسانی که برای مدت طولانی در معرض مواد شیمیایی مانند بنزین و آفت کش‌ها هستند.
- دیابتی ها بیشتر در معرض خطر هستند.
احتمال ابتلا به سرطان معده در زنان و مردان
سرطان معده که یکی از شایع ترین انواع سرطان در کشورمان است، پس از سرطان سینه در میان انواع سرطان‌های مشاهده شده در زنان رتبه دوم را دارد. در حالی که تعداد افراد مبتلا به این سرطان در جهان رو به کاهش است ولی به طور کلی مردان دو برابر زنان در معرض ابتلا به سرطان معده هستند. احتمال ابتلا در شرایط زیر نیز افزایش می‌یابد:
- افراد بالای 50 سال (امروزه سن ابتلا به سرطان معده به 30 سال کاهش یافته است.)
- کسانی که با آزبست و لاستیک کار می کنند.
- معدنچیان زغال سنگ
- کسانی که در تولید تایر و پتروشیمی کار می‌کنند.
- کسانی که بیش از حد دودی، نمک، مواد افزودنی یا غذاهای سرخ شده مصرف می‌کنند.
- مصرف گوشت‌های فرآوری شده نیتریت و نیترات مانند سالامی، سوسیس و کالباس
- مصرف مقدار زیادی گوشت قرمز
- به خصوص کسانی که سیگار کشیدن را در سنین پایین شروع می‌کنند. (در معرض خطر دو برابر افراد غیر سیگاری قرار دارند.)
- کسانی که قبلاً جراحی معده داشته‌اند (20 سال اول پس از جراحی معده، دوره‌ای است که فرد در معرض خطر بیشتری است).
- کسانی که عفونت هلیکوباکتر داشته‌اند (خطر ابتلا به سرطان معده 4 برابر بیشتر از یک فرد سالم است).
- داشتن پولیپ در معده
- آب آشامیدنی بی‌کیفیت
- افراد مبتلا به کم خونی خطرناک ناشی از کمبود ویتامین B12
- کسانی که گاستریت آتروفیک دارند.
- سابقه خانوادگی سرطان معده
- زیاد سیگار کشیدن
- افراد دارای گروه خونی A (دلیل آن دقیقاً مشخص نیست، اما خطر بیشتری نسبت به سایر گروه های خونی دارد.)
- بیماران چاق
احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ در زنان و مردان
سرطان روده بزرگ که یکی از بیماری‌هایی است که سالانه حدود یک میلیون نفر در جهان به آن مبتلا می‌شوند، در ترکیه رو به افزایش است. بیماری که سوء تغذیه در آن نقش مهمی دارد. در مردان شایع‌تر از زنان است. همچنین در شرایط زیر احتمال ابتلا افزایش می‌یابد:
- افرادی که سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ دارند.
- کسانی که در روده خود پولیپ دارند.
- افرادی که قبلا سرطان سینه، رحم و تخمدان داشته‌اند.
- کسانی که سندرم گاردنر و پولیپوز خانوادگی داشته‌اند.
- مبتلایان به کولیت اولسراتیو و بیماری کرون
- کسانی که 50 سال و بالاتر دارند.
- رژیم گیرندگان غربی
- کسانی که چربی حیوانی و گوشت قرمز بیشتری مصرف می‌کنند.
- کسانی که بیش از حد سیگار و الکل مصرف می‌کنند.
- کسانی که بدون ورزش زندگی می‌کنند.
- بیماران چاق در معرض خطر هستند.
احتمال ابتلا به سرطان کبد در زنان و مردان
سرطان کبد رشد غیرطبیعی سلول‌ها در کبد است. کبد وظایف بسیار مهمی مانند حذف مواد مضر از بدن، تولید صفرا، هضم کننده چربی‌ها، ذخیره قند و تولید پروتئین دارد. به دلیل اهمیتی که کبد در بدن و ساختار سلولی دارد، یکی از پرخطرترین و شایع‌ترین انواع سرطان است. سیروز (الکل)، عفونت‌های هپاتیت B و C نقش مهمی در شکل‌گیری این سرطان دارند. خطر سالانه ابتلا به HCC در بیماران مبتلا به سیروز به هر دلیلی 3-5٪ است. علاوه بر این، آفلاتوکسین موجود در غذاهای کپک زده (به ویژه غلات) یکی از عوامل مهم این بیماری است.
دو نوع سرطان کبد وجود دارد: اولیه و ثانویه.
در نوع اولیه، سرطان از کبد شروع می‌شود و از همان جا گسترش می‌یابد. اما اگر سرطان از اندام دیگری شروع شود و بعدا به کبد سرایت کند، از نوع ثانویه محسوب می‌شود. شایع‌ترین اندام‌هایی که سرطان ثانویه کبد از آنجا شروع می‌شود، ریه‌ها، سینه و روده بزرگ هستند. شایع‌ترین انواع سرطان اولیه کبد عبارتند از:
کارسینوم هپاتوسلولار
اغلب همراه با سیروز و عفونت‌های هپاتیت B یا C رخ می‌دهد. علاوه بر این، تمام بیماری‌هایی که باعث سیروز می‌شوند، از سرطان HCC نیز حمایت می‌کنند. این شایع‌ترین نوع سرطان اولیه کبد با نرخ 75 درصد است و بیشتر در سنین 40 تا 60 سالگی دیده می‌شود. این بیماری در مردان 5 برابر بیشتر از زنان است. کارسینوم هپاتوسلولار با بزرگ شدن کبد، تجمع مایع در شکم (این مایع ممکن است خونی نیز باشد)، درد شدید در شکم، ضعف، کاهش اشتها، کاهش وزن و احساس توده در شکم ظاهر می‌شود. با این حال، با انجام بیوپسی کبد می‌توان تشخیص قطعی داد.
کلانژیوکارسینوما
نوعی سرطان نادر در سلول‌های مجرای صفراوی است. این بیماری که با درد شکم، ضعف، تب و کاهش وزن خود را نشان می‌دهد، معمولا در سنین 50-70 سالگی دیده می‌شود. تشخیص قطعی با سونوگرافی، CT، افزایش ALP و بیوپسی انجام می‌شود. همچنین افرادی که دارای شرایط زیر هستند، بیشتر در معرض ابتلا به کلانژیوکارسینوما می‌باشند:
- مصرف کنندگان الکل
- بیماران هپاتیت B و C
- بیماران کبدی مزمن
- کسانی که سابقه خانوادگی سرطان کبد دارند.
