کلیه‌ها به صورت جفتی در بدن وجود دارند و هر فرد دارای دو عضو کلیه است که در بالای کمر در دو طرف ستون فقرات قرار دارند و خون را تصفیه و تمیز می‌کنند و ادرار تولید می‌کنند. کلیه‌ها با وزن حدود 150 گرم، توسط یک پد بزرگ از چربی، دنده‌های پایینی و چندین ماهیچه محافظت می‌شوند.
سرطان کلیه که تقریباً 2 تا 3 درصد انواع سرطان را تشکیل می‌دهد، در نتیجه رشد سلول‌های بدخیم در کلیه‌ها رخ می‌دهد. تشخیص زودهنگام در سرطان کلیه بسیار مهم است. در این بیماری با تشخیص زودهنگام و روش‌های درمانی مناسب می‌توان به نتایج موفقیت آمیزی دست یافت. در این مقاله به پاسخ سوال ( آیا سرطان کلیه کشنده است؟ ) می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
سرطان کلیه چیست؟
سرطان کلیه، بیماری است که در آن سلول‌های کلیه، بدخیم (سرطانی) می‌شوند، خارج از کنترل رشد می‌کنند و تومور را تشکیل می‌دهند. بنابراین سرطان کلیه به دلیل رشد غیرطبیعی سلول‌ها در کلیه‌ها ایجاد می‌شود. تقریباً تمام سرطان‌های کلیه ابتدا در پوشش لوله‌های کوچک در کلیه ایجاد می‌شوند. به این نوع سرطان کلیه، کارسینوم سلول کلیه می‌گویند. کارسینوم سلول کلیه (RCCs) حدود 90 درصد موارد سرطان کلیه را تشکیل می‌دهد. انواع دیگر سرطان کلیه عبارتند از:
- کارسینوم سلول انتقالی یا سرطان لگن کلیه که از سطح داخلی لگن کلیه شروع می‌شود.
- تومور ویلمز (نفروبلاستوما)، شایع‌ترین سرطان در کودکان 14 ساله است.
تومورهای غیرسرطانی در کلیه کدامند؟
تومورهای خوش خیم کلیه را می‌توان با از بین بردن آنها با استفاده از بسیاری از درمان‌های مشابه که برای سرطان کلیه استفاده می‌شود، مانند جراحی یا فرسایش رادیویی درمان کرد. انتخاب درمان به عوامل زیادی بستگی دارد، مانند اندازه تومور و اینکه آیا علائمی ایجاد می‌کند، تعداد تومورها، اینکه آیا تومورها در هر دو کلیه هستند یا خیر و سلامت عمومی فرد. برخی از تومورهای غیرسرطانی کلیه، عبارتند از :
آنژیومیولیپوم
آنژیومیولیپوم شایع‌ترین تومور خوش خیم کلیه است. در زنان بیشتر دیده می‌شوند. آنها می‌توانند در افراد مبتلا به توبروس اسکلروزیس (یک بیماری ژنتیکی)، ایجاد شوند. این تومورها از انواع مختلفی از بافت‌های همبند (رگ‌های خونی، ماهیچه‌های صاف و چربی) تشکیل شده‌اند. اگر علائمی ایجاد نکنند، معمولاً می‌توان آنها را از نزدیک مشاهده کرد. اگر شروع به ایجاد مشکلاتی کنند (مانند درد یا خونریزی…)، ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.
انکوسیتوم
انکوسیتوم‌ها تومورهای خوش خیم و غیر معمول کلیه هستند که گاهی اوقات می‌توانند بسیار بزرگ شوند. در مردان شایع‌تر هستند و به سایر اندام‌ها سرایت نمی‌کنند.
علت سرطان کلیه چیست؟
سرطان کلیه حدود 2.5 درصد از کل سرطان‌ها را تشکیل می‌دهد. سرطان کلیه در مردان دو برابر بیشتر از زنان است. خطر ابتلا به سرطان کلیه با افزایش سن افزایش می‌یابد. در واقع، بیشتر موارد سرطان کلیه در افراد بالای 50 سال رخ می‌دهد. اگرچه علت دقیق سرطان کلیه شناخته نشده است، عواملی که در زیر ذکر شده ممکن است خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش دهند.
سیگار کشیدن
خطر ابتلا به سرطان کلیه در افراد سیگاری تقریبا دو برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری است. تصور می‌شود حدود یک سوم انواع سرطان‌های کلیه مربوط به سیگار کشیدن است.
چاقی
چاقی می‌تواند باعث تغییراتی در برخی هورمون‌ها شود که می‌تواند منجر به سرطان کلیه شود.
فشار خون بالا
فشار خون بالا می‌تواند خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش دهد.
نارسایی کلیه
افراد مبتلا به نارسایی کلیه بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کلیه هستند.
سابقه خانوادگی سرطان
افرادی که والدین، برادر یا خواهرشان (بستگان درجه یک)، سرطان کلیه دارند در معرض خطر بیشتری هستند.
شرایط ارثی
حدود 2-3 درصد از سرطان‌های کلیه در افراد مبتلا به سندرم‌های ارثی خاص، از جمله بیماری فون هیپل-لیندو، RCC پاپیلاری ارثی، سندرم Birt-Hogg-Dubé، و سندرم لینچ ایجاد می‌شود.
قرار گرفتن در معرض پرتو
خطر ابتلا به سرطان کلیه ممکن است در افرادی که قبلاً برای درمان، تحت پرتودرمانی قرار گرفته‌اند یا به دلایل دیگر در معرض پرتوهای طولانی مدت بوده‌اند، افزایش یابد.
قرار گرفتن در معرض مواد سمی در محل کار
ممکن است خطر ابتلا به سرطان کلیه پس از قرار گرفتن منظم در معرض مواد شیمیایی مانند برخی از چربی‌گیرهای فلزی، آرسنیک یا کادمیوم مورد استفاده در معدن، کشاورزی، جوشکاری و نقاشی وجود داشته باشد.
علائم سرطان کلیه چیست؟
سرطان کلیه معمولاً در مراحل اولیه خود هیچ علامت واضح یا آزاردهنده‌ای ایجاد نمی‌کند. تومورهای کوچک در مراحل اولیه را می‌توان به طور تصادفی تشخیص داد، به خصوص در سونوگرافی شکم یا توموگرافی که برای بیماری دیگری انجام می‌شود. با رشد تومور کلیه، علائم ذکر شده در زیر ممکن است رخ دهد:
- در برخی موارد ممکن است خون در ادرار دیده شود.
- توده در ناحیه کلیه
- درد غیر شدید و مداوم، به ویژه در ناحیه کمر
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- تب شدید
فشار خون بالا یا تعداد گلبول‌های قرمز کمتر از حد طبیعی (RBC پایین) در خون (کم خونی) نیز می‌تواند نشان دهنده تومور کلیه باشد. این علائم کمتر رایج است. از سوی دیگر، اگر تومور به اندام‌هایی مانند استخوان‌ها و ریه‌ها گسترش یافته باشد، بسته به میزان گسترش ممکن است علائم مربوط به سرفه، خلط خونی و درد استخوان نیز مشاهده شود.
سرطان کلیه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
از آنجایی که سرطان کلیه معمولاً بدون علامت است، یعنی ممکن است علائمی ایجاد نکند، تومور اغلب زمانی شناسایی می‌شود که بیمار به دلیل دیگری تحت آزمایش پزشکی قرار می‌گیرد. توموگرافی کامپیوتری (CT) و اسکن MRI اغلب تنها آزمایشاتی هستند که پزشکان برای تشخیص سرطان کلیه نیاز دارند. گاهی اوقات پزشکان در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر در مورد تومور، قبل از توصیه درمانی، آنچه را که به عنوان نمونه برداری از راه پوست شناخته می‌شود، انجام می‌دهند. در طی این روش، پزشک با استفاده از بی حسی موضعی، پوست را بی حس می‌کند. سپس با استفاده از یک سوزن کوچک مقداری از بافت را بیرون می‌کشد.
پزشکان ممکن است از سی تی اسکن یا اولتراسوند (با استفاده از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر روی مانیتور کامپیوتر) برای تعیین محل تومور و هدایت سوزن در فرآیندهای درج و خروج استفاده کنند. آزمایش ادرار، سرطان کلیه را تشخیص نمی‌دهد. با این حال، ممکن است پزشک بخواهد ببیند که آیا خون در ادرار وجود دارد یا خیر، که این مورد نشانه رایج سرطان پیشرفته کلیه است. از سوی دیگر، آزمایش خون به پزشکان کمک می‌کند تا تشخیص دهند که آیا کلیه‌ها به درستی کار می‌کنند یا خیر.
سرطان کلیه چگونه درمان می‌شود؟
گزینه‌های درمانی سرطان کلیه ممکن است به عوامل مختلفی از جمله سلامت عمومی بیمار، نوع سرطان کلیه، گسترش سرطان و انتخاب‌های درمانی بستگی داشته باشد. روش استاندارد در درمان سرطان کلیه، جراحی است. هدف از عمل جراحی، حذف سرطان و حفظ عملکرد طبیعی کلیه در صورت امکان است. با توجه به مرحله سرطان، اندازه توده، ناحیه کلیه و تعداد توده، کل کلیه یا فقط توده به روش بسته خارج می شود. اگر سرطان به خارج از کلیه گسترش یافته باشد، ممکن است درمان‌های اضافی توصیه شود.
برداشتن کلیه آسیب دیده (نفرکتومی)
نفرکتومی کامل (رادیکال) شامل برداشتن کل کلیه، حاشیه بافت سالم و گاهی اوقات بافت مجاور اضافی مانند غدد لنفاوی، غده فوق کلیوی یا سایر ساختارها است. جراح ممکن است نفرکتومی را از طریق یک برش منفرد در شکم یا پهلو (نفرکتومی باز) یا از طریق یک سری برش‌های کوچک در شکم (نفرکتومی لاپاروسکوپی یا با کمک رباتیک) انجام دهد.
برداشتن تومور از کلیه (نفرکتومی جزئی)
این روش که به آن جراحی حفظ کلیه یا نفرون نیز می‌گویند، یک درمان رایج برای تومورهای در مراحل اولیه است. در جراحی کلیوی، هدف آن، حفظ عملکرد کلیه تا حد امکان و کاهش خطر عوارض بعدی مانند بیماری کلیوی و نیاز به دیالیز است.
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی، یک گزینه درمانی برای افراد مبتلا به سرطان کلیه پیشرفته است. سیتوکین‌ها (پروتئین‌هایی که سیستم ایمنی را فعال می‌کنند) می‌توانند به صورت داخل وریدی یا خوراکی داده شوند و می‌توانند سرطان را کوچک کنند. علاوه بر این، درمان‌های هدفمند می‌تواند برای سرطان‌های پیشرفته کلیه اعمال شود. درمان‌های هدفمند مولکول‌های خاصی را هدف قرار می‌دهند. داروهای درمان هدفمند معمولاً به صورت قرص یا داخل وریدی تجویز می‌شوند. مهارکننده‌های تیروزین کیناز (TKIs) بر روی افراد مبتلا به سرطان کلیه پیشرفته آزمایش شده است و مشخص شده است که عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای شیمی‌درمانی ایجاد می‌کند.
آیا سرطان کلیه کشنده است؟
وضعیت بهبودی در فرآیند سرطان کلیه بسته به مرحله سرطان متفاوت است. اگرچه میانگین امید به زندگی در موارد سرطان کلیه بر اساس مراحل سرطان تعیین می‌شود، این وضعیت ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
سرطان کلیه در مراحل پیشرفته می‌تواند خطرناک باشد، اما اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود و به موقع درمان شود با موفقیت قابل درمان است. با این حال، در مراحل پیشرفته، سرطان کلیه ممکن است به سایر اعضا از جمله ریه‌ها، کبد و استخوان‌ها گسترش یابد و در این صورت درمان بسیار سخت و ناموفق خواهد بود. برای جلوگیری از پیشرفت سرطان، بسیار مهم است که به موقع به پزشک مراجعه کرده و برنامه درمانی مناسب را برای خود تعیین کنید.
آمبولیزاسیونی که می‌توان در درمان سرطان کلیه به کار برد چیست؟
جراح یک کاتتر را وارد می‌کند و یک ماده مصنوعی را به داخل رگ خونی وارد می‌کند. این ماده جریان خون به کلیه را مسدود می‌کند که باعث می‌شود تومور از اکسیژن و مواد مغذی محروم شود و باعث کوچک شدن آن شود.
آیا سرطان کلیه قابل پیشگیری است؟
اگرچه علت‌های دقیق سرطان کلیه هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما می‌توان با رعایت یک سبک زندگی سالم، رژیم غذایی مناسب و انجام ورزش منظم، برای کاهش خطر ابتلا به سرطان کلیه تلاش کرد.
