پرتو درمانی سرطان سینه، یک روش درمانی است که از هر چهار بیمار سرطانی تقریباً سه نفر تحت درمان آن هستند. رادیوتراپی را می‌توان به طور کلی قبل یا بعد از جراحی، به عنوان یک روش درمانی به تنهایی یا در ترکیب با شیمی درمانی سیستمیک مورد استفاده قرار داد. همچنین یک روش مفید برای از بین بردن شکایات ناشی از بیماری است. پرتودرمانی که رادیوتراپی نیز نامیده می‌شود، برای کشتن سلول‌های سرطانی و از بین بردن تومورها از طریق پرتوهای ایکس پر انرژی، پرتوهای الکترونی و ایزوتوپ‌های رادیواکتیو استفاده می‌شود.
پرتو درمانی سرطان سینه چگونه کار می‌کند؟
پرتو درمانی سرطان سینه به مواد ژنتیکی سلول‌های ناحیه درمان آسیب می‌رساند و از رشد و تکثیر این سلول‌ها جلوگیری می‌کند. پرتو از طریق یونیزاسیون، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. برخی از سلول‌ها بلافاصله پس از تابش می‌میرند؛ زیرا مستقیماً تحت تأثیر قرار می‌گیرند. برخی از آن‌ها به کروموزوم‌ها و DNA خود آسیب می‌رسانند و توانایی تولید مثل خود را از دست می‌دهند و به همین دلیل می‌میرند. اگرچه پرتودرمانی هم به سلول‌های سرطانی و هم به سلول‌های طبیعی آسیب می‌رساند، اکثر بافت‌های طبیعی قادر به بهبودی و بازیابی عملکرد طبیعی خود هستند.
آیا روش‌های پرتو درمانی سرطان سینه متفاوتی وجود دارد؟
در درمان‌های موفق، دوز پرتوی مناسب و مؤثر روی تومور اعمال می‌شود، در حالی که اطمینان حاصل می‌شود که بافت طبیعی اطراف، کمترین دوز ممکن را دریافت می‌کند. راه‌های فنی زیادی برای این کار وجود دارد. متداول‌ترین روش مورد استفاده، روشی است که در آن یک پرتو به نام رادیوتراپی خارجی مستقیماً از دستگاه به تومور هدایت می‌شود.
در رادیوتراپی داخل حفره‌ای که یکی از تکنیک‌های براکی تراپی است، اپلیکاتور حاوی هسته‌های پرتو در اندامی مانند رحم، برونش ریه و مری قرار داده می شود. این روش اغلب همراه با تابش خارجی استفاده می‌شود. رادیوتراپی خارجی روش ارجح در درمان سرطان سینه است. البته در موارد خاص بسته به ترجیح پزشک می‌توان از روش‌های براکی تراپی نیز استفاده کرد.
پرتودرمانی سرطان سینه چه زمانی اعمال می‌شود؟
نقش پرتو درمانی در درمان سرطان سینه معمولاً بعد از جراحی انجام می‌شود و تکنیک اعمال شده بر اساس روش جراحی متفاوت است. اگر درمان اعمال شده برای بیمار «جراحی حفظ پستان» باشد، پرتودرمانی معمولاً برای تقریباً هر بیمار به عنوان بخشی از درمان به منظور کاهش احتمال عود سرطان در بافت باقی‌مانده پستان اعمال می‌شود.
اگر ماستکتومی برای بیمار انجام شده باشد، رادیوتراپی را می‌توان با ارزیابی قطر تومور، سایر عوامل مرتبط با بیمار و درگیری غدد لنفاوی روی دیواره قفسه سینه اعمال کرد. در صورت درگیری غدد لنفاوی زیر بغل، رادیوتراپی را می‌توان بر روی غدد لنفاوی مختلف بسته به گسترش بیماری و محل تومور اعمال کرد.
بیشتر مطالعه کنید: تست سرطان سینه در منزل
در مورد متاستازهای استخوان، مغز و بافت نرم در بیماران در مراحل پیشرفته، پرتودرمانی نیز نقش مهمی را به عنوان یک درمان حمایتی برای تسکین بیمار و رفع شکایات او ایفا می‌کند.
پرتو درمانی سرطان سینه
مقدار اشعه مورد نیاز برای درمان شما به دوزهای کوچک روزانه برای محافظت از بافت‌ها و سلول‌های طبیعی تقسیم می‌شود. پس از تعیین حجم مورد نظر و بافت طبیعی با برش‌های توموگرافی، در مورد مقدار دوز، نحوه تجویز این دوز و تعداد جلسات آن صحبت می‌کند. این مرحله برنامه ریزی معمولاً 2-5 روز طول می‌کشد. طول دوره درمان به طور کلی 5-6 هفته است. مگر اینکه خلاف آن گفته شود، درمان هر روز از دوشنبه تا جمعه خواهد بود. اگرچه در هر جلسه 15 تا 30 دقیقه در اتاق درمان می‌مانید، تحویل دوز پرتو در 1 تا 5 دقیقه انجام می‌شود.
در طول جلسات رادیوتراپی هیچ دردی احساس نمی‌کنید. پس از خروج از دستگاه، اشعه ساطع نمی‌کنید، تماس با دیگران اشکالی ندارد. برای درمان نیازی به گرسنگی ندارید. به مصرف داروهایی که قبلا در طول پرتودرمانی استفاده می‌کردید، ادامه دهید.
عوارض جانبی پرتودرمانی سرطان سینه چه هستند؟
در طی پرتودرمانی سینه، گاهی اوقات ممکن است شکایت از قرمزی و لایه برداری پوست، خستگی، ضعف یا حالت تهوع وجود داشته باشد. این عوارض کاهش یافته و در پایان رادیوتراپی متوقف می‌شود. حمام کردن با آب گرم برای بیماران در طول پرتودرمانی اشکالی ندارد، اما شستشوی ناحیه پرتودرمانی به نحوی که باعث تحریک آن شود یا صابون زدن آن ناحیه می‌تواند واکنش‌های پوستی را افزایش دهد.
بیشتر مطالعه کنید : زندگی با سرطان سینه
گاهی اوقات، بسته به مناطق پرتودرمانی، عوارض جانبی دیگری نیز دیده می‌شود. اینها بیشتر به دلایل خاص بیمار است. پزشک خطرات عوارض جانبی ناشی از ناحیه تحت تابش و اقداماتی که در طول درمان قبل از درمان باید انجام شود را با جزئیات به بیمار توضیح می‌دهد.
کدام بیماران پرتو درمانی سرطان سینه انجام می‌دهند؟
اگر جراحی حفظ سینه انجام شده باشد، یعنی کل پستان برداشته نشده باشد، در دوره بعد از عمل (در پستانی که سرطان از آن خارج شده است) باید پرتودرمانی برای این بیماران انجام شود. استفاده از رادیوتراپی در این بیماران خطر عود سرطان را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
درمان پرتودرمانی سرطان سینه معمولاً در مواردی که کل پستان برداشته می‌شود (ماستکتومی) مورد نیاز نیست. با این حال اگر قطر تومور بزرگتر از 5 سانتی متر باشد، اگر شواهدی از گسترش سرطان در غدد لنفاوی زیر بغل وجود داشته باشد، در غدد لنفاوی زیر بغل، اگر سرطان به طور کامل غدد لنفاوی را پوشانده و بیرون زده باشد، در صورتی که معیارهای نشان دهنده نوع و ساختار سرطان دارای ویژگی‌های بدی باشد و اگر سرطان به پوست پستان یا دیواره قفسه سینه گسترش یافته باشد، پرتو درمانی سرطان سینه برای بیمار بسیار مفید خواهد بود.
