سرطان مدولاری تیروئید نوعی تومور بدخیم تیروئید است. غده کوچکی است که در گردن قرار دارد و نقش کلیدی در تنظیم متابولیسم بدن را به عهده دارد. مدولاری توموری است که از سلول‌های تیروئیدی منشا می‌گیرد که کلسی تونین را تولید می‌کنند.(هورمونی که در حفظ غلظت کلسیم خون در مقادیر فیزیولوژیکی نقش دارد.).در مورد سرطان، کلسی تونین بیش از حد تولید می‌شود و تعادل آن را تغییر می‌دهد.
تیروئید چیست؟
تیروئید یک غده درون‌ریز است. این غده هورمون‌های تیروئیدی را تولید می‌کند که در جریان خون آزاد می‌شوند. هورمون‌های تیروئید ، ضربان قلب، دمای بدن و مهم‌تر از همه متابولیسم، یعنی نحوه استفاده و مصرف مواد مغذی توسط بدن را تنظیم می‌کنند. در رشد جسمی و ذهنی کودکان نیز نقش دارند. کمبود این هورمون در آنها باعث نقص جدی هم در قد و همچنین از نظر شناختی می‌شود.
ساختار هورمون‌های تیروئید با وجود برخی اتم‌های ید مشخص می‌شود که بنابراین عنصری اساسی برای فعالیت آنها است. تیروئید ممکن است بیش از حد طبیعی (پرکاری تیروئید با افزایش هورمون‌ها) یا کمتر از حد طبیعی (کم کاری تیروئید با کاهش هورمون‌ها ) عمل کند و در هر دو مورد ممکن است اختلالات جدی بوجود بیاورند .
سرطان مدولاری تیروئید چیست؟
سرطان مدولاری تیروئید (MTC) از سلول‌های پارافولیکولی یا سلول‌های C تیروئید منشأ می‌گیرد و تقریباً 10-5 درصد از کل سرطان‌های تیروئید را تشکیل می‌دهد. سلول‌های C در طول زندگی جنینی از تاج عصبی به غده تیروئید مهاجرت می‌کنند، در لایه پایه ، فولیکول‌های تیروئید قرار می‌گیرند و 1٪ از سلول‌های تیروئید را تشکیل می‌دهند. سلول‌های C در سراسر غده تیروئید توزیع شده‌اند اما بیشتر در ناحیه بین یک سوم بالایی و دو سوم پایینی لوب‌ها متمرکز هستند.
آنها از سلول‌های اپیتلیوم فولیکولی (بیش از همه با توانایی آنها) در ترشح کلسی تونین (CT) متمایز می‌شوند. CMT در اغلب موارد به صورت پراکنده (80%) یا ارثی (20%) رخ می‌دهد. بیماران مبتلا به سرطان مدولاری پراکنده تیروئید معمولاً با یک گره تیروئید همراه هستند که در حدود نیمی از موارد با متاستاز غدد لنفاوی در ناحیه گردن همراه است. متاستازهای دور به ندرت در زمان تشخیص وجود دارند و در این موارد، اندام‌هایی که بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند، کبد، ریه‌ها و استخوان‌ها هستند.
سرطان مدولاری تیروئید چقدر گسترده است؟
سرطان مدولاری تیروئید بسیار شایع است. این بیماری 3 تا 4 درصد از سرطان‌های انسان را تشکیل می‌دهد و عمدتاً زنان بین 40 تا 60 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد و یکی از شایع‌ترین تومورهای زنان در این گروه سنی است. میزان بروز در مردان حدود 5 مورد در هر 100000 نفر و در زنان حدود 15-18 مورد جدید در هر 100000 نفر است. تعداد موارد سرطان تیروئید در دهه‌های اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته است. تشخیص‌های جدید عمدتاً مربوط به کارسینوم‌های کوچک است که اغلب به طور تصادفی در طی سونوگرافی تیروئید کشف می‌شوند.
سرطان مدولاری تیروئید چگونه خود را نشان می‌دهد؟
سرطان مدولاری تیروئید یک توده نئوپلاستیک است که در اثر تغییر شکل و تکثیر کنترل نشده سلول‌های تیروئید ایجاد می‌شود. به طور خاص، این شکل منحصر به فرد از تومور از سلول‌های غده‌ای که مسئول تولید کلسی تونین هستند، منشا می‌گیرد. کلسی تونین هورمونی است که به تنظیم غلظت کلسیم در خون کمک می‌کند. تکثیر این سلول‌ها منجر به تولید بیش از حد کلسیتونین می‌شود و در نتیجه غلظت این هورمون در خون تغییر می‌کند.
سایر علائم سرطان مدولاری تیروئید
تومورهای تیروئید، در هر صورت تهاجم خاصی ندارند و بسیار کند پیشرفت می‌کنند و برای مدت طولانی به هیچ وجه خود را نشان نمی‌دهند. زنگ خطر اصلی که باید بیمار را به سمت پزشک سوق دهد، ظهور یک گره در جلوی گردن، جایی که تیروئید قرار دارد، است. البته لازم به ذکر است که در بیشتر موارد این گره به خصوص در ابتدا کوچک بوده و در نتیجه، تشخیص آن با لمس دشوار است. سرطان مدولاری تیروئید همچنین علائم دیگری مانند تغییر در صدا، گلودرد، سرفه، مشکل در تنفس و بلع دارد. اگر سرطان دیر کشف شود و مداخله به موقع انجام نشود، در واقع متاستازهای آن می‌تواند به غدد لنفاوی، کبد، ریه و استخوان‌ها سرایت کند.
تشخیص سرطان مدولاری تیروئید چگونه است؟
تشخیص سرطان مدولاری تیروئید، براساس نتایج آزمایشات خون و بر اساس تصاویر به دست آمده از سونوگرافی تیروئید است. علاوه بر این، پزشکان اغلب یک بررسی سیتولوژیکی بر روی گره مشکوک انجام می‌دهند و از طریق آسپیراسیون سوزنی نمونه برداری می‌کنند تا ماهیت تومور را بررسی کنند. در برخی موارد، اسکن تیروئید نیز ممکن است انجام شود.
درمان سرطان مدولاری تیروئید
درمان سرطان مدولاری تیروئید ممکن بر اساس نوع و مرحله گسترش تومور تعیین شود. به طور کلی، درمان در درجه اول با جراحی، و با برداشتن غده تیروئید انجام می‌شود. برداشتن غده با جراحی نیز ممکن است به عنوان یک اقدام پیشگیرانه توصیه شود، اگر بیمار به دلیل عوامل ژنتیکی یا خانوادگی در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان باشد. اگر تومور به خصوص تهاجمی باشد یا قبلاً در مراحل پیشرفته شناسایی شده باشد، ممکن است برخی از چرخه‌های شیمی درمانی و رادیوتراپی یا پرتودرمانی نیز تجویز شود. پس از برداشتن غده (و در نتیجه عدم تولید هورمون‌های تیروئیدی)، لازم است یک درمان جایگزین هورمونی در تمام طول زندگی دنبال شود.
