آیا سرطان درمان می‌شود؟ کم‌دردسرترین سرطان‌ها کدام‌اند؟ آیا می‌توان سرطان را شکست داد؟ این سؤالات اغلب توسط بیماران و بستگان پرسیده می‌شود و تقریباً سؤال مشترک همه ما انسان‌هایی است که نسبت به این بیماری دغدغه داریم. اگرچه هنوز درمان کاملی برای همه سرطان‌ها وجود ندارد، اما افزایش درمان تقریباً همه سرطان‌هایی که در مراحل اولیه شناسایی می‌شوند و برخی سرطان‌های پیشرفته، هم بیماران و هم متخصصان را امیدوار کرده است. در واقع در بین همه سرطان‌ها، برخی از آنها بیشترین درصد بقای ۵ساله را دارند که به همین دلیل به آنها کم‌دردسرترین سرطان‌ها می‌گوییم.
در این بخش از ایران سرطان همراه ما باشید تا با سرطان‌هایی که شانس درمان بیشتری دارند، آشنا شویم.
آیا سرطان درمان دارد؟
سرطان گروهی از بیماری‌ها است که در اثر تکثیر کنترل نشده سلول‌ها در قسمت‌های خاصی از بدن ایجاد می‌شود (به مقاله ما در مورد سرطان چیست مراجعه کنید). این بیماری می‌تواند از یک قسمت از بدن شروع شود و سپس به نواحی دیگر گسترش یابد. در نتیجه، سرطان می‌تواند تأثیر جدی بر بافت‌ها و اندام‌های اطراف داشته باشد.
با وجود سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجه و تحقیقات علمی در سراسر جهان، سرطان همچنان یکی از دو عامل اصلی مرگ و میر در جهان است (دیگری بیماری‌های قلبی عروقی است). در حالی که ۱۹ میلیون نفر در سال ۲۰۲۰ مبتلا به سرطان جدید تشخیص داده شدند، ۱۰ میلیون مرگ ناشی از سرطان در همان سال رخ‌داده است.
درمان موفقیت‌آمیز می‌تواند تمام علائم و نشانه‌های سرطان را از بدن فرد پاک کند که ما این اتفاق را بهبودی می‌نامیم. با این حال، سرطان گاهی ممکن است سال‌ها پس از بهبودی، عود کند. عوامل زیادی به خصوص نوع و مرحله سرطان بر احتمال موفقیت در درمان سرطان تأثیر می‌گذارد.
کم‌دردسرترین سرطان‌ها کدام‌اند؟
برای درک تفاوت بین انواع سرطان و بیان اثربخشی درمان، اغلب از یک اصطلاح آماری به نام نرخ بقای ۵ساله استفاده می‌کنیم. این رقم مربوط به درصد افرادی است که ۵ سال پس از تشخیص سرطان زنده می‌مانند. نرخ بقای ۵ساله نشان نمی‌دهد که آیا درمان تمام علائم سرطان را از بین برده است یا خیر، اما برای مقایسه شدت نسبی انواع مختلف سرطان مفید است. مهم است که به یاد داشته باشید که بسیاری از عوامل دیگر، مانند تشخیص زودهنگام، بر بقا تأثیر می‌گذارد.
با توجه به همین مسئله و تحقیقات زیادی که صورت‌گرفته است، کم‌دردسرترین سرطان‌ها شامل موارد زیر هستند:
- سرطان پستان
- سرطان پروستات
- سرطان بیضه
- سرطان تیروئید
- سرطان پوست ملانوم
- سرطان دهانه رحم
- لنفوم هوچکین
در ادامه به بررسی هفت نوع سرطان با بالاترین میزان بقای نسبی ۵ساله پرداختیم و یکایک آنها را به شما معرفی خواهیم کرد.
سرطان سینه
افراد مبتلا به سرطان سینه در مرحله ۰ یا ۱ میزان بقای بالایی دارند. برای افراد مبتلا به سرطان پستان مرحله ۰ و ۱، میزان بقای نسبی ۵ساله ۹۹-۱۰۰٪ است؛ بنابراین، تقریباً هیچ تفاوتی در بقای افراد مبتلا به این مرحله و کسانی که این بیماری را ندارند، وجود ندارد.
مراحل اندازه و محل تومور را مشخص می‌کنند. مرحله ۰ به رشد سلول‌های غیرطبیعی در بافت پستان اشاره دارد که هنوز به بافت پستان گسترش نیافته‌اند [کارسینوم مجرای درجا (DCIS) و کارسینوم لوبولار در محل (LCIS)]. این تغییرات دقیقاً سرطان سینه نیستند، اما به دلیل پتانسیل تبدیل‌شدن به سرطان درمان می‌شوند.
در مرحله ۱ سرطان پستان، تومور‌های کوچک وجود دارند:
- معمولاً کمتر از ۲ سانتی‌متر
- به قسمت‌های مختلف بدن سرایت نکرده است.
با این حال، با درنظرگرفتن تمام مراحل سرطان پستان، میزان بقای ۵ساله ۸۹٪ است.
سرطان پروستات
نرخ بقای نسبی ۵ساله در مرحله ۱ و ۲ سرطان پروستات حدود ۹۹٪ است. در این مراحل تومور‌های پروستات یا خیلی کند رشد می‌کنند یا اصلاً رشد نمی‌کنند و به‌راحتی قابل درمان هستند. پزشک شما تنها در صورتی توصیه می‌کند که سرطان پروستات را به طور فعال دنبال کنید که اندازه آن افزایش نیابد و ضرری برای شما نداشته باشد.
سرطان بیضه
میزان بقای نسبی ۵ساله برای سرطان بیضه ۹۹ درصد برای تومور‌های موضعی (نه از بیضه‌ها) و ۹۶ درصد برای تومور‌های منطقه‌ای است که به بافت‌های نزدیک بیضه‌ها یا به غدد لنفاوی گسترش یافته‌اند. در مراحل اولیه سرطان بیضه، پزشکان ممکن است برای درمان این بیماری، یک یا هر دو بیضه را با جراحی خارج کنند. علاوه بر این، سلول‌های سرطانی بیضه از جمله سرطان‌هایی هستند که بهترین پاسخ را به شیمی درمانی می‌دهند.
سرطان تیروئید
سرطان تیروئید نرخ بقای نسبی ۹۸ تا ۱۰۰ درصد در مراحل ۱ و ۲ دارد. تیروئید غده‌ای در گردن است که هورمون‌هایی را برای حمایت از عملکرد‌های سالم بدن تولید می‌کند. بیشتر سرطان‌های تیروئید به‌کندی رشد می‌کنند که باعث می‌شود درمان زمان بیشتری ببرد. حتی زمانی که سرطان به بافت‌های اطراف گردن گسترش‌یافته است، برداشتن غده تیروئید می‌تواند یک روش مؤثر برای از بین بردن آن باشد.
ملانوما
سرطان پوست ملانوم بدخیم بیشتر توسط متخصصین پوست با ذره‌بین مخصوص به نام درماتوسکوپ تشخیص داده می‌شود. تشخیص زودهنگام و درمان ملانوم باعث افزایش بقای فرد می‌شود. در حالی که سلول‌های ملانوما یکی از تهاجمی‌ترین سلول‌های سرطانی هستند، میزان بقا از زمان کشف روش‌های ایمنی بهبودیافته است. ملانوما نوع سرطانی است که ایمونوتراپی برای آن مؤثرتر است. میزان بقای نسبی ۵ساله ملانوم در مراحل ۱A و ۱B به ترتیب ۹۲ و ۹۷ درصد است.
ملانوما یکی از ۳ نوع اصلی سرطان پوست است و تا ۵ درصد از سرطان‌های پوست را تشکیل می‌دهد. میزان بقای بالایی دارد؛ زیرا به‌راحتی روی پوست قابل‌تشخیص است.
سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه رحم دارای نرخ بقای نسبی ۵ساله ۹۳ درصد در مراحل ۰ و ۱ است. تشخیص زودهنگام اجازه می‌دهد تا سلول‌هایی که شروع به نشان‌دادن ناهنجاری‌هایی در ناحیه گردن رحم قبل از گسترش به سایر قسمت‌های بدن می‌کنند، درمان شوند. حتی در مراحل بعدی سرطان دهانه رحم، سلول‌های سرطانی به‌کندی رشد می‌کنند. در نتیجه، درمان همچنان می‌تواند مؤثر باشد. علت تقریباً همه سرطان‌های دهانه رحم عفونت ویروسی به نام HPV است و تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم با تست پاپ اسمیر و HPV-DNA امکان‌پذیر است.
لنفوم هوچکین
در لنفوم نوع هوچکین، سلول‌های سرطانی معمولاً یک نوع غیرطبیعی از لنفوسیت‌های B هستند. انواع مختلفی از لنفوم هوچکین وجود دارد. این زیرگروه‌ها با بررسی سلول‌ها در زیر میکروسکوپ مشخص می‌شوند. لنفوم نوع هوچکین می‌تواند در هر سنی رخ دهد. بیشتر مردان را مبتلا می‌کند و معمولاً کاملاً قابل درمان است. لنفوم هوچکین دارای نرخ بقای نسبی ۵ساله در حدود ۹۰ درصد در مراحل ۱ و ۲ است.
میزان بقای نسبی بالای لنفوم هوچکین به دلیل پاسخ خوب آن به پرتودرمانی است. این واقعیت که به درمان‌های سرطان موجود پاسخ می‌دهد و روش‌های جدید ایمونوتراپی مانند CAR-T نیز در لنفوم‌ها مؤثر است، به این معنی است که نرخ بقا برای افرادی که مراحل پیشرفته‌تری از این سرطان‌ها دارند نیز بالا است.
نتیجه
در حال حاضر، همه سرطان‌ها درمان کامل ندارند، زیرا سرطان‌ها گروه بسیار پیچیده‌ای از بیماری‌ها هستند که تعداد زیرگروه‌های آن بیش از هزار است. با این حال، درمان موفقیت‌آمیز می‌تواند باعث بهبودی سرطان شود، به این معنی که همه علائم و نشانه‌ها ناپدید شده‌اند. تشخیص و درمان زودهنگام سرطان به طور قابل توجهی احتمال بهبودی و چشم‌انداز فرد را بهبود می‌بخشد. در دسترس بودن غربالگری سرطان در شایع‌ترین سرطان‌ها نیز باید به عنوان یک شانس در این زمینه در نظر گرفته شود.
تشخیص سرطان به این معنا نیست که فرد به‌زودی خواهد مرد. اول از همه باید از شر این ترس که هزاران سال سابقه دارد خلاص شویم. البته ما ادعا نمی‌کنیم که همه سرطان‌ها درمان می‌شوند، اما پیشرفت در درمان سرطان را نمی‌توان نادیده گرفت. خیلی دور نیست، در حالی که در دهه ۱۹۷۰ از هر ۳ بیمار سرطانی فقط ۱ نفر حداقل ۵ سال زنده می‌ماند، امروز از هر ۳ بیمار سرطانی ۲ نفر حداقل ۵ سال عمر می‌کنند.
